Media zijn belangrijk om resultaten van onderzoek, wetenschappelijke standpunten en beleid aan de mensen in de straat uit te leggen. Door in een vroegtijdig stadium artikelen in de media te krijgen over wetenschappelijke resultaten, ontstaat er een publiek debat. Wetenschappers moeten daarom goede relaties hebben met wetenschapsjournalisten en niet bang zijn voor publiciteit: “Met media-aandacht voor het onderzoek heb je meer kans dat de wetenschappelijke inzichten ook in de praktijk worden toegepast”, zei Johan Mackenbach van het Erasmus MC eerder dit jaar op het seminar ‘Menage à trois: journalist, wetenschapper, beleidsmaker’ van CEPHIR, de academische werkplaats in Rotterdam. Ook beleidsmakers hebben belang bij media-aandacht. Een kritisch debat over gezondheidsbeleid in een krant of op internet zet het beleid in de schijnwerpers en op de politieke agenda. Als recent voorbeeld hiervoor noemen we de discussie in de media over de vaccinatie tegen baarmoederhalskanker. Tijdens het seminar werd geopperd om allianties te smeden tussen media, wetenschap en beleidsmakers. Dat soort allianties vergemakkelijkt de communicatie van onderzoeksresultaten en beleid, met als uiteindelijk gezamenlijk doel: de bevordering van de gezondheid van de bevolking.
Contact via communicatie
Het smeden van deze allianties met de media is sinds jaar en dag een taak van de communicatieafdeling. In de politiek is dit zelfs onontbeerlijk. Media-aandacht positief aanwenden is vrijwel altijd onderdeel van communicatiestrategieën. Contacten met de media verlopen vaak uitsluitend via de persvoorlichter of communicatieafdeling. Zij hebben de juiste perscontacten en lijntjes met de media. Hoe ligt dat bij de wetenschappers, beleidsmakers en journalisten in de gezondheidszorg? Is de communicatieafdeling wel voldoende betrokken? Maakt ze te weinig kenbaar wat ze in huis heeft of ontbreekt het aan professionaliteit? Tekenend is het ontbreken van enige communicatieprofessional tijdens genoemd seminar.
Communicatiestrategie
De communicatieafdeling wordt in de gezondheidszorg nog vaak gezien als een operationele afdeling voor het maken van folders en het bijhouden van de website. Dat is mede aan de communicatiemedewerkers zelf te wijten. Het maken van communicatiemiddelen is leuk, het maken van beleid en strategieën plaatst hen aan tafel bij de directie en bestuur. En dit gebeurt nog te weinig. De communicatieafdeling moet beleid ontwikkelen waarin zorgorganisaties de dialoog met de bevolking kunnen realiseren. Heel concreet werd op het hiervoor genoemde seminar ‘Menage á trois’ het voorstel geopperd om de lokale radio en televisie te voorzien van een wetenschapsjournalist. Een journalist die de kunst verstaat om moeilijke, wetenschappelijke kennis over te brengen op de gewone man in de straat. Een wetenschapsprogramma in nauwe samenwerking met de GGD en de medische faculteit. Een communicatieafdeling die een dergelijke alliantie voorstelt, initieert en vormgeeft positioneert zich nadrukkelijk in de rol van strategisch adviseur.
Voortrekkersrol
Dat veel communicatieafdelingen in het zorg- en wetenschapsbedrijf nog niet zover zijn, zegt ook iets over de rol die hun gegund wordt. Het is essentieel om tijdig betrokken te worden bij het beleid en de doelstellingen van de zorgorganisatie om strategische initiatieven te kunnen ontplooien. Dat beleidsmakers en wetenschappers zelf initiatieven nemen om allianties te smeden met de media geeft aan dat hier nog veel terrein is te winnen. Het wordt tijd dat communicatieafdelingen deze rol opeisen en meer van zich laten horen. Het overbrengen van wetenschappelijke inzichten en gezondheidsbeleid aan grote bevolkingsgroepen is een terrein waarop zij zich kunnen onderscheiden. Bijvoorbeeld door een voortrekkersrol te spelen in het aangaan van allianties met de (regionale) media waarin wetenschappers, beleidsmakers en journalisten met elkaar in contact komen en kennis overgebracht kan worden.
Niek Al en Caroline de Pater
Meer lezen?
In de pdf vindt u het volledige, recent bijgewerkte artikel van Niek Al over de rol van de communicatieafdeling in de zorg.