Het rekenmodel voorspelt welke patiënten met een vroeg stadium van darmkanker baat hebben bij een aanvullende operatie. Dit bespaart veel patiënten een operatie die achteraf gezien onnodig was. Hoofdonderzoekers Yara Backes, Leon Moons en Miangela Laclé van het UMC Utrecht publiceren hun resultaten in het tijdschrift Gastroenterology.
Uitzaaiingen
MDL-arts Leon Moons: ‘Ongeveer 40 procent van alle vroege darmkankers hebben een gesteelde vorm en daarbij is de kans op uitzaaiingen naar de lymfeklieren heel klein. De moeilijkheid is dat het tot nu toe lastig was om onderscheid te maken tussen patiënten met en zonder uitzaaiingen. Daarom nemen we het zekere voor het onzekere en wordt 65 procent van de patiënten geopereerd. Pas achteraf kunnen we zien welke patiënten bij de meerderheid horen die eigenlijk niet geopereerd had hoeven worden. Dat zijn patiënten bij wie geen uitzaaiingen naar de lymfeklieren waren en in de darm niets meer was terug te vinden. Die operaties zijn onwenselijk, want een darmoperatie gaat altijd gepaard met reële risico’s voor de patiënt.’ Het onderzoek is ook interessant met het oog op kostenbeheersing.
Darmpoliepen
Aan het onderzoek deden 708 patiënten mee waarbij een gesteelde darmpoliep was gevonden, in dertien Nederlandse ziekenhuizen. Alle deelnemende ziekenhuizen aan de studie zijn aangesloten bij het samenwerkingsverband T1 CRC-werkgroep. Ze hebben stukjes weefsel van vroege kanker in darmpoliepen met een gesteelde vorm verzameld en aangeleverd voor verder onderzoek. Daarmee is geanalyseerd welke weefselkenmerken duiden op lymfeklieruitzaaiingen.
Tumorkenmerken
De onderzoekers hebben gekeken welke tumorkenmerken de aanwezigheid van lymfeklieruitzaaiingen in een vroeg stadium kunnen voorspellen. Yara Backes: ‘Daarmee identificeer je de groep patiënten die wel baat heeft bij een operatie, zodat deze lymfeklieren weggehaald kunnen worden.’ Miangela Laclé: ‘Met het rekenmodel kunnen we het aantal patiënten dat we opereren met de helft terugbrengen: van 65 naar 32 procent. De vraag naar een bredere toepasbaarheid van het rekenmodel is ook onderzocht. Pathologen kunnen met een training het rekenmodel zonder veel problemen gebruiken.’ Het rekenmodel is vrij beschikbaar voor specialisten.
Operatie
In de praktijk zal het zo zijn dat patiënten na de diagnose met hun specialist overleggen hoe groot in hun geval de kans op uitzaaiingen is. Op basis daarvan maakt een patiënt de keuze voor een aanvullende operatie. Hierbij zal de patiënt de kans op uitzaaiingen afwegen tegen het risico op complicaties.
Ziekenhuizen
Deelnemende ziekenhuizen zijn: UMC Utrecht; St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein; Ziekenhuis St. Jansdal; Harderwijk, Meander Medisch Centrum, Amersfoort; Groene Hart Ziekenhuis, Gouda; Isala, Zwolle; OLVG, Amsterdam; Amphia, Breda; Diakonessenhuis, Utrecht; Deventer Ziekenhuis; Rijnstate Ziekenhuis, Arnhem; Albert Schweitzer Ziekenhuis, Dordrecht; Gelderse Vallei, Ede.