Afgelopen week maakten het St. Antonius Ziekenhuis en het UMC Utrecht bekend dat ze zijn gestart met opereren van de eerste patiënten met de nieuwe Da Vinci Xi robot. Er zijn binnen de regionale samenwerking van de twee ziekenhuizen in totaal vijf operatierobots in gebruik.

Minder pijn

Opereren met een robot biedt veel voordelen, aldus de ziekenhuizen. Chirurgen kunnen nauwkeuriger werken en patiënten ervaren minder pijn. Patiënten herstellen daardoor sneller en kunnen eerder naar huis. Met de robot kan de chirurg minuscule bewegingen uitvoeren doordat bewegingen van de specialist realtime maar verkleind worden uitgevoerd.

Ook biedt de Da Vinci Xi robot een driedimensionaal, vergroot beeld en instrumenten met gewrichten die kunnen roteren. Dit is een beweging die een menselijke pols niet kan maken.

Robotrollator Lea

Daarnaast werd afgelopen week bekend dat de Nijmeegse Sint Maartenskliniek een partnerschap aangaat met Robot Care Systems. Dit is de ontwikkelaar van zorgrollator Lea (Lean Empowering Assistent). Lea is voorzien van sensoren en een intelligent systeem, waardoor de zorgrollator weet hoeveel steun hij moet geven bij het staan, opstaan en lopen.

Ook kan het apparaat obstakels omzeilen en zelfstandig naar de gebruiker toe komen. Bovendien stimuleert het de dagelijkse beweging, herinnert het de gebruiker aan agendapunten en biedt de mogelijkheid om sociale contacten te onderhouden. Dit alles bespoedigt het herstel van de patiënt.

Koppositie

Deze ontwikkelingen sluiten aan bij de wens van Holland Robotics, een samenwerkingsverband van bedrijven, kennisinstellingen en belangenorganisaties, om Nederland in vijf à tien jaar een koppositie te laten innemen op het gebied van robotica. Hiervoor zijn volgens Holland Robotics wel flinke investeringen nodig. In een recent advies werd een bedrag genoemd van 11,4 miljard euro.

Nederland heeft hierbij een sterk competitief voordeel, aldus Holland Robotics. In veel landen is het klinisch testen van innovaties een langdurig en moeizaam proces. Maar in Nederland is er sprake van een goede samenwerking tussen de universitair medische centra en de industrie. Dit alles maakt de investeringen op termijn extra lucratief.

Hogere kosten

Een en ander leidt dus naar verwachting tot betere zorg, maar ook tot hogere kosten. Dit voorziet het RIVM in zijn vierjaarlijkse toekomstverkenning VTV-2018. De zorguitgaven stijgen met gemiddeld 2,9 procent per jaar tot 174 miljard euro in 2040, aldus het RIVM. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2015.

Eenderde deel van deze groei komt door de vergrijzing en de groei van de bevolking, en tweederde door andere factoren zoals technologie. Technologische ontwikkelingen, waaronder (vaak dure) nieuwe medicijnen, maar ook robottechnologie, zijn een belangrijke oorzaak van deze prijsstijging.

Oude technologie

De relatie tussen technologie en zorguitgaven is echter complex, aldus het RIVM. ‘Technologische innovaties in de zorg kunnen kosten besparen, maar dan moeten wel kosteneffectieve interventies worden gebruikt en de oude technologie worden vervangen. Dit vraagt veel van de manier waarop de zorg wordt georganiseerd.’