Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties7

Kwaliteit ondergeschikt bij zorginkoop

Mark van Dorresteijn
Zorgverzekeraars richten zich bij de inkoop van zorg vooral op de prijs. Zonder verandering wordt een zorgstelsel gecreëerd dat zich richt op kostenreductie en niet op een goede kwaliteit/prijsverhouding.
Kwaliteit ondergeschikt bij zorginkoop
Foto: ANP - Lex van Lieshout

Dat stellen onderzoekers in het rapport ‘Evaluatie zorgstelsel en risicoverevening – acht jaar na invoering Zorgverzekeringswet: succes verzekerd?‘. Het onderzoek is vandaag gepresenteerd tijdens het Clingendael European Health Forum. De onderzoekers zien weliswaar vooruitgang, maar er nog onvoldoende garanties dat het vernieuwde zorgstelsel leidt tot een betere zorgkwaliteit.

Risicoverevening

Een belangrijk knelpunt betreft het fundament van de zorg, de risicoverevening. Dit systeem compenseert zorgverzekeraars voor de voorspelbaar hoge kosten van ouderen en chronisch zieken. Zorgverzekeraars ontvangen volgens de onderzoekers nog steeds te weinig compensatie voor bepaalde groepen van chronisch zieken. Dit ontmoedigt hen om te investeren in de kwaliteit van zorg voor deze groepen. Deze onder/overcompensaties bieden ruimte voor risicoselectie en verstoren de prikkel om te investeren in de kwaliteit van zorg. Een oplossing kan zijn om gedeeltelijk premiedifferentiatie toe te staan, verhogen van ex-post kostencompensaties en het ‘overbetalen’ van verzekerden die in het vereveningsmodel als hoog-risicoverzekerden worden aangemerkt.

Transparantie kwaliteit

Ander knelpunt is het gebrek aan transparantie op het gebied van zorgkwaliteit. Op dit gebied komt de inkooprol van zorgverzekeraars nog matig uit de verf. ‘Weliswaar bestaat er bij zorgverzekeraars toenemende aandacht voor kwaliteit, maar bij de zorginkoop speelt kwaliteit vooralsnog een ondergeschikte rol. Door het gebrek aan transparantie over de kwaliteit van zorg, hebben zorgverzekeraars nog onvoldoende prikkels en mogelijkheden om zich op dit terrein te onderscheiden.’

Bekostigingssysteem

Ook zijn de bekostigingssystemen vooralsnog te gebrekkig omdat zorgaanbieders  niet voor goede uitkomsten of goede coördinatie van zorg worden beloond. De vaststelling van een adequaat macrobeheersinstrument dat kijkt naar doelmatigheidsinspanningen lijkt volgens de onderzoekers een onbegaanbare weg omdat het vereist dat de overheid gedetailleerd inzicht zou moeten hebben in de mate van doelmatigheid van ziekenhuizen en andere zorgaanbieders. ‘Aangezien prijsconcurrentie tussen ziekenhuizen niet structureel kan samengaan met een macrobudget voor de ziekenhuiszorg, moet de overheid ondubbelzinnig kiezen voor prijsconcurrentie zonder macrobudget of voor een macrobudget zonder prijsconcurrentie. Een combinatie van beide leidt tot het slechtste van twee werelden.’ Het kabinet zal daarom moeten kijken welke zorgvormen geliberaliseerd kunnen worden en welke financiële prikkels daarbij horen. ‘Van belang daarbij is de ontwikkeling van nieuwe bekostigingssystemen die kostenbewust gedrag en goede uitkomsten belonen.’

Succesvol zorgstelsel?

De onderzoekers vragen zich af of acht jaar na de invoering van de Zorgverzekeringswet het succes van het zorgstelsel is verzekerd. Gelet op de belangrijke resterende knelpunten voor succes, kan deze vraag nog niet positief worden beantwoord. Wel is duidelijk dat er in het realiseren van de voorwaarden voor succes de afgelopen jaren substantiële vooruitgang is geboekt. Ook is duidelijk dat zorgverzekeraars de hen toebedachte inkooprol steeds meer zijn gaan invullen. Volgens de onderzoekers is er volop reden om op de ingeslagen weg voort te gaan. Bovendien is er ook geen realistisch alternatief, aldus de onderzoekers.

 


De onderzoekers twijfelen, acht jaar na de invoering van de Zorgverzekeringswet, over het succes van het zorgstelsel. Wat vindt u? Zijn zorgverzekeraars inderdaad teveel bezig met kosten? Laat uw reactie achter onderaan deze pagina.

7 REACTIES

  1. Een samenhangende visie op kwaliteit zou je mogen verwachten van zorgverzekeraars en gemeenten, zonder dat ze op de stoel zitten van een zorgaanbieder. Een frisse uitdaging dus!
    Het Improvement Model is bij uitstek geschikt om op micro, meso en macro voor verbinding te zorgen als een soort maatschappelijk backbone. Hoe dan?
    > Op macroniveau reflecteren stakeholders (ZN, VNG, VWS) op het algemene improvement model en stellen gezamenlijk een overstijgende Rode draad op met onderliggende normen en indicatoren die de totale lading dekt. Afzonderlijke gemeenten en zorgverzekeraars kunnen hierop verdere verfijning en lokale kleur aanbrengen.
    > Qua ordening neemt de zorgondernemer op mesoniveau initiatief bij aanbesteding en is verantwoordelijk voor een onderscheidend maatschappelijk concept en verantwoording hiervan; direct afkomstig vanuit het micro klantproces en geordend aantoonbaar vanuit de online Improvement wizard. Zorgondernemers nemen de eigen accenten en die van stakeholders hierin mee.
    Brancheorganisaties kunnen eventueel ter ondersteuning van de leden een toegepast Improvement Model ontwikkelen voor hun leden.
    Op deze wijze ontstaat een gezamenlijk referentiekader dat rekening houdt met maatschappelijke ordening en lokale inkleuring van beleid en ondernemerschap. Toetsing is bij voorkeur onafhankelijk door certificerende instellingen, waardoor maatschappelijke functiescheiding in takt blijft.
    Volg de ontwikkeling in 2014/2015 via http://www.stichingbim.nl

  2. Lees alle reacties
  3. ‘Aangezien prijsconcurrentie tussen ziekenhuizen niet structureel kan samengaan met een macrobudget voor de ziekenhuiszorg, moet de overheid ondubbelzinnig kiezen voor prijsconcurrentie zonder macrobudget of voor een macrobudget zonder prijsconcurrentie. Een combinatie van beide leidt tot het slechtste van twee werelden.’
    Dat is de constatering na 8 jaar ploeteren!
    Tijd om uit te huilen en opnieuw te beginnen!

  4. Ik heb nooit begrepen hoe de benodigde kwaliteitsinformatie tot stand moest komen. Nauwelijks budget voor onderzoek en hopen dat zorgaanbieders tegen hun belang in wel zouden helpen? De mensen die verwachten dat zorgaanbieders dit wel gaan oplossen zijn inmiddels verantwoordelijk voor enorme financiële en gezondheidsschade.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.