De wachtlijsten in de ggz blijven oplopen. Naar schatting wachten 80.000 mensen op een behandeling, waarvan 40.000 langer dan de Treeknorm. Hoe kan het dat cliënten wachten en aanbieders omzetplafonds krijgen? Gezondheidseconoom Xander Koolman van de VU legt uit waarom het voor zorgverzekeraars schier onmogelijk is om aan hun zorgplicht te voldoen in de ggz.
Zorgverzekeraars zijn verplicht om voldoende zorg
Openbaarheid van de contracten tussen zorgverzekeraar en behandelaars zou ook schelen. Zo kunnen wij, de burger, kiezen op basis van inhoud ipv op prijs.
Ik ben voorstander van een single, publieke zorgverzekeraar, maar ook die zal de zorg betaalbaar moeten houden. Dus ik vind het verhaal van Xander steekhoudend.
Daarbij ben ik benieuwd hoe (kosten)effectief de GGZ eigenlijk is. In de fysieke geneeskunde kennen we voor veel lichte klachten waarmee patiënten de huisarts bezoeken een ‘wait and see’-beleid, omdat uit onderzoek is gebleken dat veel van die klachten ook zonder interventie overgaan. En van weer andere is gebleken dat er geen (kosten)effectieve therapie voor is, dat men er mee moet leren leven.
Hoe zit dat met geestelijke klachten?
Mijn ervaring is dat er bij de zware patiënt door zowel huisarts als psychiater vaak een ‘wait and see’ mentaliteit heerst. Waar lichte patiënten vaak gewoon een behandeling krijgen van een psycholoog, worden zwaardere patiënten in mijn opinie aan het lijntje gehouden met een- of tweewekelijks gesprek met een SPV.
Dat het nut van psychische zorg niet zo makkelijk te kwantificeren is als de somatische zorg is al jaren een splijtzwam tussen GGZ zorgaanbieder en zorgverzekeraar/overheid.
Om de zoveel jaar komt er weer een onderzoek uit wat aantoont dat elke euro die geïnvesteerd wordt in de GGZ indirect minstens 2 euro oplevert in de maatschappij. Indirect omdat het niet gelijk zichtbaar is dat iemand niet of nauwelijks meer uitval heeft op het werk, de kinderen geen jeugdzorg nodig hebben, mensen hun schulden kunnen aanpakken of niet (meer) maken, relaties stand houden, familie/vrienden minder of niet belast worden, buurten niet of nauwelijks overlast ervaren, scholen niet overbelast worden door moeilijk functionerende kinderen en machinisten/agenten/brandweer geen PTSS meer oplopen door een zelfmoordpoging. En deze lijst is bij lange na nog niet compleet maar geeft wel een aardig beeld van wat de GGZ voor toegevoegde waarde heeft in de maatschappij.
Beste Jorrit,
Kan je de link naar of referentie van zo’n onderzoek hier posten?
Het blijft gescharrel en dus straks weer geruzie met cijfers en geld en overal opduikende utopische gedachten als het gaat om dit volksbrede probleem te managen. We zien verdubbelingen in incidentie van allerlei somatische en psychische problemen van rugpijn, artrose, blessures tot depressie, Parkinson en dementie. Daar moet een grote gemene deler in achtergrond bij horen in de leefstijl. Onze maatschappij is al een tijd op weg naar het moeten inzetten van psycholoog, coach of beweegcoach voor ieder individu. Dat is pas gek! Maar zeker onbetaalbaar als iemand er “een diagnose” aan kan hangen, waar de ZV “zorgplicht voor heeft”. Wie of welk instituut of regering gaat erkennen, dat we als volk onze eigen brede volksgezondheid zijn gaan verwaarlozen, door de grote preventiekracht om onze kinderen vanaf de start goed lichamelijk op te voeden, niet meer in te zetten? Alle goede kennis en -kunde in deze werd overboord gegooid. De medische wetenschap ging het Amerikaanse model achterna (oplossingsgericht aan de achterkant van het probleem en zonder enige preventiekennis of – drive), we lieten het kind al maar meer (verkeerd) zitten en duwden ze massaal de wereld van digitaal “leven” in, zodat veronachtzaming van onze fysieke gezondheidsontwikkeling op zich zelf een levensstijl werd. Een kind kan dit zelf niet weten, maar wij wel. Dan ga je ook echt alle aandoeningen, waar de (jeugd)GGZ voor wil staan in steeds grotere aantallen aan de poort krijgen. Kinderen, die niet kunnen bogen op een goed doorlopen fysiek ontwikkelingsproces bouwen op veel fronten geen goed belastbaarheidspatroon en zelfvertrouwen op en zullen nooit volledig inzetbare deelnemers van het “arbeidsproces” worden. Want ook de cognitieve leerprocessen stagneren. Als orthopedisch chirurg teruggestapt in de klassieke kennis van de orthopedie oftewel “De kunst om bij kinderen alle lichamelijke problemen weg te houden of te corrigeren met inzet van alle middelen, die de vaders en de moeders en ieder, die zicht met de opvoeding bezig houdt ten dienste staan”( Nicolas Andry, Parijs, 1741) . Vanaf die start is het zitten van kinderen met hun makkelijk vervormbare skelet (de rug!) als aanjager van meer brede ongezondheid aangewezen. Net als in elke crisis zal de wal het schip moeten keren.
Wachtlijsten zijn een artefact van de wijze waarop de GGZ georganiseerd is. Er is genoeg geld dat naar de GGZ gaat. Het spel van marktwerking in de GGZ wordt na 17 jaar nog steeds niet gespeeld zoals het bedoeld is. In bijgesloten blogs leg ik dit nader uit.
https://www.zorgvisie.nl/blog/verbied-wachtlijsten-in-de-ggz/
Helaas is het juridisch niet mogelijk om het aanhouden van wachtlijsten te verbieden .
https://www.zorgvisie.nl/blog/verbod-op-wachtlijsten-in-de-ggz-juridisch-onhaalbaar/
Deze oplossingsrichting kan alleen op vrijwillige basis uitgevoerd worden. Ik wil er daarom hoop dat alle neuzen dezelfde kant op gaan staan, zodat het opheffen van de wachtlijsten in de GGZ per 1-10-22 kan plaatsvinden.