Het aantal ziekenhuisopnamen ten gevolge van een val is sterk gestegen in de laatste jaren. Een geval met letsel kost gemiddeld 9.000 euro. Door de dubbele vergrijzing – meer 80-plussers en een langere levensverwachting – is het aantal ziekenhuisopnamen vanwege valincidenten gestegen van 14.000 in 1981 tot en met 34.000 in 2008. Promovendus Klaas Hartholt pleit ervoor meer te doen aan preventie van valletsel. Dat is volgens Hartholt mogelijk door meer lichamelijke activiteit, door osteoporose aan te pakken en gebruik te maken van de adviezen van een valkliniek.
Zorgbehoefte
Door de ontwikkeling, evaluatie en implementatie van preventieve maatregelen is het mogelijk op lange termijn de stijging in het aantal valincidenten en de daaraan gerelateerde zorgbehoefte af te remmen, aldus Klaas Hartholt. Hij promoveert op 21 september op zijn onderzoek Falls and Drugs in The Older Population: medical and societal consequences. Ongeveer de helft van de ziekenhuisopnamen zijn het gevolg van een heupfractuur, wat een kostenpost van 674 miljoen euro per jaar betekent. De totale zorgkosten door een val overstijgen hiermee de kosten van bijvoorbeeld suikerziekte of coronaire hartziekten bij 80-plussers.
Ligduur
Positief is dat de ligduur in het ziekenhuis met tweederde is afgenomen in de laatste 20 jaar. De afname in ligduur heeft ertoe bijgedragen dat de stijging van het aantal patiënten niet heeft geleid tot een grotere vraag naar ziekenhuisbedden. Het aantal ouderen dat overleed na een valincident is in de laatste drie decennia van de vorige eeuw sterk afgenomen. In de afgelopen 10 jaar is deze trend gestabiliseerd voor vrouwen, terwijl de sterftecijfers voor mannen zijn toegenomen. De kans om aan een val te overlijden is op dit moment voor beide geslachten gelijk. (Zorgvisie – Carolien Stam)
Opvallend is dat de laatste tijd veel rollatoren voor problemen zorgen. Deze zijn toe aan vervanging.Door stapelende problemen zoals vermindering cognitie,validiteit, toenemende leeftijd en gewenning aan de huidige rollator denken ouderen niet vanzelfsprekend aan vervanging dan wel reparatie.
Ooit was ik een tijdje lid van de “SEV-veiligheidsraad” (SEV=stichting experimenten volkshuisvesting)die zich tot doel stelde aanbevelingen te doen om de woonsituatie voor ouderen te verbeteren door maatregelen die risico’s op ongevallen zouden kunnen beperken. Er werd veel aandacht gevraagd voor valincidenten. Aanbevelingen waren beter lopende trappen (zit tegenwoordig in het bouwbesluit), zorgen dat ouderen nog wel zo lang mogelijk trap blijven lopen, (automatische) verlichting tussen bed en toilet en meerdere telefoonaansluitingen in huis, zodat panieksprint naar telefoon wordt voorkomen… Het is al jaren geleden, maar naar mijn inzicht nog steeds relevant!
Niemand twijfelt of een groot deel van deze incidenten zijn te vorkomen. Het probleem is dat nieman probleemeigenaar is. Kunnen we thuiszorgorganisaties aanspreken op het aantal valincidenten bij hun clienten? Of de huisarts? Dat is de vraag. Misschien kan de promovendus daar wat licht op schijnen.