Oudshoorn bestudeerde het gebruik van telezorg bij hartpatiënten. Ze focuste daarbij op twee telezorgmiddelen: een draagbare elektrocardiogram (ECG) recorder en de Motiva, een apparaat van Philips dat hartproblemen thuis registreert.
Naïf
Oudshoorn pleit in haar artikel voor meer aandacht voor de plek waar telezorg ingezet wordt. Er wordt bij telezorg nogal eens verondersteld dat de locatie er niet meer toe doet. Maar haar onderzoeksresultaten tonen aan dat dit een naïeve veronderstelling is. Het feit dat telezorg zorgtoezicht verplaatst naar de patiënt thuis of de publieke ruimte kan leiden tot selectief gebruik of zelfs het afwijzen van deze nieuwe apparaten door patiënten.
ECG recorder
Dit blijkt duidelijk uit patiëntervaringen met de mobiele ECG recorder. Dankzij dit apparaat kunnen hartpatiënten ter plekke een hartfilmpje maken en versturen naar een arts in een callcenter, die er onmiddellijk naar kijkt. Ter bevestiging van de opname maakt de recorder luide piepgeluiden, wat buitenshuis de nodige aandacht trekt. Sommige patiënten vermeden daarom het gebruik van het apparaat in publieke ruimtes.
Motiva
Waar de mobiele ECG recorder het persoonlijke in de publieke sfeer bracht, introduceert Motiva juist aspecten van het ziekenhuisleven in de thuissituatie van patiënten. Dit had de nodige consequenties voor hun beleving van ‘thuis’ en hun ziekte.
Bloeddruk
Zo moest de patiënt elke ochtend op gezette tijden bloeddruk en gewicht meten. Gebeurde dat niet, dan werd de patiënt onmiddellijk gebeld door het callcenter met het dringende verzoek de metingen alsnog door te sturen. Ook verzoeken om berichten te bekijken – bijvoorbeeld een educatieve video – werden nogal dwingend onder de aandacht van patiënten gebracht door het continue knipperen van het apparaatje. De zichtbaarheid van de Motiva en aanverwante apparatuur leidde tot een verdere verweving van ‘thuis’ met het ziekenhuis.
Televisie
Hetzelfde gold voor het gebruik van de televisie bij telezorg dat hierdoor veranderde in een scherm voor communicatie- en registratie. De veranderingen maakten het soms moeilijk voor de patiënt gewoon ‘thuis’ te zijn zonder aldoor met hun ziekte geconfronteerd te worden.
Trilfunctie
Om de problemen die patiënten kunnen ervaren bij het gebruik van telezorg – zoals verminderde privacy – te verhelpen, zouden ontwerpers van telezorgapparatuur hun producten beter kunnen afstemmen op de plek waar ze ingezet gaan worden. Voor de mobiele ECG recorder heeft Oudshoorn in elk geval al een oplossing: een lichtsignaal of trilfunctie in plaats van harde piepgeluiden zou al helpen. (Zorgvisie/ICT)
Lees ook:
Telezorg doet Britse sterftecijfer met 45 procent dalen
Telezorg te snel voor onderzoekers
Telezorg is beter dan zorg in spreekkamer
