Dat stellen onderzoekers van het CPB in hun rapport ‘De introductie van dure technologie in de zorg’.

Gezondheidswinst

Nieuwe medische technologie kan veel gezondheidswinst opleveren. Toch is niet altijd duidelijk of dat daadwerkelijk zo is. Het CPB wil dat de overheid nieuwe, dure, behandelingen waarvan de effectiviteit niet vast staat, uit het pakket weert. VWS of het Zorginstituut Nederland zou standaard een toetsing moeten uitvoeren op  iedere nieuwe behandeling of technologie voordat deze definitief in het basispakket mag worden toegelaten. Nu is dat lang niet altijd het geval.

Informatiegebrek

Het is lastig om niet-kosteneffectieve technologie van de markt te weren, zo zegt het CPB, omdat concrete informatie over gezondheidswinst, de vraag en de kosten vaak niet voor handen is. De onderzoekers wijzen op een moreel gevaar: Zorgaanbieders, specialisten en patiënten dragen niet de financiële gevolgen van de invoering van de nieuwe technologie, maar denken er wel voordeel van te hebben. ‘Dit zorgt voor een versterkte prikkel bij fabrikanten om technologie, waarvan de kosteneffectiviteit onduidelijk is, toch te ontwikkelen en op de markt te brengen.’

Protonencentra en robotchirurgie

Als voorbeelden van recent in het basispakket ingevoerde behandelingen waarvan de meerwaarde niet duidelijk is, noemen de onderzoekers de introductie van protonencentra en de Da Vinci robot. Hiervoor zijn omvangrijke investeringen nodig geweest en ze zijn moeilijk terug te draaien. Van protonencentra kan men zich afvragen of er wel drie nodig zijn voor het aantal patiënten in ons land dat er voor in aanmerking zou komen. De resultaten van dure behandelingen met de Da Vinci robot zijn net zo goed als de ‘oude’ behandeling.

Meldplicht

Om dergelijke, twijfelachtige, investeringen te voorkomen, zou de overheid een meldplicht moeten instellen voor zorgaanbieders die dergelijke technologie willen aanschaffen. ‘Dit kan voorkomen dat de nieuwe technologie zonder toetsing het verzekerde pakket instroomt en biedt de gelegenheid eerst meer informatie te verzamelen over de kosteneffectiviteit.’ Het CPB pleit voor meer internationale samenwerking en informatie-uitwisseling op het gebied van kosten en behandelresultaten.

Aantonen

Ook kan de overheid van fabrikanten en zorgaanbieders eisen dat zij de meerwaarde van nieuwe technologie vooraf aantonen op basis van duidelijk omschreven methodologische richtlijnen. In deze periode van onderzoek kan de technologie tijdelijk worden vergoed, eventueel buiten het verzekerde pakket en eventueel tegen dezelfde prijs als de bestaande goedkopere standaardbehandeling.