Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Over integriteit, de Wkkgz en zorgvuldigheid

Capra Advocaten
Integriteit in zorgorganisaties wordt op de proef gesteld.
Mark van de Laar

Het rapport ‘integriteit in zorgorganisaties’ van het centrum voor ethiek en gezondheid beschrijft vijf specifieke situaties die wellicht ook in uw organisatie (kunnen gaan) spelen:

  1. Botsende belangen en verwachtingen;
  2. Omgaan met fouten;
  3. Beloning van bestuurders;
  4. Perverse systeemprikkels;
  5. Groepsdruk.

Zaken die in de publiciteit komen, hebben vaak met deze onderwerpen te maken. Denk aan onrechtmatig declaratiegedrag en (seksuele) intimidatie, maar ook discussies over vertrekregelingen van bestuurders.

De per 1 januari 2016 in werking getreden Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) stelt een aantal regels die de integriteit van medewerkers in de zorg moet waarborgen. De zorgaanbieder dient zich er bijvoorbeeld bij het aannemen van nieuwe zorgverleners van te vergewissen hoe de zorgverlener in het verleden heeft gefunctioneerd. Ook kent de Wkkgz de plicht om bij de IGZ te melden als een arbeidsverhouding met een zorgverlener wordt beëindigd vanwege ernstig disfunctioneren. Weliswaar zijn dit plichten die het functioneren aangaan, maar ook die hebben betrekking op integriteit.

Van belang is ook de nieuwe ‘Zorgbrede governancecode’. In de diverse conceptversies voor de governancecode 2017 wordt het belang van integriteit en van waarden en normen in de zorg, benadrukt.

Kortom, integriteit in de zorg is een actueel thema.

Zorgvuldigheid: de beginselen
Zorgvuldigheid is onlosmakelijk met integriteit verbonden. Enerzijds omdat integer handelen zorgvuldig handelen betekent, en anderzijds omdat bij een geconstateerde integriteitsschending zorgvuldig gehandeld moet worden.

Wat zijn de basale zorgvuldigheidsnormen die bij integriteit spelen? Normen die ook de zorgaanbieder in acht moet nemen. In het bestuursrecht gelden de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Het gaat dan om normen als:

–          Besluiten moeten zorgvuldig worden voorbereid (hoor en wederhoor).

–          Besluiten moeten deugdelijk worden onderbouwd (voldoende feiten).

–          Het bestuursorgaan mag niet vooringenomen zijn.

–          Maatregelen moeten proportioneel zijn.

–          Gerechtvaardigde verwachtingen moeten worden eerbiedigd.

Deze beginselen van behoorlijk bestuur gelden voor alle publieke UMC’s; zij moeten handelen volgens deze normen. Voor de overige ziekenhuizen en andere niet-publieke zorgaanbieders geldt dat zij als een ‘goed werkgever’ moeten handelen. Onder dit algemene begrip vallen vergelijkbare zorgvuldigheidsnormen.

Belang van zorgvuldigheid
Een integriteitsschending op zich is natuurlijk ernstig. Maar het is ook ernstig als de zorgaanbieder vervolgens – en het kan er onbewust insluipen – de vereiste zorgvuldigheidsnormen niet in acht neemt. Bijvoorbeeld door geen zorgvuldig onderzoek naar de feiten te verrichten, geen hoor en wederhoor toe te passen, of met een ‘tunnelvisie’ de zaak te bekijken. Dit kan tot gevolg hebben dat de betrokken medewerker niet kan worden ontslagen.

Dit laatste kan worden voorkomen door bij (vermoedelijke) misstanden tijdig te toetsen aan de zorgvuldigheidsnormen. Daarmee kan de zorgaanbieder goed beslagen ten ijs komen.

De Wkkgz
De zorgvuldigheidsnormen zijn dus relevant voor het onderzoek naar (vermoedelijke) integriteitsschendingen, maar ook voor de vraag welke gevolgen daaraan verbonden kunnen worden (bijvoorbeeld ontslag) en zelfs voor de vraag hoe om te gaan met bevoegdheden.

Neem bijvoorbeeld de vergewis- en meldplicht uit de Wkkgz; ook zorgvuldigheidsnormen. Deze plichten betekenen bijvoorbeeld dat de voormalig werkgever niet zonder meer referenties over een voormalig medewerker mag afgegeven. De informatie die in de referentie staat moet juist en volledig zijn, omdat de voormalig werkgever anders riskeert dat hij tegenover de voormalig werknemer – als de referentie tot een afwijzing leidt – schadeplichtig wordt. In de jurisprudentie zijn daarvan voorbeelden te geven.

Maar ook overigens past de zorgvuldigheid goed bij de verplichtingen die de Wkkgz met zich meebrengt. De zorgaanbieder moet immers ‘goede zorg’ aanbieden. Daarbij geldt onder meer dat zorgverleners handelen in overeenstemming met de op hen rustende verantwoordelijkheid en daar valt ook integriteit onder. De zorgaanbieder heeft op grond van de Wkkgz (artikel 3) de plicht dit goed te organiseren.

Ten slotte
Duidelijkheid over de grenzen en zorgvuldig omgaan met (vermoedelijke) misstanden, komen de kwaliteit van de organisatie ten goede. Dit geldt ook voor het zorgvuldig omgaan met bevoegdheden. Zorgvuldigheid past dus prima bij het doel van de Wkkgz: waarborgen van kwaliteit. Daarom een pleidooi voor de zorgvuldigheid.

Capra organiseert in het voorjaar een bijeenkomst over een jaar ervaringen met de Wkkgz en integriteit. Houd onze website in de gaten voor meer informatie.

Mark van de Laar
Advocaat bij Capra Advocaten

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.