Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Lege Artis: een poëtische kijk op de zorg

In de recent verschenen geïllustreerde gedichtenbundel ‘Lege Artis’ geven arts-onderzoeker Bernard Leenstra en medicus/cartoonist Marc-Jan Janssen een kunstzinnige kijk op de zorg. Voor zorgmanagers, dokters en andere zorgprofessionals is ‘Lege Artis’ volgens de auteurs een leuke manier om eens anders naar de zorg te kijken.
Lege Artis
Bernard Leenstra is huisarts in opleiding, arts-onderzoeker en ondernemer. ‘Ik heb een wat creatieve inslag, wat ook de reden is dat ik samen met Marc-Jan deze bundel heb gemaakt.’
Marc-Jan Janssen is gynaecoloog, oncoloog, medisch manager en cartoonist. ‘Ik ben ook creatief aangelegd en maak graag illustraties, zo hebben we elkaar gevonden.’

Het initiële contact bestond uit een e-mailtje van Bernard Leenstra aan Marc-Jan Janssen met de tekst: “Ik ben Bernard, arts-ondernemer en schrijver van een boekje waarvoor ik een illustrator zoek. Heb jij interesse?” De meeste interesse wekte Leenstra bij Janssen door het zinnetje: “Ik probeer een uitgever zo gek te krijgen om het uit te geven.” Janssen: ‘Toen was ik aan boord.’

Affiniteit met de zorg

Leenstra: ‘Lege Artis is voor iedereen met affiniteit met de zorg. Van jonge tot oude dokter, van zorgmanager tot bestuurslid, voor iedere zorgprofessional zit er wel een stukje herkenning in het boek. En ze kunnen zich identificeren met de tekeningen. Wij zijn beide arts, dus er zit wel een doktersbril op.’

Lege Artis

De titel ‘Lege Artis’ betekent in de medische wereld ‘volgens de regelen der kunst’. Leenstra: ‘Bij een blindedarmoperatie volg je als specialist een protocol. Als de operatie volgens protocol is gegaan, kun je in de status zetten: lege artis. Maar als je afwijkt of het gaat mis, dan is het niet lege artis. Het eerste gedicht beschrijft dat door bij de term artis aan de dierentuin te refereren. De dierenarts verpest het en alle dieren gaan dood, maar als hij dan naar Blijdorp gaat, gebeurt daar waarschijnlijk hetzelfde.’

Doorzetten

Lege Artis was eerst een kluwen van gedichtjes. Leenstra: ‘De redactie van uitgever Bohn Stafleu van Loghum vond het grappig, maar nog geen functioneel boek.’ Ze hebben eerdere versies afgewezen. Leenstra: ‘Doorzetten zit in mijn aard, dus ik ben op zoek gegaan naar een illustrator. Nadat Marc-Jan de tekeningen had gemaakt, ben ik teruggaan naar BSL en toen waren ze overtuigd.’

Eigen ervaringen

Leenstra schreef het boekje vooral uit eigen ervaringen. ‘Ik heb daarvoor een jaar lang veel uitgezocht en veel gegoogeld. Zondag is de boekpresentatie waar ik dat ook zal toelichten. Ervaringen met patiënten blijven in mijn hoofd zitten en dan ga ik erover schrijven.’

Voorkeur

Leenstra heeft niet een voorkeur voor een bepaald gedicht. ‘Ik vind sommige wel leuker dan andere vanwege de persoonlijke herinneringen.’ ‘Infuuskapstok’ is volgens Leenstra een leuk gedicht, omdat hij het onderwerp in de basis zo saai vindt. ‘Je maakt van een saaie dooie paal met een aantal functionele werkwoorden een gedicht.’ In contrast heeft Leenstra bij het gedicht ‘Homeopathie’ ‘met weinig woorden alles omschrijven wat er nodig is in een gedicht’.

Tekeningen

Janssen: ‘Ik kreeg van Bernard de inhoudsopgave met woorden, en die woorden moest ik omzetten in tekeningen. Bij sommige woorden komt gewoon geen plaatje bij mij op. Bijvoorbeeld bij het woord Metoprolol-orkest. Ik heb twaalf orkesten getekend, maar het is me tot op de dag van vandaag niet gelukt een Metoprolol-orkest te tekenen. Auto-intoxicatie is wel een fijn woord om te tekenen. Je ziet een foto van een skelet gemaakt door een radioloog met daarin een file aan autootjes. Ik zag het beeld bij het lezen van de term, maar ook door een eigen ervaring op de spoedeisende hulp. Een vrouw had een conflict met haar man en heeft vervolgens zijn complete Dinky-toy-verzameling doorgeslikt.’

Peer reviewed

Leenstra: ‘Sommige woorden zijn leuker in een tekening. Dat vind ik bij veel woorden gelukt. Mijn favorieten zijn de radiotherapeuten, Peer reviewed en Per os. Dat was er in alleen woorden niet zo sterk uitgekomen.’ Janssen: ‘Van het woord tentamensuïcide kwam eerst een tekening en toen een gedicht. Dat gaf ook weer een leuke wisselwerking.’

Andere kijk op zorg

Volgens Janssen geeft Lege Artis geeft een andere kijk op de zorg. ‘Een andere kijk heb je als zorgmanager nodig, anders blijf je in dezelfde koker en werkwijze zitten, en dat is niet altijd de juiste. Door het boekje te lezen, word je eraan herinnerd dat je soms van het gebaande pad moet afwijken en een andere kijk moet hebben.’

Beste referentie

De mensen die het boek al gezien hebben, vinden het zeer vermakelijk en interessant. Janssen: ‘Mijn vrouw Esther is huisarts. Zij heeft het proces van de zijlijn meegemaakt. Toen het boekje met de post kwam, heeft ze het van voor naar achter uitgespit. Ik hoorde gelach van herkenning. Het boekje is door mijn vrouw geconfisqueerd, dat is de beste referentie die je kunt krijgen.’

Kinderboek

Leenstra: ‘Ik ben nu met andere dingen bezig, maar het laat me niet los. Ik maak al aantekeningen wat we mogelijk in een nieuwe dichtbundel kunnen vatten. Ik denk ook aan een kinderboek.’ Janssen besluit: ‘We hebben veel overeenkomsten, we schrijven allebei gedichten, liedjes, er zou dus een theatervoorstelling over de zorg kunnen komen. Dat weet jij nog niet Bernard, maar dat zie ik wel heel erg zitten!’

Bestel het boek bij Bohn Stafleu van Loghum: https://www.bsl.nl/shop/lege-artis-9789036827089

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.