De economen van de Erasmus Universiteit gaan in op de plannen die minister Klink van VWS heeft gemaakt voor de val van het kabinet. Klink wilde alle ziekenhuizen afromen als ze in totaal meer geld uitgeven dan de overheid had begroot. De Tweede Kamer verklaarde Klinks plan echter controversieel.

Prijzen b-segment stijgen

De politieke adempauze biedt gelegenheid de gevolgen van het plan te doordenken, betogen Schut, Van de Ven en Varkevisser in het vakblad ESB. Ze stellen dat de dreiging van een korting voor alle ziekenhuizen tot strategisch gedrag zal leiden. De staat van de overheidsfinanciën maakt het waarschijnlijk dat het krappe ziekenhuisbudget wordt overschreden. Ziekenhuizen kunnen dus vrij zeker zijn van een korting aan het eind van het jaar. Daar zullen ze op anticiperen door voor de zekerheid de prijzen te verhogen. Alleen ziekenhuizen die in een concurrerende omgeving zitten, kunnen dat niet. Voor hen rest geen andere uitweg dan door fusies de prijsconcurrentie te beperken.

Zorg a-segment verschraalt

Een ander effect kan zijn dat de zorg in het a-segment verschraalt. Ziekenhuizen kunnen alleen anticiperen op een macrokorting door de prijzen in het b-segment te verhogen. Bij een gelijkblijvend macrobudget en hogere prijzen in het b-segment worden bij een generieke korting de financiële marges in het a-segment steeds smaller. Voor ziekenhuizen wordt het dan steeds minder interessant daarin te investeren, waardoor die zorg verschraalt en er wachtlijsten zullen ontstaan. Verder zullen ziekenhuizen minder geneigd zijn te investeren in innovaties, omdat het vanwege de mogelijke korting onzeker is of de investeringen wel worden terugverdiend.

Bevrijd van macrokader

Als alternatief stellen de economen voor geliberaliseerde deelmarkten helemaal buiten het macrokader te laten. Het zou gaan om onderdelen van de ziekenhuiszorg waarvan verwacht mag worden dat de markt binnen een aantal jaren effectief werkt. “In die periode zou de overheid niet moeten ingrijpen in volume en prijzen”, verklaart Varkevisser in een toelichting. “Werkt het niet, dan kan de overheid de deelmarkten weer onder macrobudgettaire curatele stellen. De overheid wil maximale budgettaire zekerheid, maar zadelt ziekenhuizen daardoor op met permanente financiële onzekerheid.” (Zorgvisie – Bart Kiers)

Lees ook:

Klink wil plafond op ziekenhuisbekostiging

NZa wil concurrentie beperken met systeemplafond

Tweede Kamer verklaart marktwerking controversieel

Zorgvisie magazine

Interesse in meer achtergronden? Word nu abonnee van Zorgvisie.