Duurzaamheid

Foto van Josefien Kursten, bestuurder van UMC Utrecht

Josefien Kursten: ‘Duurzaamheid geeft energie’

Als jong meisje op het Brabantse platteland zag Josefien Kursten dat het door overbemesting de verkeerde kant op ging met de natuur. “Hetzelfde geldt voor de zorg. Als je kijkt naar alle disposables, dan weet dat het anders kan en moet.” Tijdens het Zorgvisie-congres Duurzame en circulaire zorg deelt de bestuurder van het UMC Utrecht haar geleerde lessen om integraal te vergroenen.

Arend Jan Poelarends: ‘Schep de juiste voorwaarden, dan gaat duurzaamheid vanzelf’

Was duurzaamheid eerst iets van vastgoed en facilitair, inmiddels vormt het het hart van de strategie van St. Jansdal. Met het motto ‘Dit doen wij, wat doe jij?’ en een duurzaamheidsfonds wil het ziekenhuis de hele werkvloer mobiliseren. “We moeten geroutineerd worden in verandering.”
Duurzaamheid

Joke Boonstra over duurzaamheid: ‘Geef scharrelruimte en mandaat’

Waar duurzaamheid in 2018 nog een paragraaf was, is dat inmiddels de onderlegger van de strategie in het Erasmus MC. De gehanteerde ‘sandwich approach’ was daarbij cruciaal. “Duurzaamheid is geen top-down-programma, maar de verantwoordelijkheid van 17.000 professionals”, vertellen bestuurder Joke Boonstra en hoogleraar Alex Burdorf.
Op de foto bestuursvoorzitter Edwin van der Meer en teamlid Arch Prins van het BovenIJ

Edwin van der Meer over duurzaamheid: ‘Niet trutten, gewoon doen’

In aanloop naar de Jeroen Meijerink Award spreekt Zorgvisie elke week een genomineerde groene leider. In deze aflevering: bestuursvoorzitter Edwin van der Meer en teamlid Arch Prins van het BovenIJ. Het BovenIJ sleepte als één van de eerste ziekenhuizen de gouden Milieuthermometer zorg binnen en reduceerde de directe CO2-voetafdruk met 82 procent. “We moeten niet trutten, maar doen”, vertelt Van der Meer.
Governance

Europese duurzaamheidsrapportage; zo krijgt iedereen ermee te maken

Driehonderd pagina’s wettekst en elfhonderd datapunten. De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is voor zorgverzekeraars, leveranciers en zorgorganisaties een hele kluif. Daarom organiseerden Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en PwC een webinar over de duurzaamheidsrapportage en de impact.
Rutger Jan van der Gaag en Evelyn Brakema

De Jeroen Meijerink Award geeft groene leiders een schouderklop

Negen ziekenhuisbestuurders zijn genomineerd voor de Jeroen Meijerink Award. Zij bekennen hun groene kleur en steken hun nek uit. “Het vergt moed om de koers te verleggen, duurzaam te investeren, de vraag te stellen of alles wat we doen zinnige zorg is en tegen perverse zorgprikkels in te gaan”, aldus jurylid Rutger Jan van der Gaag en panellid Evelyn Brakema.

Duurzame eerstelijnszorg: vier stappen in de groene richting

Duurzaamheid wordt een steeds belangrijker thema in de eerste lijn. Qua impact speelt de eerste lijn een belangrijke rol in het gepast en duurzaam voorschrijven van medicatie. Daarnaast vallen er genoeg groene slagen te maken in de bedrijfsvoering. Daarom lanceren InEen, het NHG en de LHV handreikingen voor een duurzame huisartsenspoedpost (HAP) en regionale huisartsenorganisatie (RHO).
Overhandiging landelijke rapportage Groene Barometer bij minister Dijkstra

Zo reduceer je de CO2-voetprint van de OK met 75 procent

Operatiekamers (OK’s) zijn de grootste vervuilers van het ziekenhuis. De komst van de Barometer Groene OK moet daar verandering in brengen. De landelijke rapportage geeft tien actiepunten waarmee zorgbestuurders de CO2-voetprint van de OK drastisch kunnen verminderen. “Eenvoudige veranderingen kunnen al tot een grote milieuwinst en kostenbesparing leiden”, aldus Frank Willem Jansen, voorzitter van het Landelijk Netwerk de Groene OK.
Duurzaamheid

Aan de slag met de grondstoftransitie

De zorg neemt 13 procent van het nationale grondstoffengebruik en 4 procent van alle afvalstromen voor haar rekening. Dat moet anders, vinden 's Heeren Loo en GGZ Noord-Holland-Noord.
Noordwest Ziekenhuisgroep met de Green Deal duurzame zorg

‘Een duurzaam ziekenhuisbeleid werd een steeds groter gespreksthema’

Om groene initiatieven een boost te geven, werkt de Noordwest ziekenhuisgroep sinds kort met een shared savings-constructie. “Als raad van bestuur willen we goede ideeën water geven en groot maken”, vertelt bestuurder Jurgen Sernee. De afgelopen paar jaar is duurzaamheid een belangrijk strategisch thema geworden voor het Noord-Hollandse ziekenhuis.

Over duurzaamheid

Maatschappelijk verantwoord zorg aanbieden

Bij het thema duurzaamheid in de context van gezondheidszorg kun je denken aan uiteenlopende zaken. Tegengaan van verspilling in de zorg, omgaan met medisch afval, energieneutraal bouwen, levensbestendig wonen, flexibel en dus toekomstbestendig zorgvastgoed, duurzaam personeelsbeleid, duurzame voeding en ‘healing environment’ zijn ontwikkelingen die geassocieerd worden met duurzaamheid in de gezondheidszorg.

