Een gevleugelde uitspraak van u is dat er niet meer maar minder geld naar de zorg moet. Kunt u dat uitleggen? ‘Als je steeds meer geld blijft stoppen in de zorg, ben je eigenlijk alleen aan de achterkant bezig. We moeten juist meer geld en energie steken in gezondheid, welzijn en preventie, zodat we uiteindelijk niet meer zoveel geld aan zorg uit hoeven te geven. Als je bijvoorbeeld nu het aantal kinderen met obesitas kunt beperken, hoef je later minder zorg te verlenen aan mensen met obesitas-gerelateerde aandoeningen.’

Toch hoor je iedereen al jaren klagen over bezuinigingen in de zorg. ‘Daar ga ik niet in mee. Ik ben nu al een tijdje bestuursvoorzitter van een ziekenhuis, en ik merk helemaal niets van bezuinigingen. Integendeel, er is alleen maar zorg bijgekomen. En dat komt simpelweg doordat zorgverleners op allerlei manieren worden geprikkeld om steeds méér zorg te verlenen. Er is de laatste jaren bijvoorbeeld veel nieuwbouw geweest bij ziekenhuizen. En als je een groot ziekenhuis hebt, wil je die bedden ook vol hebben.’

Hoe doorbreekt u dat patroon in de Sint Maartenskliniek? ‘Dat is een lastige vraag, omdat wij uiteindelijk ook een zorgverlener zijn; we zijn niet opgeleid voor preventie. We zijn nu wel bezig met sloop en nieuwbouw op ons terrein waardoor we uiteindelijk aanzienlijk minder vierkante meters overhouden, en dus minder capaciteit. We worden daardoor als het ware gedwongen om patiënten zo te behandelen dat ze minder vaak hier naartoe hoeven te komen. En dat levert een enorme besparing op.’

U wilt de patiënt centraal stellen. Dat klinkt mooi, maar hoe leidt dat tot efficiëntere zorg? ‘Als je gewoon vraagt aan patiënten wat ze willen, zitten ze liever thuis dan in het ziekenhuis. Dan ga je dus nadenken hoe je ze op een andere manier kunt helpen. Innovatie kan daar een belangrijke rol bij spelen. Wij ontwikkelen bijvoorbeeld exoskeletten. Als je zorgt dat er bij een sportschool in de buurt zo’n exoskelet hangt, kan iemand met een dwarslaesie gewoon lekker bewegen zonder dat hij daar, als ‘patiënt’, voor naar de Maartenskliniek hoeft te gaan.’
(Door: Johan Faber, freelance journalist)

Mark van Houdenhoven, bestuursvoorzitter van de Sint Maartenskliniek in Nijmegen en bijzonder hoogleraar economische bedrijfsvoering aan de Radboud Universiteit, is spreker op het congres Zorg HOT Topics dat Zorgvisie op 28 september organiseert. Door innovaties slim in te zetten en op een andere manier naar ‘zorg’ te kijken, kunnen we in de toekomst veel geld besparen, denkt Van Houdenhoven.