Erwin Hans doet aan de Universiteit Twente al jaren onderzoek naar procesoptimalisatie in zorginstellingen. Vorige week is hij benoemd tot hoogleraar op een leerstoel die is gefinancierd door de UT. ‘Wij onderzoeken vanuit een kwantitatieve achtergrond hoe zorgtrajecten optimaal kunnen worden ingericht. Dat gaat veel verder dan kijken wat bijvoorbeeld het beste bezettingsschema is voor een operatiekamercomplex. Wij analyseren alle downstream en upstream patiënten- en productiestromen van een OK en we maken modellen om de agenda van specialisten en verpleegkundigen beter te plannen.’
Efficiency
Specifieke opdrachten voor zijn onderzoekers komen bij Choir, de onderzoeksgroep die hij heeft opgezet met professor Richard Boucherie. Vaak gaat het om vragen vanuit ziekenhuizen, maar er komen ook vragen binnen vanuit de thuiszorg, revalidatiecentra of huisartsenposten. Procesoptimalisatie staat in de belangstelling vanwege de roep om meer doelmatigheid. Patiënten willen sneller worden geholpen en instellingen willen hun personeel efficiënter inzetten en bijvoorbeeld overwerk uitbannen. Voor het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis heeft Choir een model gemaakt waardoor een extra OK kon worden opgevangen met evenveel personeel en een gelijk aantal bedden. Het geheim zat hem in het inbouwen van meer flexibiliteit in de productieplanning waardoor elders in het ziekenhuis meer rust in het productieproces ontstond. Een recent project in samenwerking met UMC Utrecht is de ontwikkeling van een model om bij een vermoeden van kanker veel eerder uitsluitsel te geven aan patiënten.
One stop shops
‘Onze ervaring is dat er vaak genoeg capaciteit aanwezig is om meer patiënten op te vangen. Je ziet dat in ziekenhuizen niet integraal over logistiek en andere bedrijfsprocessen wordt nagedacht omdat de organisatie vaak gestuurd wordt door de afzonderlijke RVE’s’, aldus Hans. Hij signaleert een aantal trends en kansen voor zorginstellingen. Zo is er veel belangstelling om one stop shops in te richten rondom de patiënt. Hoe meer vakgroepen, verpleegkundigen en ondersteunend personeel nodig zijn, hoe lastiger dit is in te richten. De algoritmes van Choir rekenen uit wat de optimale werkwijze en planning is.
Ook op het gebied van materialenlogistiek is volgens Hans nog een wereld te winnen. ‘De materialenlogistiek is onderbelicht. In de zorg is altijd sprake van “hamsterweken”. Er zijn enorme voorraden en er wordt veel weggegooid. Hier ligt een enorm verbeterpotentieel.’
Financiële planning
Een andere hot topic” is de combinatie van logistieke en productieplanning met financiële planning. ‘Je maakt mee dat onderhoud op de radiologieafdeling wordt ingepland op een vrijdagmiddag in plaats van ’s avonds. Patiënten kunnen niet terecht en medewerkers kunnen niet doorwerken. Je hebt minder zorg en minder omzet. Ik constateer ook dat medewerkers van het ziekenhuis geen idee hebben hoeveel geld ze uitgeven en dat ziekenhuizen moeite hebben om uit te rekenen wat de kostprijs is. Ze zijn nauwelijks in staat om uit te rekenen wat een uur OK kost.’