Er zijn zelfs apps voor katten en varkens. Althans voor katten en varkens van wie het baasje toegang heeft tot internet.
Toegang tot internet
In Nederland heeft volgens het CBS 95 procent van de huishoudens toegang tot internet en 5 procent niet. Tijdens de uitrol van e-health in de geestelijke gezondheidszorg lopen wij regelmatig tegen ‘internetloosheid’ aan. De patiënt wil graag deelnemen aan e-health, maar heeft geen internet. Hoe kan dat? Bijna iedereen heeft toch internet? Die 5 procent die niet is aangesloten lijkt verwaarloosbaar, maar het gaat om 735.000 Nederlanders. Toeval of niet, maar jaarlijks worden ongeveer 800.000 Nederlanders behandeld in een ggz-instelling. Gelukkig hebben heel veel patiënten wel toegang tot internet, maar het is wel duidelijk dat ‘slechts 5 procent’ niet opgaat voor de (geestelijke) gezondheidszorg.
Nieuwe vorm van transport
Recent woonde ik een presentatie bij van grootinvesteerder Frank Botman over de zorg. Hij gaf aan dat in het verleden economische groei altijd samen is gegaan met een nieuwe vorm van transport. Ons nieuwe vervoersmiddel heet internet en dat is essentieel voor nieuwe economische groei. ‘Het is vanuit die gedachte logisch om alle Nederlanders aan te sluiten op internet’, aldus Frank. Nou ben ik geen investeerder, maar ook voor de zorg loont het volgens mij om die laatste 5 procent aan te sluiten.
Kosten
Jaarlijks wordt 6 miljard uitgegeven aan geestelijke gezondheid. Uit cijfers van Achmea in 2011 bleek dat 90 procent van de kosten wordt gemaakt door 10 procent van de ggz-patiënten. Die kleine groep patiënten is dus verantwoordelijk voor 5,4 miljard euro. Zelfs al zou je maar 5 procent van de kosten kunnen besparen dan heb je nog jaarlijks 270 miljoen euro bespaard. En dan hebben we het alleen over de ggz, want deze groep zeer complexe patiënten is vaak ook oververtegenwoordigd in de curatieve zorg, bij maatschappelijke dienstverlening, et cetera. Bij Altrecht merken we dat deze groep veel vaker geen internet heeft dan minder complexe patiënten.
E-health
E-health is het gebruik van technologie ter ondersteuning of verbetering van de gezondheid en de gezondheidszorg. Berichten in het dossier e-health gaan bijvoorbeeld over videocontact met thuiszorgmedewerkers of telemonitoring van patiënten met chronische aandoeningen.
Bekijk het dossier
Vinger aan de pols
Nu hoor ik u denken: maar heeft deze groep dan baat bij e-health? Juist deze groep patiënten is gebaat bij hoogfrequent ‘vinger aan de pols’-contact met zorgverleners en andere betrokkenen, juist deze groep is gebaat bij outreachende zorg in zijn of haar eigen omgeving en juist deze groep is gebaat bij monitoring om terugval te voorkomen. Het gaat dus niet om e-health in de vorm van online zelfhulpmodules, al geven patiënten uit deze groep vaak zelf aan dat ze ook graag online oefeningen zouden maken. Het gaat meer om e-health in de vorm van beeldbellen, domotica en/of sensortechnologie met pleisters of horloges. Maar ja dan moet je dus wel internet hebben.
Wie gaat het doen?
Wie sluit deze mensen aan? Want zij kunnen het zelf vaak niet betalen. In mijn optiek zou de patiënt zelf naar rato moeten bijdragen, maar ik zie ook een rol voor overheid en bedrijfsleven. Wat te denken bijvoorbeeld van de lantarenpalen met wifispots die Phillips gaat leveren aan gemeenten? Gemeenten kunnen deze palen verhuren aan bedrijven. Waarom zou je als gemeente of als bedrijf die 5 procent internetlozen niet (bijna) gratis laten profiteren van je wifi? Of misschien kunnen we de aansluiting realiseren via ‘shared wifispots’ van UPC en Ziggo? Ik wil mijn spot best delen met een aantal mensen die veel lagere abonnementskosten betalen omdat ze eigenlijk geen geld hebben voor internet.
Ik zeg: in 2017 heeft iedereen in Nederland toegang tot internet, yes we can!
Ik ben meer voorstander van mhealth ontwikkelingen en vooral die via tablets. Abonnementskosten zoals bijvoorbeeld van KPN 200 zijn goed te betalen en aangezien 40 procent van de ouderen al smartphones gebruikt zou men moeten bekijken welke mogelijkheden er daar zijn; en daar op aansluiten. Ik zie het te vaak gebeuren. Een duur telemonitor implementatietraject met hightech computers waar het ministerie van defensie jaloers van wordt. Daarnaast lees ik veel veronderstellingen. Waar haal je de informatie vandaan dat ze graag willen? Ik geloof je best maar ik merk het tegenovergestelde. De ouderen die wij onlangs in het kader van een implementatietraject hebben geïnterviewd (www.trendcare.nl) gaven aan dat zij er niet op zitten te wachten en dat vooral de hulpverleners dit graag willen.
