De titel suggereert dat ik nogal sceptisch ben over deze ambities. Dat is waar en niet waar. Allereerst is passende zorg the only show in town. Er zijn inmiddels voldoende rapporten geschreven waaruit blijkt dat we als we niet opletten we straks een godsvermogen kwijt zijn aan zorg. Alternatieven voor passende zorg zijn bedenkelijk. Óf we accepteren dat allerlei andere publieke voorzieningen schraler worden, óf we accepteren dat de zorg zelf schraler wordt. Geen wenkende perspectieven. Om de solidariteit en de kwaliteit in de zorg te behouden, moeten we wel alles zetten op passende zorg.
Obstakels
U voelt een maar aankomen. Passende zorg gaat niet vanzelf. Hoewel de richting vaststaat, is het goed oog te hebben voor de obstakels die op het pad komen. Het eerste obstakel oogt onschuldig, maar kan best tricky worden. Bij geneesmiddelen is een omvangrijke literatuur beschikbaar die ons in staat stelt om kosteneffectiviteit te berekenen en die berekeningen ook om te zetten in daden. Bij technologische innovaties en hulpmiddelen zie ik wel voor me hoe die inzichten benut kunnen worden. Maar bij de langdurige zorg, de Wmo en jeugdzorg zijn kosteneffectiviteitanalyses echt verre van eenvoudig.
Controlecircus
Voor je het weet ontaarden die analyses in cijferfetisjisme. Allerlei zachte baten van het handelen volgens de menselijke maat worden door modeltijgers niet zelden op nul gezet. Te ingewikkeld. Met desastreuse langetermijngevolgen. En een risico op een nieuw controlecircus. Ik ben een voorstander van scherp kijken of elke euro in de zorg goed besteed is, maar een goede manier om in de genoemde domeinen een balans te vinden is nog wel een puzzel.
Gevestigde belangen
Een tweede obstakel is dat passende zorg gevestigde belangen aantast. Laten we eerlijk zijn. Passende zorg, in welke bewoordingen dan ook, proberen we al vele jaren. Met name de ziekenhuizen hebben keer op keer op vaardige wijze innovaties op dit terrein vertraagd. Passende zorg kost geld en prestige. Is het een vloek of een zegen dat uitgerekend Ernst Kuipers dit beleid moet gaan uitrollen? We gaan het zien. Ik wens hem alvast veel sterkte.
Tantalus mocht tot zijn kin in het water eeuwig dorst en honger hebben. Ik gun het Ernst Kuipers niet. Ik gun het de samenleving niet. En ik gun het vooral de patiënten niet.
Vooruit.
Ik neem het risico om als ‘azijnzeiker’ te worden neergezet.
Shit happens.
Dus ga ik door met vragen:
Wat vindt professor Canoy van deze bijdrage?
‘Natuurlijk is de discussie over zinnige zorg terecht. Maar de professional is niet veroorzaker, noch onwillig om zorgconsumptie te reduceren. Ook het aanspreken van de patiënt op ongezond gedrag leidt niet tot een duurzame oplossing: individuele leefstijlbevordering beklijft slechts voor een klein percentage en terugval op de middellange termijn is meer regel dan uitzondering.
De patiënt is niet onwillig, maar slechts slachtoffer van het systeem. En het systeem is de leefomgeving waarin verleiding leidt tot ongezond gedrag. Een leefomgeving waarin ongezonde voeding, onze mobiliteit en dagelijkse stress (ver)leiden tot ongezond gedrag. Overmatig alcoholgebruik, rookgedrag en een opkomende drugsepidemie, neutralisator van een gestresst leven, worden aangejaagd door effectieve industrieën en marketing. ‘
( Een cynisch antwoord zoals ‘ha ha, het ligt aan het systeem! ‘ ligt voor de hand. Maar de vraag is serieus, en onderbouwd. De meeste professoren gaan een inhoudelijke discussie trouwens niet uit de weg. )
Ik ben benieuwd.
Doet u dus nu een onderzoek naar hoeveel zorgverleners blij zullen zijn met ‘niet-passende zorg’?
En: zult u de prikkels voor die zorgverleners kunnen herleiden , die ‘niet-passende zorg’ zouden verlenen?
Dank.