Van de Kaa behartigt al sinds 2001 de belangen voor mensen met een verstandelijke beperkting. In eerste instantie als stafmedewerker van het Werkverband voor Ouder- en familieverenigingen rond Instellingen (WOI) en coördinator van VraagRaak, steunpunt voor cliëntenraden. Na de fusie van het WOI met de Vereniging van Ouders van Verstandelijk Gehandicapten (VOGG) werd zij in 2007 adjunct-directeur van de nieuwe vereniging KansPlus. Per 1 juli is zij de nieuwe directeur van KansPlus. Zij vervangt Jo Terlouw, die deze zomer met pensioen gaat.

Nieuwe rol

Qua werkzaamheden is er nog niet veel veranderd sinds de bekendmaking van haar nieuwe positie. ‘We zitten nog in de fase van overdracht. Ik werk natuurlijk al ruim veertien jaar voor de organisatie die nu KansPlus heet en ken de organisatie en het veld al langere tijd. De invulling van de positie van directeur is wel wezenlijk anders wat betreft het dragen van verantwoordelijkheden en de contacten met interne en externe partijen. De buitenwereld stelt nu ook andere vragen.’

Lokale belangenbehartiging

Op lokaal niveau schort het nog aan belangenbehartiging, vertelt Van de Kaa. KansPlus is daarom een programma gestart om hier verandering in te brengen. ‘We willen onze zeventig ledengroepen, leden en andere lokale belangenbehartigers toerusten om de doelgroep goed te vertegenwoordigen. De lokale groepen hebben tot nu toe vooral ingezet op informatievoorziening, lotgenotencontact en ontmoetingsactiviteiten. Niet iedereen is daardoor even goed in het contact leggen met de gemeente en het beïnvloeden van lokaal beleid. Wij kunnen helaas niet in elke gemeente helpen. Daarom willen wij de lokale ledengroepen scholen in het opbouwen van lokale netwerken, delen van kennis, werken aan beeldvorming en zichtbaarheid. Samenwerking is hierin essentieel.’

Overgang

Tot dusver heeft de transitie de kwaliteit van zorg voor mensen met een beperking nog niet bevorderd. Dat laat ook het rapport met klachten over keukentafelgesprekken zien. Er gaat nog veel mis en er is gebrek aan informatie, weet Van de Kaa. ‘Niet alleen de cliënten, maar ook de familie weet soms niet waar ze aan toe zijn.’ Bij het kennis- en adviescentrum komen al wel klachten en vragen over het nieuwe zorgbeleid, maar het loopt nog geen storm. ‘Het dringt nog niet helemaal door hoeveel er gaat veranderen. Ook de keukentafelgesprekken zijn nog niet allemaal gevoerd. De onafhankelijke cliëntondersteuning ontbreekt veelal. Wij verwachten de komende tijd een toename van vragen om ondersteuning. Zeker vanaf 2016 als het overgangsrecht verdwijnt en mensen de consequenties merken.’

Langdurige zorg

Ook binnen de Wet langdurige zorg (Wlz) valt nog winst te behalen. KansPlus zou graag zien dat de wet zorgt voor een fundamentele vernieuwing. De cliënt blijft te veel in een passieve en machteloze positie. Om daar aandacht voor te vragen diende KansPlus vorige week een vernieuwingsagenda (pdf) in bij het ministerie van VWS. KansPlus vraagt daarin onder andere om meer directe invloed voor cliënten op de inkoop van de zorg door de zorgkantoren. Daarnaast pleit de organisatie voor meer scheiding van wonen en zorg. Door de inkoop los te koppelen van het wonen en de zorg, ontstaat volgens Van de Kaa meer ruimte voor kleinere zorgaanbieders die de cliënten daadwerkelijk centraal stellen en minder geld hoeven te besteden aan overhead.

Familiebeleid

Tot slot wil Van der Kaa zich richten op het familiebeleid in instellingen. ‘In de ggz wordt familie al veel betrokken, maar in de gehandicaptensector valt het nog tegen. Wij willen dat familieleden als belangenbehartiger een duidelijke positie krijgen binnen een zorgorganisatie en gewaardeerd worden in de rol die zij hebben. Familie wordt soms nog gezien als lastig, terwijl zij juist veel betekenen voor mensen met een verstandelijke beperking. Verder hebben oudere cliënten soms geen familie meer. Met goed familiebeleid kunnen organisaties bepalen hoe zij daarmee omgaan om de kwaliteit van leven voor mensen met een beperking te verhogen, want dat is ons uiteindelijke doel.’