De tarieven voor verpleeghuiszorg zijn niet kostendekkend. Verpleeghuizen krijgen te veel geld voor ouderen met een lichte zorgvraag, maar te weinig voor mensen met zware en complexe problematiek. Dat is de belangrijkste conclusie van het kostenonderzoek van de NZa naar de tarieven in de langdurige zorg. De NZa adviseert de minister om de tarieven aan te passen, maar minister Hugo de Jonge van VWS heeft dit advies naast zich neergelegd. Hij vindt dat de verpleeghuizen al voldoende extra geld krijgen, zei hij in een Kamerdebat op 27 juni.

Aanpassing tarieven kost niets

Een motie van Kamerlid Corinne Ellemeet (GroenLinks) heeft het niet gehaald. Die motie kreeg steun van een groot deel van de oppositie, maar de coalitiepartijen vormden bij de stemming na afloop van het debat een gesloten front. ‘Heel teleurstellend dat de minister de tarieven niet wil aanpassen’, vindt Ellemeet. ‘Tijdens het debat dachten wij nog dat aanpassing van de tarieven 300 miljoen euro extra zou kosten. Maar nu blijkt na het Kamerdebat dat de herijking niets extra’s kost. De minister zet de Kamerleden op een informatieachterstand door een half uur voor het Kamerdebat een brief te sturen. Dan zou je als Kamer eigenlijk een technische briefing willen. Nu blijkt dat aanpassing van de tarieven dus gewoon binnen het bestaande budget kan. Mijn motie zegt: pas de tarieven aan en zorg voor een eerlijke verdeling. Dat kost geen cent extra.’

Extra personeel verpleeghuizen

De minister heeft toch een punt als hij zegt dat de verpleeghuizen in 2017 al 435 miljoen euro hebben gekregen voor aanpassing van de tarieven? ‘Maar die horen bij het extra geld voor personeel. Oud-staatssecretaris  Martin van Rijn van VWS heeft in een Kamerbrief geschreven dat hij verwacht dat verpleeghuizen daar 7.000 extra medewerkers voor kunnen aanstellen. Veel verpleeghuizen hebben vooruitlopend daarop ook al extra mensen aangenomen.’

Wachtlijsten in verpleeghuizen

Het besluit van de minister betekent dat verpleeghuizen zeker tot en met 2019 ongewijzigde tarieven hebben. ‘Er dreigen daardoor wachtlijsten in verpleeghuizen’, verwacht Ellemeet. ‘In de bekostiging voor verpleeghuizen zit nu een prikkel voor verpleeghuizen om ouderen met een zware zorgvraag te weren. Daar leggen ze op toe, terwijl ze geld overhouden op ouderen met een relatief lichte zorgvraag. Dat probleem lost de minister niet op.’

Extra handen aan het bed

Maar waarom past de minister de tarieven niet aan als het hem geen cent extra kost? Ellemeet: ‘Deze minister zet zwaar in op extra handen aan het bed. Hij heeft net met de sector afspraken gemaakt over hoe zorgkantoren dat gaan controleren. Aanpassen van de tarieven betekent verschuiving van geld tussen locaties en instellingen. Dan wordt het lastig om te controleren of er ook extra personeel is aangenomen.’

NZa-onderzoek naar kosten in verpleeghuizen

De minister heeft de NZa opdracht gegeven voor een nieuw onderzoek. De NZa moet daarin bij aanpassing van de tarieven rekening houden met het geld dat is bedoeld voor meer kwaliteit. Ook wil de minister dat de NZa kijkt naar regionale verschillen in kostprijzen. Arbeid en vastgoed zijn duurder in de Randstad. Dat zou tot hogere tarieven in de grote steden en lagere op het platteland kunnen leiden. Dat ligt gevoelig binnen de sector. Het NZa-advies moet 1 januari 2019 af zijn. Van eventuele aanpassing van tarieven zal pas op zijn vroegst in 2020 sprake zijn. Daarnaast is het nog maar vraag of verpleeghuizen wel de volledige 2,1 miljard euro extra gaan krijgen, want verpleeghuisdirecteuren geven signalen af dat het door de krappe arbeidsmarkt erg moeilijk is om extra medewerkers te vinden.