Aansluitingen voor kwetsbare mensen zou mogelijk ook uitkomst zijn voor zorgverleners die hen bezoeken en daarbij digitaal dossiers en andere informatie willen raadplegen. Immers nog steeds is niet overal – goedkoop – connectie met internet mogelijk in Nederland. Natuurlijk ontwikkelen we ‘offline functionaliteit’ maar het remt de zorgverleners in het gebruik van digitale mogelijkheden en functionaliteit. Wellicht kunnen zorgorganisaties samenwerken met anderen die ook behoefte hebben aan connectie bijv. energieleveranciers die meters willen uitlezen …
Zou nu echt de aansluiting op Internet de bottleneck vormen? Is het niet zo dat deze categorie wellicht -ook als ze beschikt over Internet- voornamelijk naar amusement kijkt. En dan hebben we het nog niet eens over laaggeletterdheid als serieuze beperkende factor. Dus als geste is het mooi, maar er komt wel wat meer bij kijken!
Niet alleen voor de GGZ maar ook voor de ouderenzorg ! Ouderen mogen langer zelfstandig thuiswonen, maar ook in deze praktijk kom ik nog heel vaak tegen dat zij internetloos zijn waardoor zij kansen missen verbonden te zijn met buurtgenoten of mantelzorgers. Kortom ik herken het probleem en denk dat er veel efficiency gehaald kan worden door iedereen te verbinden. ( met kleine cursus van scholieren moeten we 2017 kunnen halen)
T.vogel helemaal mee eens!
En ook met hpijl volledig eens, ik ben voor toegang tot internet, zeker niet voor verplicht internet of e-health gebruik en ik realiseer me dat ik The Circle nu toch echt eens moet gaan lezen 🙂
Ook ik ben een groot voorstander van eHealth en het zoveel als mogelijk gebruik maken van (internet)voorzieningen in de zorg. Hier zijn zeker kosten te besparen. Echter, ik zou ook willen pleiten voor het instandhouden van de keuze vrijheid. Er zijn nu eenmaal ook nog mensen die gewoon echt geen internet aansluiting willen. Laten we dit respecteren en waar mogelijk (en betaalbaar) faciliteren. Voor je het weet zitten we in The Circle (ISBN; 9780241146491) van David Eggers
en wat te denken dan van de buitengebieden. Wij lopen er regelmatig tegen aan dat er hier geen internetverbinding aangelegd kan worden. Dit heeft dus niet zo zeer met betalen te maken maar het feit dat het oninteressant is voor providers om ook hier voor een digitale snelweg te zorgen. Ook hier zal met gezamenlijke inspanning de juiste verbinding gerealiseerd moeten worden. Bij sensire hebben we ondertussen 1350 ouderen aangesloten en zie je wat het voor mensen die vaak mobiele beperking hebben betekent om een blik op de wereld te kunnen werpen en de wereld gewoon in de huiskamer te krijgen. Wat dit betekent voor het welzijn van deze mensen is ongelooflijk. Laten we daarom de handen in elkaar slaan om voor een ieder internet gewoon mogelijk te maken. Wie doet mee.
Eens met ‘e’ dat het ook ouderen betreft, bij altrecht bleek dat bij een steekproef zelfs 96 procent te zijn ( dus zonder internet).
En Martk, ik denk dat De maatschappelijke bc of sroi indd goed te maken is. Zorginstellingen en zorgverzekeraars zie ik meer een rol spelen in het dragen van de kosten van de benodigde hardware (bv uitleen van ipads, smartwatches oid) en de kosten voor e-health licenties.
Ook veel ouderen behoren tot de groep ‘internetlozen’. Juist de mensen met meerder chronische ziekten of wonend in een wijk met lage scociaal economische status zijn vaker zonder internet. Laten daar nu vooral veel mensen tussen zitten die baat kunnen hebben bij zorg op afstand. Het is in mijn optiek niet een item dat zomaar vanzelf zal oplossen. In de loop van de jaren zal het hebben van internet wel gewoner worden, maar er zal ook een groep ‘internetlozen’ over blijven.
Goed idee, maar waarom zou je dit als GGZ-instelling niet zelf doen? Verlaagt de drempel naar de zorg, dus meer business. Lastige is wel dat de instellingen juist minder ipv meer zorg moeten leveren. Of leidt toegang tot Internet voor deze doelgroep tot meer zorg tegen lagere? Een goede maatschappelijke business case helpt vaak in dit soort situaties. Hiermee maak je inzichtelijk wat de maatschappelijke opbrengsten zijn (niet alleen in de zorg!) en wie hiervoor welke input levert. Dit alles uitgedrukt in Euro’s. Zie bijvoorbeeld http://www.vitavalley.nl/items/maatschappelijke-businesscase-preventiekompas-cmr/.
Enkele pilots met gratis WiFi bij daklozenopvang ed zou in overleg met betrokken partijen toch mogelijk moeten zijn. Echter, ook dan is een maatschappelijk business case noodzakelijk om het idee verder te helpen.
Hartelijke groeten,
Mark de Lange
Vital Innovators