De acht brancheorganisaties hebben advocaat Diederik Schrijvershof in de arm genomen. Schrijvershof: ‘De positie van de eerstelijnszorgaanbieder is voor verbetering vatbaar. Dat volgt ook uit het reageerakkoord. De NZa lijkt daar nog niet voor open te staan. Terwijl zij daar met de nieuwe regeling zorginkoop een uitstekende bijdrage aan kan leveren.’
Regeling zorginkoop
Eind oktober verwacht de NZa de nieuwe regeling zorginkoop te presenteren, maar de brancheorganisaties vrezen dat de regeling net zo globaal blijft als hij nu is. Met de suggesties die zij hebben gegeven tijdens de consultatieperiode lijkt de NZa niets te doen. Ook gaat de NZa niet in op hun verzoek een plenaire sessie te beleggen om de reacties te bespreken. De nieuwe regeling gaat op 1 januari 2018 in.
Consultatie
De NZa is volgens Schrijvershof verre van transparant bij de lopende consultatie over de aan te passen regeling zorginkoop. Schrijvershof: ‘Zo krijgen zorgaanbieders geen inzage in de reactie van zorgverzekeraars en ZN op de consultatie voordat de NZa de nieuwe regeling vaststelt en is het nog maar de vraag of de NZa die inzage nadien biedt. Het inzage geven in de reacties en die plenair bespreken, past juist bij een transparant consultatieproces en is ook gewenst voor een goede uitkomst.’
Tekenen bij het kruisje
De NZa is bezig met het aanpassen van de regeling Transparantie zorginkoopproces Zvw die in 2016 inwerking trad. Deze regeling kwam er omdat de NZa, ondanks de ‘Good Contracting Practices’-richtlijnen, veel klachten bleef krijgen van eerstelijnszorgaanbieders over de manier waarop zorgverzekeraars de zorginkoop vorm gaven. Aanbieders voelden zich voor het blok gezet door zogenoemde TROG-contracten (Tekenen Rechts Onder Graag) en inspraak was niet of nauwelijks mogelijk. Ook kwam het voor dat het inkoopbeleid tijdens het inkoopproces eenzijdig werd gewijzigd, contracten vlak voor de zomervakantie werden toegestuurd en vervolgens de zorginkopers wegens vakantie onbereikbaar waren of er een te korte tekentermijn werd gegund.
Eerste lijn
De eerste lijn hoopt nu op een aanscherping van de regels, maar de voortekenen wijzen daar niet op. Halverwege de zomer van 2017 sprak de NZa met vertegenwoordigers van zorgaanbieders en verzekeraars. Schrijvershof vertelt dat in eerste instantie niet alle brancheverenigingen door de NZa gevraagd zijn mee te doen, maar dat zij zichzelf moesten uitnodigen. Enige tijd later bleek dat er met de meeste suggesties ter aanvulling van de regeling niets was gedaan. Schrijvershof: ‘Het is niet de eerste keer dat de NZa concrete suggesties zonder motivering terzijde schuift. Ook toen de NZa in 2015 de huidige regeling vaststelde, gebeurde dit. Toen nam de NZa niet één van de suggesties van de zorgaanbieders om de regeling concreter te maken over. Wel nam de NZa in 2015 de suggesties van zorgverzekeraars over om de regeling ook op zorgaanbieders van toepassing te verklaren.’
Acht brancheorganisaties
De NVOS, KNMP, P3NL, NIP, LVVP, LHV, InEen en VPH hebben nu een gezamenlijke inbreng op de consultatie aangeleverd, met concrete aanpassingen die de regeling zorginkoop duidelijker moeten maken voor iedereen. Onder meer door concrete normen te stellen waaraan partijen zich dienen te houden bij het contracteerproces. Zorgaanbieders hebben hier baat bij omdat hun positie verre van sterk is, zo vertelt Schrijvershof: ‘In veel regio’s in Nederland heeft één zorgverzekeraar nog steeds een dominante positie aan de inkoopzijde. Zorgaanbieders kunnen het niet riskeren geen contract met de grootste verzekeraar aan te gaan. Concrete door de NZa afdwingbare regels die het inkoopproces transparanter maken en zo rechtsbescherming bieden aan eerstelijnszorgaanbieders kunnen geen kwaad.’
