“Vroeger ging de dokter overal over voor zijn/haar patiënten. In de loop der tijd verzamelde de medische wetenschap steeds meer kennis en kwamen er specialisaties. Daardoor zijn er allemaal silo’s ontstaan in de geneeskunde. De beweging naar meer waardegedreven zorg (WGZ), in het Engels Value Based Healthcare, wil de patiënt weer centraal stellen en kijken naar hoe een zorgteam gezamenlijk kan bijdragen aan de gezondheid van de patiënt.”

Linnean initiatief

Zo kernachtig vatten Ton Hanselaar en Matthijs van der Linde de geschiedenis van de geneeskunde en de beweging van de waardegedreven zorg samen. Hanselaar is voorztter van het Linnean initiatief en tevens lid van de raad van advies van de Value Based Healthcare Center Europe. Van der Linde is projectleider en adviseur van het Linnean initiatief vanuit Zorginstituut Nederland.

Model

Samen met tientallen zorgverleners, patiënten, bestuurders en beleidsmakers ontwikkelden de heren de Linnean Leidraad voor waardegedreven zorg, en goten het in het ‘Sneller meer waarde voor de patiënt’-model. Een model dat vandaag online is verschenen.

Starters

Het model is bedoeld voor “iedereen die in de zorg werkt, gegrepen is door het idee van waardegedreven zorg, en dat kan en wil communiceren met zijn of haar omgeving”, zegt Hanselaar trots. “Op heel veel plekken zijn de eerste ontwikkelingen al gaande en we zien dat WGZ zorgverleners enthousiast maakt omdat ze eindelijk doen waarvoor ze in de zorg zijn gegaan.”

Zeven domeinen

De Linnean Leidraad biedt talloze aanknopingspunten om WGZ te implementeren. De werkgroep definieerde zeven domeinen die bij een succesvolle implementatie van een waardegedreven zorginitiatief belangrijk zijn. Per domein komen patiënten en zorgverleners aan het woord die situaties beschrijven, zijn checklists en handige tools toegevoegd en zijn praktijkvoorbeelden opgenomen.

De domeinen zijn: een multidisciplinair team, zorgpaden en uitkomsten, kosten en bekostiging, ketensamenwerking, leren innoveren en verbeteren, IT en data, leiderschap en cultuur.

Patiëntengroep

Hanselaar en Van der Linde lichten het eerste domein uit: multidisciplinair team. WGZ wordt namelijk niet gegeven door een zorginstelling, maar door een team. “Begin bij een patiëntengroep en kijk welke zorgprofessionals je nodig hebt om die patiënt te kunnen helpen”, legt Hanselaar uit. “Soms zijn dat verschillende specialisten, verpleegkundigen of soms een fysiotherapeut of andere paramedici erbij, en houdt ook in het oog dat de patiënt onderdeel moet zijn van dit team. De patiënt is immers de expert van zijn eigen leven.”

Impact

Hanselaar merkte in zijn eigen carrière hoe waardevol het is om een multidisciplinair team te hebben. Toen hij in de gynaecologisch oncologie werkzaam was, voerde zijn team een multidisciplinair teamoverleg in. “Dat had een enorme impact”, memoreert Hanselaar de actie die inmiddels ruimt twintig jaar geleden plaatsvond. “We hadden alle specialisten bij elkaar, alle foto’s en dossiers en bespraken samen de patiënten. Op die manier konden we razendsnel overzicht krijgen van de diagnose en behandelmogelijkheden. Waarbij we ook nog eens de thuissituatie van de patiënt betrokken.”

Begin

Waarmee de heren maar willen zeggen: begin. Zoals dat ook op hun website staat. “Begin gewoon met een klein onderdeeltje. Dat kan al een enorm verschil maken.”

Checklists

Loopt dat, is het vuur aangestoken en is het team enthousiast over WGZ, kan kunnen ze kijken op welke plekken en dus in welke domeinen ze WGZ nog meer kunnen doorvoeren. Met behulp van de checklists kunnen zorgteams kijken of ze aan alles hebben gedacht. Zijn de juiste interne stakeholders aangehaakt? Zijn er afspraken gemaakt met de preferente zorgverzekeraar over waardegedreven bekostiging? Is er een systeem dat continu leren en verbeteren mogelijk maakt en toepassing van innovaties stimuleert?

Verandertraject

“Waardegedreven zorg is in feite een verandertraject van de cultuur en organisatie van zorg”, zegt Hanselaar. “Het is niet ons doel dat alle teams alle WGZ-domeinen tegelijkertijd tot in de perfectie uitvoeren. Het gaat erom dat waardegedreven zorg een andere manier van zorgorganisatie vraagt. Met deze site bieden we handreikingen om elke keer weer een stapje te zetten.”