‘Ik denk dat we nog wel anderhalf tot twee jaar nodig hebben om echt een goed, structureel beeld te krijgen’, zegt wethouder Olthof in een gesprek met het FD. Olthof heeft tevens zitting in het dagelijks bestuur van de G32, de 32 grootste gemeenten binnen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, en is daarin voorzitter van de sociale pijler.

Problemen

Dat de gemeenten nog geen volledig zicht op de zorgkosten hebben, komt volgens Olthof deels door hun wettelijke plicht tot zorgcontinuïteit. Om die voor hun inwoners te garanderen, hebben zij aan het begin van dit jaar afspraken gemaakt over bevoorschotting. Langzaamaan druppelen nu pas de facturen voor de daadwerkelijk geleverde zorg binnen, waarna de controle op de rechtmatigheid van de uitgaven kan beginnen.

Bijkomend probleem is dat de zorgaanbieders moeite hebben de declaraties tijdig te versturen. Vooral de grote zorgbedrijven hebben sinds 2015 tientallen gemeenten moeten bedienen, die allemaal hun eigen administratieve eisen stellen. Eerder klaagden verschillende partijen al dat zij gek worden van alle rompslomp en de hoge overheadkosten. Zij hebben zorgpersoneel moeten ontslaan en extra administratief ondersteunend personeel moeten aannemen.

Facturen

Gevolg is dat de facturen blijven liggen of met een flinke vertraging binnenkomen, wellicht pas tegen het einde van dit jaar. Dan zijn de begrotingen voor 2016 al gemaakt, zonder dat duidelijk is hoeveel geld gemeenten moeten uittrekken voor de zorg.

Zaanstad

In totaal heeft Zaanstad (150.000 inwoners) voor alle nieuwe zorgtaken per 2015 60 miljoen euro van het Rijk gekregen. Om onvoorziene risico’s af te dekken, heeft de gemeente zelf de afgelopen jaren de algemene reserve ‘sociaal’ gecreëerd; deze omvat in 2015 bijna 10 miljoen euro. In de begroting van volgend jaar reserveert Zaanstad nog eens 1,2 miljoen euro extra om de doorontwikkeling van de uitvoering van nieuwe taken verder vorm te geven, boven op de eigenlijke zorgkosten. ‘En waarschijnlijk reserveren we ook weer extra voor 2017’, zegt de wethouder van onder meer Jeugd en Zorg. De klacht van zorgaanbieders over het bureaucratische circus noemt hij terecht.

Transitie langdurige zorg

De AWBZ gaat in delen over naar de Wmo en de Zorgverzekeringswet. Ook de Participatiewet en de Wet jeugdzorg worden gedecentraliseerd. Hoe verloopt deze enorme stelselwijziging?