Waarom? “De Amerikaanse volksvertegenwoordiging blokkeert al een halve eeuw hervormingsplannen voor de gezondheidszorg. President Roosevelt had er plannen voor in de jaren dertig. Johnson heeft het in de sixties tevergeefs geprobeerd en de Clintons zijn er in de jaren negentig op stukgelopen. De Amerikaanse gezondheidszorg is duur en werkt slecht. Het kost zestien procent van het bnp, terwijl in het westen negen à tien procent normaal is. Er zijn ruim 45 miljoen onverzekerden. Dat zo’n puinhoop zo lang in stand blijft, komt doordat er mensen zijn die er heel veel geld aan verdienen.”

Dure lobbycampagnes

Wie zijn dat? “Zorgverzekeraars en commerciële zorgbedrijven worden er heel rijk van. Zij hebben geld voor dure lobbycampagnes. De Amerikaanse volksvertegenwoordigers hebben veel geld nodig om herkozen te worden. Ze laten zich niet leiden door het nationale belang, maar door belangengroeperingen en lobbyisten. Het is georganiseerde omkoping. Dat vind ik een beschamende zaak voor een democratisch en beschaafd land.”

Wereldwonder

Als Obama slaagt, zou dat dus een prestatie van formaat zijn. “Het zou een wereldwonder zijn. Maar voor het zover is, moet Obama nog wel de nodige weerstand in de Senaat overwinnen. Voor republikeinen staan Obama’s plannen gelijk aan socialisme. Maar ook de democraten vormen geen gesloten front. Ook enkele conservatieve democratische senatoren willen dat de zogeheten public option van tafel gaat. Daarbij zou de overheid zelf een verzekering aanbieden om de competitie met commerciële verzekeraars aan te wakkeren. Maar die zien hun winsten verdampen en voeren een succesvolle lobbycampagne om die van tafel te krijgen. Waarschijnlijk komt er een compromis uit waar niemand echt tevreden mee is. Maar dat is niet zo erg. Het belangrijkste is dat er een raamwerk komt. Als dat er eenmaal is, kun je verbeteringen aanbrengen.”

45 miljoen onverzekerden

De 45 miljoen onverzekerden zullen wel blij zijn met de hervorming. “Ja, maar niet alle 45 miljoen zullen verzekerd worden. Waarschijnlijk worden het er 37 miljoen. Wie die acht miljoen zijn die onverzekerd blijven, is mij niet bekend.”

Oorzaak duur systeem

Volgens schattingen zou de uitvoering van de plannen 570 miljard euro kosten. “Als je zo veel mensen gaat verzekeren, kost dat natuurlijk veel geld. Op de lange termijn kan de hervorming wel tot een zuinigere gezondheidszorg leiden. De belangrijkste oorzaak voor het dure Amerikaanse systeem is dat artsen worden betaald per medische handeling. Dan is de verleiding wel erg groot om zo veel mogelijk behandelingen te doen. Als ik als hoogleraar was betaald voor elk nagekeken tentamen, had ik zo veel mogelijk tentamens gegeven. Ik heb dat altijd tot een minimum beperkt. In Amerika is de consensus dat dokters een normaal salaris moeten krijgen.”

Plannen succesvol?

De Senaat debatteert over Obama’s plannen. Gaat het echt lukken? “Volgens ingewijden gaat het echt lukken, alhoewel er waarschijnlijk op zijn vroegst 20 januari een voorstel zal zijn. Dat is vlak voor Obama’s eerste State of the Union. Dan moet een aparte commissie de voorstellen van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden nog in elkaar schuiven.” (Zorgvisie – Bart Kiers)

Vergezichten II: Verder na verandering

Maarten van Rossem is keynote speaker op het congres Vergezichten II dat Zorgvisie op 4 maart 2010 organiseert in het Singer Museum in Laren. Hoogstwaarschijnlijk is er dan een Senaats-voorstel dat Van Rossem kan bespreken. Aanmelden kan via www.elseviergezondheidszorg.nl