NZa reageert naar aanbieders
In correspondentie die Zorgvisie mocht inzien, reageert de NZa: ‘Wij hebben uw reactie in goede orde ontvangen en waarderen uw input ten zeerste. Daarom hebben wij u twee keer de gelegenheid gegeven om op de regeling te reageren. We kunnen u dan ook garanderen dat de NZa uw reactie op de concept regeling zorgvuldig in overweging neemt. Dat neemt niet weg dat de NZa te maken heeft met verschillende partijen die uiteenlopende suggesties voor de regeling hebben ingediend. Vanaf de consultatie tot aan het besluit geeft de NZa daarom geen individuele reactie op alle suggesties die zijn binnengekomen. Voorafgaand aan het besluit zal er dus geen gelegenheid zijn om de suggesties (plenair) te bespreken, dan wel inzage te krijgen in reacties van andere marktpartijen. Vooralsnog ligt het in de lijn der verwachting dat wij hier eind oktober een definitief besluit over nemen. Nadat het besluit is genomen over de definitieve wijzigingen en de gewijzigde regeling is gepubliceerd, zullen wij onze reactie op alle ontvangen opmerkingen verspreiden.’ Inmiddels hebben Schrijvershof en zijn collega van de NZa het bericht ontvangen dat het niet zeker is of er achteraf wel inzage wordt gegeven in de reacties van alle partijen.
Aanscherpingen
De regeling die de NZa nu ter consultatie heeft voorgelegd, bevat wel enkele aanscherpingen, zoals: ‘Zowel de zorgverzekeraar als de zorgaanbieder geeft een duidelijke reactie op vragen en opmerkingen van de andere partij’ en ‘De zorgverzekeraar biedt de zorgaanbieder een redelijke termijn van ten minste vier weken voor bestudering van het initiële voorstel, tenzij partijen anders overeenkomen’. De NZa geeft echter zelf aan dat deze aanpassingen niet definitief zijn.
Schrijvershof vindt deze ‘minimale toevoegingen’ onvoldoende. ‘Wij hebben de NZa bijvoorbeeld toegelicht dat de toevoeging van een redelijke termijn van vier weken in de praktijk onvoldoende is. De zorgaanbieder moet immers naast het beoordelen en doorrekenen van het contractaanbod in die vier weken ook in de gelegenheid zijn om met de zorgverzekeraar vragen en antwoorden uit te wisselen en wellicht in gesprek te gaan over het contractaanbod.’ De eerstelijnsorganisaties willen een termijn van acht weken, zoals de NZa eerder in haar besluit over de apotheek Breskens heeft bepaald.
Reactie van de NZa aan Zorgvisie
De NZa laat aan Zorgvisie weten: ‘Wij gaan zorgvuldig om met het wijzigingen van regelgeving. Partijen krijgen alle mogelijkheid om input te geven. De NZa betrekt de brancheorganisaties bij dit proces en vindt de inbreng van zorgprofessionals heel belangrijk. Daarom vinden wij de reactie van de heer Schrijvershof bijzonder onprofessioneel.
Wij begrijpen heel goed dat kleine zorgaanbieders in de eerstelijnszorg zich soms machteloos voelen in hun onderhandelingen met zorgverzekeraars want zorgverzekeraars kunnen niet met duizenden zorgaanbieders in de eerstelijns zorg om de tafel gaan. De regeling gaat over de transparantie van het contracteerproces en niet over de inhoud de contracten. Ook bepaalt deze regeling niet welke zorgverzekeraar met welke zorgaanbieder een contract afsluit. Zorgverzekeraars zijn niet verplicht met alle zorgaanbieders een contract aan te gaan.’
Lees hier de bijgevoegde stukken:
Concept regeling Transparantie zorginkoopproces zvw (2)
NZa Verwerking reacties zorgaanbieders (2015) op concept regeling Z (2)
