Jaap van den Heuvel bekleedt de leerstoel Healthcare Management aan de UvA namens de Nederlandse Brandwonden Stichting. ‘Met deze aanstelling is een wetenschappelijke verbinding gelegd tussen brandwondenzorg en zorgmanagement’, zei directeur van de brandwondenstichting, Rob Baarse hier eerder over in Zorgvisie.
DOT-methodiek
In zijn rede schetste Jaap van den Heuvel een kritisch beeld van de financiële context waarin zorgverleners moeten functioneren. Een voorbeeld zijn de problemen rond de DOT-methodiek (Dbc’s Op weg naar Transparantie). Deze methodiek werd in 2012 ingevoerd met als doel een grotere financiële transparantie en meer medische herkenbaarheid, maar mislukte volgens Jaap van den Heuvel volledig. ‘Met de DOT’s leverden we het laatste beetje transparantie in. Patiënten kregen de uit de media bekende absurde nota’s met fantasie productnamen en ridicule prijzen. Die prijzen hadden, hoe absurd ze ook waren, wel effect op het door de patiënt te betalen eigen risico. De rechtmatigheid is daarmee op zijn minst dubieus. Niemand ging echter naar de rechter, de ACM en de NZa keken toe.’
Knoopjes van doktersjassen
Vergelijkbare problemen zijn er ook binnen de zorginstellingen, aldus Van den Heuvel. Daar is sprake van ‘verplichte kwaliteitssystemen van velerlei pluimage, convenanten, keurmerken en richtlijnen die zaken dwingend voorschrijven tot in het kleinste detail.’
Voorbeelden zijn ‘de verpleegkundige die drie keer per dag de pijnscore moet uitvragen en invoeren op een tienpuntenschaal in de computer en daardoor niet toekomt aan het daadwerkelijk geven van pijnstilling. Bovenste knoopjes van doktersjassen die dicht moeten, wat ook zinloos is gebleken. En niet te vergeten de miljoenen verslindende luchtbehandelingsinstallaties op onze operatiekamers waarvan het nut nimmer bewezen is.’
Verbetering van processen
Van den Heuvel doet in zijn oratie enkele aanbevelingen voor een meer efficiënt zorgmanagement. Hij werkt een vereenvoudiging uit van het financieringssysteem en pleit voor een focus op continue verbetering van de processen.
‘Oplossingen die medewerkers zelf ontwikkeld hebben, sluiten het beste aan bij hun dagelijkse werk en behoeven daardoor geen ingewikkelde opgelegde borgingssystemen’, aldus Van den Heuvel. ‘Welke kwaliteitsinstrumenten ingezet moeten worden bij het continu verbeteren kan iedere organisatie zelf het beste bepalen.’