Lees meer

Al deze vormen van duurzaamheid zijn te scharen onder de term maatschappelijk verantwoord ondernemen. Verbeteringen op het gebied van duurzaamheid in deze brede betekenis van het woord leiden niet alleen tot kostenbesparingen, maar ook tot meer kwaliteit van zorg en dus tevredenheid onder cliënten en medewerkers.

Verspilling in de gezondheidszorg

Alleen al door verspilling tegen te gaan, verbetert een zorgorganisatie haar duurzaamheid, realiseert besparingen en bevordert het welzijn van haar cliënten. Een belangrijk onderwerp is medicatie. In ieder medicijnkastje bevindt zich wel een bijna volle tube zalf of halfvolle pillenstrip die daar vaak blijft liggen tot de houdbaarheidsdatum ruim overschreden is. Begin 2017 bleek uit onderzoek van de Vereniging Praktijkhoudende Huisartsen en apothekersorganisatie KPMG voor Omroep Max dat huisartsen en apotheken overgebleven medicatie soms ter beschikking stellen aan patiënten met een krappe portemonnee. Ook overbehandeling, onnodige röntgenfoto’s en mri-scans vormen een bron van verspilling en ongewenste belasting van de patiënt of cliënt.

Duurzame afvalverwerking

Zorginstellingen, laboratoria en apotheken produceren grote hoeveelheden afval. Deels is dat gevaarlijk afval oftewel specifiek ziekenhuisafval (sza) dat alleen door vergunninghouders mag worden beheerd. Ook voor het als afval de zorginstelling verlaat, is het werken met gevaarlijke stoffen een belangrijk aspect van duurzame bedrijfsvoering. Verder worden in zorginstellingen natuurlijk grote hoeveelheden wegwerpmateriaal gebruikt; denk alleen al aan incontinentiemateriaal. Verschillende bedrijven hebben zich gespecialiseerd in de duurzame verwerking van dat afval.

Duurzaam (ver)bouwen

In 2020 moeten alle lidstaten van de Europese Unie eisen geformuleerd hebben voor het energiegebruik van nieuwe gebouwen. Met het oog daarop heeft SBRCURnet, het kennisnetwerk voor de bouw, de nZEB-tool om een nearly Zero Energy Building te realiseren. Ook zorginstellingen, die doordat ze 24/7 in bedrijf zijn veel energie gebruiken, zullen aan deze eisen moeten voldoen. Begin dit jaar bracht de Technische Universiteit Eindhoven een rapport uit over het project nZEB Hospital Buildings dat zij samen met Royal HaskoningDHV uitvoert. Als de energieprijzen stijgen, gaat duurzaamheid bovendien hand in hand met een directe besparing in de kosten. Bij nieuwbouw en renovatie zijn vele mogelijkheden voorhanden. Verschillende partijen bieden ondersteuning en advies. Zo heeft stichting Urgenda verschillende initiatieven ontwikkeld om de zorg te verduurzamen. Het Kenniscentrum Wonen-Zorg van Aedes-Actiz heeft het programma Duurzaam Thuis ontwikkeld om renovaties te bevorderen die een woning tegelijkertijd energieneutraal als levensbestendig maken. Het Milieuplatform Zorg, branchevereniging van intramurale zorginstellingen voor kennisuitwisselingen en kennisopbouw voor een duurzame bedrijfsvoering, stelt een tool ter beschikking om te meten hoe goed een zorginstelling scoort op duurzaamheid: de milieuthermometer. Ook stichting Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen, heeft twee tools ontwikkeld voor het meten van duurzaamheid: MVO-balans (gratis) en de Milieubarometer (gratis proefjaar). Daarnaast zijn er adviesbureaus die zich gespecialiseerd hebben in verduurzaming van zorgvastgoed.

Duurzame bedrijfsvoering

De stichting MVO Nederland heeft als missie bedrijven en organisaties te inspireren om samen ‘klimaatneutrale, circulaire en inclusieve bedrijfsmodellen’ te realiseren. De stichting heeft een apart netwerk voor de zorg MVO Netwerk Zorg dat met bijeenkomsten, een kennisdossier en allerlei andere initiatieven de sector helpt bij duurzaamheid.

Duurzaam personeelsbeleid

De personeelstekorten in de zorg versterken het belang van duurzaam personeelsbeleid. De brancheorganisaties besteden hier dan ook aandacht aan. Zo biedt Actiz haar leden de hr-tool Seniorkracht voor duurzaam inzetbaarheidbeleid en organiseerde de VGN verschillende webinars voor strategisch personeelsbeleid. Ook de CNV draagt haar steentje bij met haar initiatief Sterk in je werk, zorg voor jezelf.

Duurzame voeding

Stichting Diverzio is een van de partners van MVO Nederland Netwerk Zorg en bevordert de inkoop van duurzaam geproduceerd eten en drinken in de sectoren zorg en welzijn, overheid en onderwijs. Ook is er tegenwoordig veel aandacht voor het tegengaan van voedselverspilling. Een van de voorlopers op dit gebied is de Maartenskliniek.

Uitgelicht congres

Congres ggz uit de knel

Van der Valk Hotel Utrecht

Congres Dilemma’s in de Wet zorg en dwang

Van der Valk Utrecht

Zorg & Vastgoed congres 2024

Van der Valk Hotel

Passende Zorg

Van der Valk Hotel