Onderzoekster Ruth Koops van ’t Jagt ziet kansen op de verbetering van gezondheidscommunicatie en noemt fotostrips daarbij een veelbelovend middel. Folders worden vaak niet goed begrepen en een bezoek aan de huisarts is voor sommigen al ingewikkeld genoeg. Delicate onderwerpen, spanning, veel informatie van de dokter en onbekende termen zorgen ervoor dat een patiënt na een gesprek met een huisarts wel eens met vragen blijft zitten. Verhalende strips – met foto’s in plaats van tekeningen – vallen beter op en helpen patiënten om een gesprek met de dokter anders te voeren, aldus Koops van ’t Jagt.

Moeite met verwerken informatie

Een op de drie Nederlanders – met name ouderen – heeft beperkte gezondheidsvaardigheden en ervaart daardoor problemen tijdens de communicatie met de huisarts. ‘Zij hebben moeite met het begrijpen van informatie in bijsluiters en folders, en gesprekken met zorgverleners. Ik heb onderzocht hoe we folders kunnen maken waar zij iets aan hebben’, aldus Koops van ’t Jagt.

Het onderzoek

Voor het promotieonderzoek werden er zeven fotostrips ontwikkeld, die elk in één pagina een onderwerp behandelen. Koops van ’t Jagt keek wat het beste ontwerp voor fotostrips zou kunnen zijn, en onderzocht de mate waarin de strips werden opgemerkt in wachtkamers. Ook werd er gekeken naar de waardering voor de strips door de doelgroep. ‘Ouderen verkozen deze vorm van communicatie boven een traditionele folder, die vooral uit tekst bestaat. Mensen in wachtkamers gaven ook aan dat ze de strips vaker opmerkten dan folders’.

Het maken van de strips

Koops van ’t Jagt ontwikkelde de strip samen met ouderen zelf, onder andere op basis van rollenspelen met een gepensioneerd arts. ‘Dat was echt heel waardevol, zij brachten de thema’s en problemen in. De personen in de strips zijn geen ‘superhelden’ die alles goed doen, maar hebben net als ouderen twijfels, onzekerheden en vragen. De strips tonen echt wat je concreet kunt zeggen tegen de dokter en daar blijken ouderen behoefte aan te hebben.’

Digitalisering

Folders dreigen dan ook uit de wachtkamer te verdwijnen. Volgens het Nederlands Huisartsen Genootschap gebruiken patiënten de folders steeds minder en is een website beter. Koops van ’t Jagt is het hier niet mee eens. ‘Ik denk ook dat er iets moet gebeuren aan de huidige folders, maar ik vind een website niet direct de beste oplossing. De mensen waar het om gaat en die je wilt bereiken, hebben vaak ook beperkte digitale vaardigheden. Een kwetsbare groep wordt dan extra benadeeld’. Koops van ’t Jagt promoveert 12 juli aan de Rijksuniversiteit Groningen.