In het Hoofdlijnenakkoord Ouderenzorg zet de landelijke overheid in op langer thuis wonen. Daarvoor zal het aantal seniorenwoningen substantieel moeten groeien. Helaas maken we onze ambities op dit punt vooralsnog niet waar. In 2024 is slechts 1,4 procent van de 290.000 beoogde seniorenwoningen tot en met 2030 gerealiseerd. Met zulke tegenvallende aantallen loopt het tekort verder op en blijven senioren zitten waar ze zitten. Zo stokt ook de doorstroming; er komen weinig woningen beschikbaar voor volgende generaties op de toch al krappe woningmarkt.

Eenzijdig beleid

Een belangrijke oorzaak van het niet halen van de ambities is het huidige overheidsbeleid. Dit is gericht op betaalbaar woningaanbod met vooraf vastgestelde percentages voor sociale huur en middenhuur. Daardoor mis je een groot deel van de doelgroep. Zo woont volgens het Kadaster de helft van de 65-plussers in ons land in een koophuis. Deze mensen zoeken vaak in het middensegment dat het huidige beleid nauwelijks bedient. Typerend onder het huidige beleid is dat projecten groot worden aangekondigd, maar stranden vanwege financiële onhaalbaarheid.

Vijf woonvormen

Het kan beter. Dat blijkt uit seniorenprojecten die wél van de grond komen. Wat opvalt, is dat deze projecten aansluiten bij de verschillende financiële mogelijkheden en woonwensen van senioren in de gemeenten waar ze worden gerealiseerd. Voor meer groei zullen we moeten kijken naar de lokale samenstelling van de ouderenpopulatie en welke woonvormen daarbij passen. Bij CBRE Research onderzochten we vijf woonvormen: betaalbare zorgappartementen, dorpse hofjes, geclusterde woningen in wijkcentrum, stadsappartementen en appartementen met allure.

Alkmaar, Leiden en Zwolle

Een vergelijking tussen Alkmaar, Leiden en Zwolle illustreert hoe dat kan werken. In Alkmaar kent het ouderenprofiel veel middenklasse en kwetsbare doelgroepen. Daar zie je een bovengemiddelde vraag naar geclusterde woningen in wijkcentra en dorpse hofjes. Leiden laat een ander beeld zien. Hier is, als gevolg van het groot aantal kapitaalkrachtige senioren, een voorkeur zichtbaar voor stedelijke woonvormen, zoals stadsappartementen en appartementen met allure. Tot slot toont Zwolle, vanwege de sterk vertegenwoordigde middenklasse, een sterke voorkeur voor dorpse hofjes en betaalbare appartementen. Meer data over deze gemeenten en de lokale verschillen per gemeente lees je in onze Whitepaper.

Aileen Kleemans, Mark Willigers, Frederieke Meijer, CBRE Research

Wilt u meer weten over ons onderzoek? Download dan het rapport “Eenzijdige focus op betaalbare seniorenwoningen leidt niet tot doorstroming”.