Te veel lichaamsvet is gerelateerd aan bijvoorbeeld diabetes en hart- en vaatziekten. ‘Het is nu duidelijk dat deze risico’s vooral afhankelijk zijn van waar dit vet in het lichaam zit’, zegt chirurg Lex Houdijk, programmamanager bij het Trial Center Holland Health, onderdeel van de Stichting Holland Health Cluster. ‘Vooral de hoeveelheid vet tussen de organen in de buik speelt een belangrijke rol. In dit zogeheten viscerale vet kunnen zich boven een bepaalde hoeveelheid ontstekingscellen ophopen. Die vergroten het risico op hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en ongevoeligheid voor insuline.’
Meting van dit type vet is de enig juiste manier om de gezondheidsrisico’s van overgewicht te bepalen, zegt Houdijk. ‘Lichaamsgewicht wordt nu eenmaal bepaald verschillende soorten weefsel, waarbij vet en spieren een belangrijke invloed hebben op gezondheid en ziekte. Dit onderscheid wordt niet duidelijk uit de BMI-meting (Body Mass Index). Uit eigen onderzoek naar dikke darmpatiënten blijkt dat ongeveer de helft van de mensen met een gezonde BMI – onder de 25 – toch te veel visceraal vet heeft.’
Samenwerking
Een van de speerpunten in de obesitaspreventie en -aanpak van het Trial Center is dit foute vet te meten. Het centrum werkt hiervoor samen met zorginstellingen, ondernemers, overheid en onderzoeks-centra zoals de Vrije Universiteit en het AMC om innovatieve gezondheidszorg in de regio Noord-Holland Noord op te zetten. Het centrum is vorig najaar gestart met een subsidie van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.
Een van de initiatieven is om vanaf dit voorjaar tijdens de Leer-je-Fitdag een nulmeting van visceraal vet en spierweefsel bij honderden scholieren uit groep 7 uit te voeren. Daarbij hoort ook een lesprogramma over gezond eten en bewegen.
Het Trial Center werkt in dit project samen met onder andere GGD Hollands Noorden en de gemeente Alkmaar. Doel: een indruk krijgen welke waarden bij kinderen normaal zijn. Het Trial Center schafte hiervoor een geavanceerde DEXA-scanner aan. ‘Veiliger dan een CT-scan, sneller en goedkoper. In drie minuten tijd weet je of iemand in een risicocategorie zit.’
Om overgewicht te voorkomen en mensen in beweging te krijgen oriënteert het Centrum zich nu volop op samenwerking met huisartsen, zorgverzekeraars, werkgevers en private markt. ‘Dat kost tijd. We zijn nu lokaal bezig en proberen in Noord-Holland de toon te zetten, maar het probleem van overgewicht is wereldwijd. Met de kennis die wij opdoen kunnen ook bestaande afval- en beweegprogramma’s elders worden verbeterd.’
