Steeds meer ouderen met een acute verslechtering van chronische problematiek belanden op de spoedeisende hulp (SEH). Hoewel er aandacht is voor deze groep, is er een kennishiaat, aldus Kremers, internist acute geneeskunde in SJG Weert en voorzitter van de werkgroep spoedzorg bij de Nederlandse Internisten Vereniging. Tijdens haar promotieonderzoek nam zij de organisatie en kwaliteit van de spoedzorg op het gebied van interne geneeskunde onder de loep.

Organisatie en kwaliteit

Kremers zette daarvoor een landelijke enquête uit onder alle SEH’s (89 in 2016). 84 procent daarvan gaf gehoor aan haar vragenlijst. Daaruit kwam naar voren dat de organisatie van SEH-zorg overal anders is ingericht; zowel qua bezetting als werkafspraken.

Naast de organisatie bekeek de promovenda de kwaliteit van zorg. Enerzijds via patiëntuitkomsten, anderzijds door naar patiëntervaringen te vragen. En juist dat is hard nodig, aldus Kremers. “Het patiëntperspectief is zwaar onderbelicht in de acute zorg.”

PROM

Daarom ontwikkelde ze een PROM voor SEH-patiënten, met als doel de door patiënt ervaren kwaliteit van zorg  te meten en te onderzoeken. Kremers begon daarvoor met een literatuurstudie om in kaart te brengen wat er al aan PROMs voorhanden is in de acute zorg. “Daaruit blijkt dat PROMs amper gebruikt worden. En dat de meeste PROMs die al bestaan, onvoldoende gevalideerd zijn.”

Vijf domeinen

Vervolgens hield Kremers focusgroepen en interviews met patiënten om erachter te komen wat voor hen relevante uitkomsten zijn na een SEH-bezoek. Daaruit kwamen vijf belangrijke domeinen: symptoomverlichting, begrip van de diagnose en oorzaak van symptomen, de aanwezigheid en begrip het behandelplan, geruststelling en patiëntervaringen, zoals de verlopen communicatie en wachttijden. Die vijf thema’s kwamen terug in de ontwikkelde en gevalideerde PROM.

Uit de vragenlijst bleek dat patiënten opvallend tevreden zijn, aldus Kremers. Begrip van het behandelplan en de ervaren wachttijd en communicatie scoorden het hoogst. “Verlichting van symptomen scoorden het slechtst.” Dat is niet zo vreemd, aldus de promovenda. “Pijn is bijvoorbeeld adequaat behandelbaar, maar misselijkheid of kortademigheid is veel lastiger binnen twee uur op de SEH van 10 naar 0 te brengen.”

Landelijke registratie

Verder concludeert Kremers in haar onderzoek dat er te weinig data zijn over de kwaliteit van de SEH-zorg, zeker wat betreft de patiënten binnen de interne geneeskunde. Vervolgonderzoek en het optuigen van landelijke database met lerend systeem zijn daarom essentieel, aldus de promovenda. Zelf heeft Kremers al een begin gemaakt door een registratie op te richten, waarbij data voor interne patiënten worden verzameld. “Gebruik net zoals bij de landelijke traumaregistratie ook de data van een/onze nationale kwaliteitsregistratie voor de acute interne geneeskunde.”

Om van elkaars uitkomsten te leren, zijn landelijke intervisiemomenten van belang. “Insteek is daarbij niet om elkaar veroordelend te benchmarken, maar met een gemeenschappelijk overstijgend doel te reflecteren wat de beste methodiek is voor kwalitatieve zorg en hoe verschillen in zorguitkomsten verkleind kunnen worden, zodat op basis daarvan evidence based beslissingen genomen kunnen worden.”

Op 7 juli promoveerde Marjolein Kremers aan Maastricht University. De database die zij voor het onderzoek heeft opgericht, wordt gebruikt voor vervolgonderzoek bij zeven ziekenhuizen.

Lees ook op Zorgvisie: Te weinig data beschikbaar voor besluitvorming spoedzorg