Medio 2018 deden onder meer Knack en de Groene Amsterdammer onderzoek naar controversiële Bulgaarse bedrijven in de ouderenzorg. Hieruit bleek dat zussen Teresa en Silviya Muller aan het hoofd staan van maar liefst negen zorgbedrijven die inwonende thuiszorg leveren aan ouderen in Nederland en België. Deze zorgbedrijven zijn echter allemaal in Bulgarije opgericht. Werknemers doen de was, boodschappen, kleden cliënten aan- en uit en strijken kleren. Kortom: zij doen het werk van een mantelzorger. De cliënten betalen voor deze zorg maandelijks 2500 euro, terwijl werkneemsters amper 350 à 700 euro verdienen voor een vrijwel constante beschikbaarheid. Klanten worden bedonderd waar ze bij staan.
Het in België geregistreerde bedrijf SeniorCare24 staat op de naam van zus Silviya Muller. Cliënten in Nederland en België denken dat zij thuiszorg afnemen van dit bedrijf. SeniorCare24 richt zich echter alleen op het ronselen van klanten. Het uiteindelijke contract dat door de cliënten wordt ondertekend staat op de naam van een van de negen Bulgaarse bedrijven. Dit bedrijf sluit tevens de contracten van de werknemers af. Seniorcare24 blijkt ‘niet meer dan een etalage’.
Tegen de lamp gelopen
Een van de negen zorgbedrijven – genaamd Care4You – liep in 2016 in België tegen de lamp. De rechtbank van Antwerpen veroordeelde daaropvolgend het bedrijf voor het schenden van arbeidsrechten van de onopgeleide verzorgsters die werkzaam in België waren. Zo’n 82 werkneemsters bleken minder dan het minimumloon te verdienen. Tevens kregen de werkneemsters hun overuren en vakantiedagen niet uitbetaald. Indien zij met de inspectiediensten zouden gaan praten, riskeerden zij ontslag en een boete van wel duizend euro.
Reactie De Jonge
Minister Hugo de Jonge van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport laat in een Kamerbrief weten op de hoogte te zijn van de praktijken van de Bulgaarse thuiszorgorganisatie. ‘We hebben in Nederland duidelijke wet- en regelgeving wat betreft de arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden waaronder iemand werkt. Bedrijven die deze regels overtreden zijn geen verrijking voor de arbeidsmarkt of de zorg en moeten worden aangepakt’, aldus De Jonge. ‘Werknemers die tijdelijk in Nederland komen werken, hebben recht op de harde kern van de arbeidsvoorwaarden, zoals vastgelegd in de Nederlandse arbeidswetgeving en eventueel in een algemeen verbindend verklaarde cao. De werkgever is primair verantwoordelijk voor de naleving van de wet- en regelgeving.’
‘Om te voorkomen dat er zorgaanbieders actief blijven, waarvan bekend is dat zij frauderen, is een wetsvoorstel in voorbereiding dat de wettelijke basis creëert voor de gegevensuitwisseling via een waarschuwingsregister zorgfraude’, vertelt De Jonge verder. ‘Met het waarschuwingsregister kunnen zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten de door hen vastgestelde fraudes bij zorgaanbieders, zorgbureaus en verzekerden uitwisselen.’ De verwachting is dat dit wetsvoorstel nog dit jaar aan de Tweede Kamer kan worden voorgelegd.
Persoonsgebonden budget
De Bulgaarse zorgaanbieder verleent uitsluitend zorg op grond van het persoonsgebonden budget. ‘Van cruciaal belang bij het goed gebruik van het pgb en het toezicht op de geleverde zorg, is de rol van de budgethouder. Deze is primair verantwoordelijk voor de kwaliteit en rechtmatigheid van de geleverde zorg en moet dan ook ingrijpen en signaleren richting zorgkantoor en IGJ. Voor mensen die goed in staat zijn om de zorg te organiseren, het pgb te beheren en de uitgaven te verantwoorden is het pgb een prachtig instrument. Gaandeweg zijn we in een situatie beland waarbij geconcludeerd kan worden dat niet iedere budgethouder daartoe in staat is.’
De Jonge heeft de zorgkantoren gevraagd om het tiental zaken waarin deze casus pgbzorg wordt ingekocht nader te onderzoeken. ‘Dat onderzoek loopt thans. Tevens ben ik met het veld een beleidsverkenning gestart. Het resultaat van de verkenning is een gedragen ambitieagenda van en voor de keten, met bijbehorende acties.’
