“Krachtdadig vond ik haar niet, maar dit opstappen is schandalig”, vindt een toezichthouder in de ouderenzorg. “Bovendien op meerdere manieren kostbaar, weinig beleidssturing in de zorg. Zij krijgt zes maanden wachtgeld voor twee maanden weinig leveren.”

Helder toekomstperspectief

De meeste respondenten vinden dat het de zorg ten goede zou komen als er een VWS-minister komt met een duidelijke visie, die zich richt op de toekomst. “De zorg mag geen politiek sluitstuk zijn. De zorg is gebaat bij een helder toekomstperspectief en duidelijkheid over de budgetten voor nu en in de toekomst. Zo kan er gezorgd worden voor de patiënten en bewoners van vandaag en voorgesorteerd worden op de ontwikkelingen naar de toekomst”, schrijft een bestuurder in de ouderenzorg.

Een zorgverkoper in de ouderenzorg: “De zorg heeft niets aan ‘hak op de tak’-beleid. Overhead en administratieve lasten nemen daardoor alleen maar toe. Een minister die vooruit kijkt en beleid op de langere termijn kan maken, waar hij/zij dan ook verantwoordelijk voor blijft, zou de zorg zeer ten goede komen.”

Iemand met dezelfde functie maar dan in de ziekenhuiszorg vindt dat de huidige en toekomstige uitdagingen van de zorg in Nederland vragen om sturing, met een stabiele krachtdadige minister met een visie die is gebaseerd op een meerjarenplan. “Geen brandjes blussen, maar bouwen aan toekomstbestendige zorg. Er moeten keuzes worden gemaakt. Bovendien hebben we iemand nodig die lef en doorzettingsvermogen toont en zijn of haar verantwoordelijkheid pakt.”

Een SEH-arts zit op dezelfde lijn: “We zouden een minister van VWS nodig hebben met een duidelijke visie, gericht op het verkleinen van de groeiende gezondheidsverschillen. Daarvoor is iemand nodig die in elk geval een gehele regeertermijn blijft zitten. Zowel voor het noodzakelijke kunnen aanpassen van de wet- en regelgeving, maar ook om het veld te kunnen gaan laten bewegen. Veldpartijen laten zowel tijdens de onderhandelingen van IZA als AZWA, maar ook in uitvoering daarvan, zien dat ze vooral bezig zijn met eigen belang en niet met het maatschappelijk belang.”

“Er is centrale consistente sturing nodig vanuit de overheid. Die is ver te zoeken”, schrijft een relatiemanager.

Stelling dubbelzinnig

Een oud-bestuurder nuanceert de stelling en stelt dat de vraag dubbelzinnig is. “Een minister heeft primair steun vanuit haar eigen partij nodig en die ging bij het NSC verloren. Dus ‘aanblijven’ met zoveel oppositie en weinig steun is zinloos en gezien de onbeschaafde politieke communicatie in de TK zeker voor een beschaafd en intelligent mens niet aan te bevelen. Een VWS-minister als Daniëlle Jansen was echter inhoudelijk een prima keuze en ook haar gedegen voortvarendheid werd meteen zichtbaar.”

Veld kan zelf met goede afspraken komen

“Zorgpartijen kunnen prima hun eigen boontjes doppen en daar is helemaal geen VWS-minister voor nodig”, stemden zeven Zorgvisie-lezers. Zo stelt een netwerk-coördinator van een IZA-regio: “Afgelopen jaren hebben we gezien dat de AZWA-partijen met elkaar tot goede afspraken kunnen komen. Vooral de discussies over geld tussen de ministeries van Financiën en VWS hebben voor veel vertraging en onduidelijkheid gezorgd, maar weinig opgeleverd, evenals de politieke dwaling om het eigen risico voor de zorgverzekering te willen verlagen. Als de vertegenwoordigers van overheden, zorgverzekeraars, aanbieders en vooral ook van inwoners met elkaar aan de landelijke tafel zitten, levert dat meer op en komen we verder in de transformatie van zorg en gezondheid dan wanneer de minister van VWS zich er mee gaat bemoeien.”

Doorgangshuis

Een veiligheidsingenieur en voormalig Rijksambtenaar: “Ministers zijn tijdelijke bestuurders die vaak geen verstand hebben van hun beleidsterrein en nog minder van de organisatie. En de organisatie bij VWS is belabberd, met topambtenaren van de Algemene Bestuursdienst, dus zonder medische kennis, die hooguit vier/vijf jaar op hun post zitten en dan weer vertrekken. De afgelopen tien jaar was VWS een doorgangshuis voor bewindslieden én topambtenaren, die geen van allen belang hadden bij het ontwikkelen van een visie en beleid op de lange termijn. En die ook met de handen in het haar zitten bij een onverwachte crisis, zoals de coronapandemie.”

“Wat ook belangrijk is, is dat capabele ambtenaren met visie op zorg voor nu en de toekomst lang op hun post blijven”, vindt een verpleegkundige. “Zij kunnen de minister ondersteunen en beetje bij beetje in de goede richting sturen.”

Een ziekenhuisbestuurder vindt het “een zegen dat deze minister Danielle Jansen is opgestapt. Ze heeft in korte tijd al bewezen dat ze niet veel van de zorg snapt. Conny Helder was de laatste minister die echt de zorg snapte doordat ze in vele lagen van de zorg praktijkervaring heeft opgedaan.”

Niet overdrijven

Tot slot, een analist: “Niet alleen de zorgpartijen maar ook het ministerie kan prima net als iedere organisatie een korte periode zonder minister/leidinggevende. Niet overdrijven.”