Aan het onderzoek deden 240 ouderen mee, met de gemiddelde leeftijd van 84 jaar.

Valangst

Jaarlijks breken ongeveer 15 duizend ouderen in Nederland hun heup, meestal door een val in huis of op straat. Het breken van een heup gaat voor ouderen gepaard met een moeizaam revalidatieproces. Een kwart overlijdt zelfs binnen één jaar. Een groot probleem is dat ouderen na een heupbreuk minder goed durven te bewegen in verband met valangst, wat negatieve gevolgen heeft voor het herstel. ‘Tijdens onze studie zagen we dat ouderen zo geschrokken waren van de val, dat ze thuis veel minder activiteiten ondernamen dan voorheen’, vertelt Pol. ‘Ze zijn na de operatie en revalidatie bang dat zij weer opnieuw zullen vallen. Dit vormt een probleem, aangezien het voor ouderen belangrijk is om veel te bewegen. Om deze valangst weg te nemen hebben we de behandeling met sensoren ontwikkeld. Tevens bestaat een deel van de interventie uit coaching.’

Persoonlijk revalidatieplan

Vooraf kregen deelnemers de mogelijkheid om aan te geven welke vijf betekenisvolle activiteiten zij het belangrijkst vonden en waar zij – eenmaal thuis – problemen bij zouden verwachten. Op basis hiervan stelden de ergotherapeut en deelnemer een persoonlijk revalidatieplan op. ‘Zo lieten sommige ouderen weten in de toekomst graag weer zelf boodschappen te willen doen; anderen hechtten juist veel waarde aan zelfstandig koken en/of het bezoeken van familie’. De voortgang van de revalidatie kon vervolgens door de therapeut en de ouderen worden gevolgd door met een draagbare sensor de bewegingen in en rondom de woning te meten. ‘Bewegen is een belangrijk onderdeel van het dagelijks functioneren. De sensoren verschaffen hier objectieve informatie over, want ouderen vinden het vaak lastig om zich precies te herinneren wat ze in een week allemaal gedaan hebben.’

Veiligheid boven privacy

Pol legt uit waarom het gebruik van sensoren in huis een groot aantal positieve effecten kent. ‘Enerzijds geven ouderen aan dat het een grote bijdrage levert aan hun eigen veiligheid. Zo heeft de ergotherapeut heeft zeven dagen in de week inzicht in de beweging van ouderen. Daarnaast werken de sensoren voor sommige ouderen ook motiverend; door de sensor worden zijn uitgedaagd om bijvoorbeeld nog een extra rondje te gaan wandelen.’ Met het plaatsen van sensoren bij iemand thuis komen ook privacy-kwesties om de hoek kijken. Toch bleek uit interviews die Pol met ouderen voerde dat veiligheid vaker boven privacy werd verkozen. ‘Bovendien zijn de sensoren geen camera’s en meten daarom alleen hoeveel iemand beweegt en waar iemand zich in de woonruimte bevindt’, aldus Pol. De gegevens van de sensor werden beveiligd verzonden en anoniem opgeslagen. Alleen de deelnemer en therapeut hadden toegang tot de informatie.

Toekomst

Pol laat weten dat de bevindingen met deze doelgroep relevant zijn voor de toekomst, aangezien steeds meer ouderen tot op hoge leeftijd thuis blijven wonen. ‘Tevens kijken we momenteel naar de implementatie van de sensoren en coaching. We hopen dat meer zorgorganisaties er in de toekomst gebruik van gaan maken.’