Artsen kijken nu nog vooral naar de dikte van kalk- en vetophopingen in de vaatwand om te bepalen of een patiënt een chirurgische ingreep nodig heeft. Als zo’n ophoping, ook wel plaque genaamd, dik is, kan deze scheuren en een infarct veroorzaken. ‘Maar niet alle plaques scheuren en dus lopen ook niet alle patiënten direct gevaar’, zegt Ton van der Steen, hoofd van de afdeling Biomedische Technologie van het Erasmus MC.
Voorspelling
Voorspellen wie er niet geopereerd hoeft te worden, kan zowel financiële als gezondheidsvoordelen opleveren. Er zijn 14 chirurgische ingrepen in de halsslagader nodig om gemiddeld één herseninfarct te voorkomen. ‘Opereren is niet alleen duur, maar brengt op ook risico’s met zich mee. Je kan ermee ook infarcten veroorzaken die anders niet zouden plaatsvinden.’
Weefsellaag
Of een plaque zal scheuren, hangt onder meer af van hoeveel druk de weefsellaag tussen de bloedbaan en plaque aankan. In het onderzoek is gekeken naar de sterkte van die laag bij plaques die verwijderd zijn uit de halsslagaders van patiënten. Daarna is met deze gegevens een computermodel gemaakt dat menselijke slagaders met plaques nabootst. ‘We kijken ertegenaan zoals je bij bouwkundige vraagstukken zou doen’, zegt Çağdaş Akyıldız . ‘Voordat je een brug bouwt, bereken je hoeveel auto’s erop kunnen rijden voordat hij instort. Zo weet je precies wat een constructie wel of niet kan hebben.’
Rekenmodel
Plaques met veel vet erin vervormt eerder en kan relatief weinig extra druk weerstaan voordat ze knappen. Plaques met veel bindweefsel zijn daarentegen steviger en kunnen meer druk hebben. Wanneer het model wordt gecombineerd met beelden uit MRI-scans en echo’s van de slagaders van patiënten, kan het model de daadwerkelijke zwakke plekken van de plaque in kaart brengen. Het kan vijf tot tien jaar duren voordat deze digitale diagnose van aderverkalking in de dagelijkse klinische praktijk gebruikt zal worden.