Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Implementatie samen beslissen moeilijker dan gedacht

De implementatie van samen beslissen in ziekenhuizen kan beter. Dat concludeert de NFK op basis van voorlopige onderzoeksresultaten van consulten met borstkankerpatiënten. De optie niet behandelen aanbieden, is moeilijk voor zorgverleners. Ook worden niet alle behandelingen in het eigen ziekenhuis gegeven. Dat kan passende zorg in de weg staan, vindt de NFK.
Medisch Team Lenetsnikolai Fotolia

De Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntorganisaties (NFK) heeft samen met Borstkanker Vereniging Nederland (BVN) in de ziekenhuizen een implementatietraject uitgevoerd om samen beslissen te bevorderen. Hiervoor zijn tachtig consulten met borstkankerpatiënten opgenomen. Vervolgens heeft een interventie plaatsgevonden: alle teams in de zes ziekenhuizen ontvingen een training en feedback op de opgenomen consulten. Daarnaast richten ziekenhuizen hun zorgproces anders in of kozen voor het inzetten van tools als keuzehulpen. Na ongeveer een jaar, tijdens de nameting, is gekeken wat de interventie heeft gedaan. De gesprekken zijn geanalyseerd op de stappen die horen bij gezamenlijke besluitvorming op een schaal van 1 tot 100. Hoe hoger de score hoe beter het gebruik van samen beslissen. Uit de voorlopige resultaten blijkt het verschil tussen de voor- en nameting significant. De borstkankerteams die meededen scoorden eerst gemiddeld 38 en na de interventie 53. Internationaal wordt een score boven de 50 als goed gewaardeerd.

Verbeterpunten

Wat is specifiek verbeterd? Doorvragen op kwaliteit van leven is verbeterd en ook het veel neutraler aanbieden van de opties, inclusief  ‘niet behandelen’. De gesprekken met patiënten duurden voor de interventie gemiddeld 46 minuten en na de interventie gemiddeld 50 minuten. ‘Echt goed samen beslissen, blijkt een kunst. Vaak denken zorgverleners dat ze al veel doen aan gezamenlijke besluitvorming’, zegt Ella Visserman, belangenbehartiger samen beslissen bij NFK, ‘maar de vertaling van het medische, naar de persoonlijke situatie van de patiënt gebeurt vaak te weinig. Een goed gesprek is nodig om dit samen op tafel te krijgen. Het gebruik van tools, zoals keuzehulpen of de drie goede vragen, is een middel en geen doel. De zorgverleners die hebben meegedaan, waren wel degelijk op de goede weg, maar zagen tegelijkertijd veel verbetermogelijkheden.’

Vaste stappen

Als een ziekenhuis werkt met gezamenlijke besluitvorming werken zorgverleners volgens een aantal vaste stappen. Zorgverleners leggen patiënten alle keuzes die medisch mogelijk zijn voor. Niet alleen welke behandelingen in dat ziekenhuis plaatsvinden, maar ook in andere ziekenhuizen. De voor- en nadelen worden goed uitgelegd en ook wat de voor- en nadelen voor effect hebben op de kwaliteit van leven van de patiënt. Een besluit wordt genomen in het licht van de dialogen die gevoerd zijn. Dit alles hoeft zeker niet te gebeuren tijdens één gesprek.  

Geweten

Het patiëntenperspectief kunnen zorgverleners als geweten gebruiken. Visserman: ‘Ga het dialoog aan, zet georganiseerde patiëntengroepen in om te verbeteren en je kunt het niet alleen. Gezamenlijke besluitvorming is een gezamenlijk teameffort.’ Daarnaast heeft de NFK ‘rake vragen’ ontwikkeld voor zorgverleners. Het zijn voorbeeldzinnen die zorgverleners handvatten bieden om de dialoog met de patiënt aan te gaan.    

Passende zorg

De NFK zet zwaar in op samen beslissen. Dat komt omdat ze merken dat patiënten nog niet alle medisch mogelijke behandelingen aangeboden krijgen. Soms blijven patiënten in ziekenhuizen omdat ze niet weten dat ze ook andere behandelingen in andere ziekenhuizen kunnen krijgen. Ook worden ze soms onvoldoende voorgelicht over de nadelen van bepaalde behandelingen. Daardoor krijgen ze op korte of op lange termijn klachten. Visserman: ‘Als zorgverleners zich realiseren dat een patiënt de rest van zijn leven met bijvoorbeeld vermoeidheid kampt, dan moet de patiënt dat in ieder geval van te voren weten. Het gaat ons om het vinden van zorg die past bij wat iemand persoonlijk belangrijk vindt.’

 

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.