Gezondheidswetenschapper en promovenda Aline Stolk is zorgexpert binnen Menzis. Zij richt zich in haar dagelijks werk vooral op waardegerichte zorgtrajecten. Gezondheidseconoom en senior intelligent analist Arthur Hayen trekt samen met Stolk het thema ‘waardegerichte zorg’ binnen Menzis. Hayen onderzoekt ook de bekostiging in de zorg. Het gaat dan om financiële prikkels voor artsen en patiënten.

BUNDLE

Hayen leidt het BUNDLE-project. BUNDLE is een acroniem voor ‘Betalen voor Uitkomsten in de Nederlandse medisch-specialistische zorg: Doen, Leren en Evalueren’. De afkorting is echter ook een knipoog naar bekostiging in de zorg. Hayen: “Veel van de zorg in de waardegerichte zorgtrajecten van mensen werden alternatief bekostigd in bundels.”

Impact van uitkomstgerichte bekostiging meten

Het BUNDLE-project komt voort uit een aanvraag die het LUMC heeft ingediend na een subsidieoproep van ZonMw. Het Leidse ziekenhuis is een consortium gestart met Menzis en de Erasmus Universiteit. Nadat de subsidie werd gehonoreerd, zijn er twee teams ingericht om de impact te meten van uitkomstgerichte bekostiging op zorguitkomsten, zoals zorgkosten en kwaliteit van zorg.

Het eerste team is verantwoordelijk voor de kwantitatieve analyse: zij zoeken het oorzakelijke verband tussen uitkomstgerichte bekostiging en uitkomsten zoals zorgkosten en kwaliteit van zorg. Het tweede team zoekt naar relevante contextuele factoren en mechanismen achter de gevonden resultaten. Zij bereiden interviews voor met de initiatief-deelnemers en de niet-deelnemers en houden zich bezig met de kwalitatieve kant van het geheel.

Bestuurskamer

Stolk: “Met deze studie willen we handvatten krijgen hoe je via bekostiging hoogwaardige kwaliteit zorg kan stimuleren en hoe je dit zo goed mogelijk kunt aanwakkeren. Wij onderzoeken daarvoor de vraag: welk mechanisme zorgt ervoor dat de zorgprofessional de bekostiging op de juiste manier ervaart? Het blijft volgens onze hypothese vaak in de bestuurskamer hangen, terwijl de zorgprofessional zelf dan nog geen invulling geeft aan uitkomstgerichte bekostiging in het directe gesprek met de patiënt. Maar daar wil je het wel krijgen.”

Prikkel

De wetenschappers geloven dat bekostiging impact heeft op hoe zorgprofessionals de zorg leveren. Het is volgens Stolk wel belangrijk dat die prikkels bij de arts komen. Gezien de huidige manier van bekostigen, kan die zich nu geprikkeld voelen om volume te blijven draaien. Stolk: “Alternatieve bekostiging kan leiden tot meer autonomie van de arts: als je de volumeprikkel weghaalt, ervaart de specialist meer vrijheid om de zorg zo in te richten zoals hij of zij denkt dat goed is voor de patiënt.”

Handleiding en expertisecentrum

Vanuit het consortium merkt Hayen dat er veel vragen zijn over alternatieve bekostiging. De kennis zit nu vooral bij een handjevol mensen in Nederland die zelf een keer een model hebben ontwikkeld. De handleiding aanbieden kan helpen om die kennis te verspreiden. Hayen: “Je kunt als consortium namelijk niet overal aansluiten om mee te denken. We gaan veel sessies organiseren om de resultaten uit te leggen. Er is daarvoor een centrum opgericht, genaamd BUNDLE. Het is een expertisecentrum voor alternatieve bekostiging en een centraal aanspreekpunt waar mensen terechtkunnen met hun vragen.”