Vooral wanneer patiënten online labuitslagen met verschillende uitkomsten tegelijk bekijken, is tekstuele en visuele ondersteuning van belang, aldus het rapport van Nivel. Een beter begrip van de uitslagen zorgt ervoor dat minder patiënten zelf op internet op zoek gaan naar extra informatie. Dit vermindert het risico om op basis van onbetrouwbare informatie verkeerde conclusies te trekken over de eigen gezondheid.
Een voorbeeld van visuele ondersteuning is bijvoorbeeld de uitslagen in kleuren weer te geven. Niet-afwijkende uitslagen zijn dan groen en afwijkende zijn oranje of rood, afhankelijk van de grootte van de afwijking.
Onderzoek online labuitslagen
Aan de basis van het
Rapport informatie
- Rapport naam:
- Een online portaal voor het communiceren van uitslagen van bloedonderzoek.
- Sector:
- Eerstelijn
- Soort:
- Onderzoek / Wetenschap
- Afkomst:
- Nivel
- Auteur:
- Struikman, B., Goedhart, A., Brabers, A., Bol, N., Delft, S. van, Talboom-Kamp, E., Dijk, L. van
- Aantal pagina’s:
- 16
- Verschijningsdatum:
- 25 januari 2019
- Samenvatting:
Er komen in de gezondheidszorg steeds meer online patiëntportalen voor verschillende doeleinden. Eén van de online portalen is het uitslagenportaal van Saltro. Dit portaal heeft tot doel de laboratoriumuitslagen snel door te geven aan patiënten zonder dat zij daarvoor naar de huisartspraktijk hoeven.
Saltro is niet de enige instantie met een uitslagenportaal. Wat het uitslagenportaal van Saltro onderscheidt van veel andere portalen, is de uitgebreidere ondersteuning die het biedt aan patiënten bij het lezen van de uitslagen. Dit wordt gedaan door de uitslag in kleuren weer te geven. Daarbij staat groen voor een niet-afwijkende uitslag. Afwijkende uitslagen worden, afhankelijk van de grootte van de afwijking, in oranje of rood weergegeven. Naast deze visuele ondersteuning biedt het portaal van Saltro ook tekst en uitleg bij de uitslagen.
In dit onderzoek werd bekeken of de combinatie van visuele ondersteuning en de tekstuele uitleg meerwaarde heeft voor de patiënt. Hierbij werd het Saltro portaal vergeleken met een fictief portaal dat geen ondersteuning biedt. Het doel van dit onderzoek was om meer inzicht te krijgen in de vraag of het bieden van visuele en tekstuele ondersteuning bij laboratoriumuitslagen de patiënt beïnvloedt in termen van geruststelling en de vervolgacties die de patiënt onderneemt. Daarbij werd ook nagegaan of dit verschillend is bij afwijkende en niet-afwijkende laboratoriumuitslagen.
Van de 900 mensen die benaderd werden, vulden er 519 de vragenlijst in. Iets meer dan de helft van de deelnemers was vrouw (51%). De gemiddelde leeftijd van de respondenten was 53 jaar. Van de respondenten had 8% een lage opleiding (lager beroepsonderwijs of lager), 47% een middelbare opleiding en 45% een hoge opleiding (HBO/WO).
Het onderzoek wees uit dat bieden van tekst en visuele ondersteuning leidt tot meer patiëntbetrokkenheid bij mensen die deels afwijkende testuitslagen hebben. Ook voelen alle respondenten die tekst en visuele ondersteuning krijgen zich meer serieus genomen en kunnen zich een beter beeld vormen van hun situatie. Bovendien maakt het dat deze mensen minder snel zelf op zoek gaan naar informatie op internet. Dit laatste verkleint het risico dat mensen onbetrouwbare informatie vinden. Voor de effecten op huisartsbezoek valt op basis van de resultaten niet veel te zeggen: de verschillen tussen de groepen met en zonder visuele ondersteuning zijn klein.
Het onderzoek heeft enkele beperkingen. De belangrijkste beperking is dat de mensen in het experiment niet echt patiënten waren die hun testuitslag kregen. Respondenten moesten zich inleven in een fictieve casus. Dit maakt dat zij zich minder betrokken kunnen voelen bij de situatie. Een andere beperking is dat de effecten van tekst en visuele ondersteuning niet konden worden onderscheiden. Dit omdat deze als combinatie werden getest tegenover een situatie zonder tekst en visuele ondersteuning. Voor vervolgonderzoek zou het interessant zijn deze effecten wel te onderscheiden.
Het toevoegen van tekst en visuele ondersteuning aan uitslagen van bloedtesten heeft dus meerwaarde boven het uitsluitend aanbieden van de testuitslag met referentiewaarden bij mensen die deels afwijkende uitslagen hebben. Voor deze groep biedt de aanvullende tekst en visualisering patiënten extra houvast. Het verdient aanbeveling het experiment te herhalen onder patiënten die daadwerkelijk een uitslag krijgen.
