Dijkstra staat in de Eerste Kamer voor een lastige opgave bij het verdedigen van haar voorstel voor een nieuwe donorwet.

Stemming uitgesteld

De Eerste Kamer heeft besloten om het debat in tweede termijn voort te zetten op dinsdag 6 februari, de oorspronkelijke datum waarop de Senaat zou gaan stemmen. Dit gebeurde op verzoek van de PvdA, die een schorsing voorstelde en een brief van Pia Dijkstra wil ontvangen met toelichting over onder meer de positie van nabestaanden, de rol van de artsen en de inbreuk op de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam. De stemming over de nieuwe donorwet verschuift hiermee naar dinsdag 13 februari.

Bezwaren donorwet

Het debat spitste zich onder meer toe op vragen van de senatoren over de inbreuk van privacy, de grondwettelijke onaantastbaarheid van het lichaam en de betekenis van de geen-bezwaar optie. De Eerste Kamerfracties zien een urgentie in het donorvraagstuk, maar vragen zich af of de Actieve Donorregistratie (ADR) de juiste oplossing biedt. De SGP en ChristenUnie gaven tijdens het debat hun principiële bezwaren te kennen tegen het voorgestelde donorsysteem. Roel Kuiper (ChristenUnie) vindt het een onprettig idee om mensen als donor te beschouwen, tenzij diegene bezwaar maakt. ‘Laten we die Rubicon niet overtrekken.’ Kuiper vindt dat de overheid een grens overschrijdt om op deze wijze aanspraak te maken op iemands lichaam na overlijden. PVV-senator Ton van Kesteren deelt die mening: ‘Onze organen zijn geen overheidsbezit. Als iemand er afstand van wil doen, dan op vrijwillige basis.’ Van Kesteren wijst erop dat de meerderheid van slechts één stem in de Tweede Kamer bij de stemming de verdeeldheid toont in Nederland over de kwestie.

De PvdA en het CDA stelden vooral de praktische bezwaren en uitvoerbaarheid van het donorsysteem ter discussie. Zo vroeg Maria Martens (CDA) of er in het huidige systeem alles is gedaan om meer donoren te werven. Bijvoorbeeld door gemeentes hierin meer verantwoordelijkheid te geven.

Levens redden

Voorstanders van het nieuwe donorsysteem hopen dat er door meer organen en kortere wachtlijsten levens worden gered. Drie fractieleden van GroenLinks overwegen wegens het maatschappelijke belang voor het nieuwe registratiesysteem te stemmen, mits aan waarborgen wordt gedaan. Uit cijfers van de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) blijkt dat de wachtlijst oploopt voor patiënten die in afwachting zijn van een donororgaan. Inmiddels zijn 1115 mensen in afwachting van een orgaan. Een jaar eerder stonden er 1071 patiënten op de wachtlijst. Per jaar overlijden er zo’n 150 mensen omdat een orgaan niet op tijd komt. Vorig jaar hebben 244 donoren na hun dood een of meer organen afgegeven, 4 procent meer dan het voorgaande jaar.

Of het nieuwe donorsysteem daadwerkelijk wordt ingevoerd, besluit de Eerste Kamer dinsdag 13 februari. De uitkomst van de stemming is volstrekt onvoorspelbaar, aangezien alle Kamerleden individueel moeten stemmen. Naar verwachting zullen de PvdA en CDA verdeeld stemmen.

En de initiatiefneemster @piadijkstra #donorwet met aan haar zijde minister #Bruins #medischezorg @MinVWS pic.twitter.com/djmoPixsOz

— Eerste Kamer (@EersteKamer) January 30, 2018