Waarom heeft de Nierstichting zelf het initiatief genomen?
‘Er moest iets gebeuren. Grote leveranciers in deze sector zijn risicomijdend. Voor de bestaande partijen is een innovatie als de draagbare kunstnier niet interessant. Het is een innovatie die kosten kan besparen. De business case is duidelijk maar er is geen prikkel om te investeren. Gevestigde belangen houden de innovatie tegen. Nog maar sinds kort krijgen de zorgverzekeraars niet meer alle dialysekosten vergoed uit het vereveningsfonds. We zijn daarom zelf gaan financieren.’

Wat bedoelt u met gevestigde belangen?

‘In Nederland zijn ongeveer 5000 mensen afhankelijk van hemodialyse. Zo’n behandeling kost circa 90.000 euro per jaar. Het aantal dialysecentra is verdubbeld nadat de markt in 2002 is vrijgegeven. Er is een winstgevende bedrijfstak met veel personeel ontstaan. Dan heb je nog de toeleveranciers van apparatuur die belang hebben bij het voortbestaan van de huidige situatie. Al met al praat je over circa 450 miljoen euro omzet. De dialysesector verandert ingrijpend op het moment dat veel mensen kiezen voor thuisdialyse. Stel dat 500 patiënten een draagbare kunstnier gebruiken, dan scheelt dat naar schatting al 46.000 euro omzet per patiënt ofwel 23 miljoen euro per jaar.’

Wat levert een draagbare kunstnier op aan gezondheidswinst?

‘Een draagbare kunstnier is niet de beste oplossing. Dat is vaak een transplantatie. Maar mensen die op de wachtlijst staan voor een nier moeten zich laten dialyseren. Het regelmatige bezoek aan een dialysekliniek beheerst het leven van patiënt. Je ziet ook een lage arbeidsparticipatie bij nierpatiënten. En veel mensen hebben na een dialyse lichamelijke effecten in de vorm van een zogenoemde dialysekater. Met een draagbare kunstnier worden patiënten mobieler, verbetert de zuivering van het bloed en neemt de kwaliteit van het leven toe. De kunstnier die in 2017 als pilot voor een groep patiënten beschikbaar komt, is een tussenstap op weg naar een kleinere draagbare kunstnier.’

Hebben jullie op een andere manier geïnnoveerd?

‘We zijn hier zes jaar geleden mee begonnen. We hebben met bedrijven en universiteiten een consortium gevormd. We hebben een business development plan gemaakt en ons beleid ten aanzien van intellectueel eigendom aangepast. Wij willen zelf over patenten dan wel licenties beschikken. UMC’s (Maastricht, Utrecht, Nijmegen), TU Twente, TNO,  de Nierstichting en de bedrijven Nanodialysis BV en Interface Biomaterials BV delen hun kennis. Hierdoor ontstaat een open manier van innovatie zodat je snel vooruitgang boekt. Inmiddels lopen er meerdere deelprojecten, ook in het buitenland. We weten tot in detailniveau wat nodig is voor een eerste versie. De membraamtechnologie bestaat. Er zijn sensoren nodig maar de ontwikkeling daarvan is een heel eind op streek. Alleen de verbinding tussen het apparaat en de vaten van een patiënt is nog een probleem. Hiervoor loopt een project bij het LUMC.’

Is dit kostbaar?
‘Het innovatieklimaat is er de afgelopen jaren niet op vooruit gegaan. Nederland investeert niet extra in innovatie maar bezuinigt. De ontwikkeling van de draagbare kunstnier kan alleen dankzij een combinatie van private en publieke financiering. Tot nog toe is in de ontwikkeling 10 miljoen euro geïnvesteerd, waarvan 7 miljoen door de Europese Unie en ongeveer 3,2 miljoen door de donateurs van de Nierstichting. We steken daarmee onze nek uit want voor ons is dat een groot bedrag. We proberen dan ook om extra geld op te halen voor dit project bij particulieren en bedrijven.’