Als je doet wat je altijd deed, krijgt je wat je altijd kreeg. Het is zo’n uitspraak die aan Albert Einstein toegeschreven wordt. Of hij ook echt afkomstig is van deze wetenschapper is maar de vraag, maar wethouder Joop Wikkerink heeft het in zijn oren geknoopt. “Als we de hulpvragen in het sociaal domein blijven beantwoorden zoals we dat nu doen, hebben we binnenkort een groot financieel en personeel probleem.”

Vergrijzing

Aalten kampt net als andere gemeenten met een groeide vraag naar jeugdzorg. Door de vergrijzing en ontgroening zijn er binnenkort ook heel veel mensen die Wmo-ondersteuning nodig hebben, en steeds minder  mensen die die kunnen geven.

Hulp

Toen de gemeente dus toe was aan een nieuwe nota sociaal domein, riepen de wethouders  Wikkerink (werk en inkomen, Wmo, welzijn en publieke gezondheid) en Hans te Lindert (jeugd, sport en onderwijs) de bewoners van Aalten bij elkaar voor hulp, ondersteund door Radar Advies. “Zij hebben voor hun eigen hulpvragen vaak veel meer oplossingen binnen en buiten de scoop van gemeente en instellingen.” Het viel de wethouders op dat juist de digitale setting leidde tot zeer persoonlijke ontboezemingen.

Drie smaken

De gemeente kent sowieso de traditie dat bewoners zelf kunnen aangeven welke hulp ze nodig hebben. “Als iemand met een Wmo-vraag komt en je denkt alleen vanuit wat wij als gemeente kunnen doen, heb je maar drie smaken: een rolstoel, een scootmobiel of een driewieler. De oplossing kan enorm verrassen als je vraagt: wat zou u willen?” Soms vragen mensen een rolstoel aan zodat ze naar een kaartavond kunnen. Dan weet je dat het gaat om die kaartavond en dan maakt het dus niet uit of er een rolstoel of een vriendentaxi komt.

Redelijk

Het kan best spannend zijn om de oplossing in handen van de cliënt, patiënt of bewoner te leggen. Maar Wikkerink raadt het iedereen aan: “Mijn ervaring is dat mensen heel redelijk zijn. Ze begrijpen heel goed dat de financiën niet onuitputtelijk zijn. Sterker nog, ze zijn prima bereid om mee te werken aan bezuinigingen als ze mee kunnen denken over alternatieven.”

Alternatief

Tijdens de digitale sessies voor de sociale nota ontdekten meerdere ouders met kinderen met een hulpvraag dat bijvoorbeeld een professionele coach niet altijd de beste weg is. “Soms leeft een kind enorm op door bij de scouting te gaan, meer dan zes keer een uur bij de psycholoog”, aldus Wikkerink. “Natuurlijk moet iedereen die echt zorg nodig heeft, deze ook krijgen.”

Alleen al het bij elkaar brengen van mensen met een vergelijkbare hulpvraag maakte dat hulpvragen al werden opgelost. Wikkerink: “Na de bijeenkomst met ouders van kinderen met een meervoudige handicap zijn er WhatsApp-groepjes opgericht om elkaar tips te geven.”

Communicatie

Een andere ontdekking was dat niet alle zorg die beschikbaar is, gevonden wordt. “Er waren mensen met een verstandelijke beperking gaven aan dat ze graag lid zouden worden bij een sportclub, maar dat vervoer en lidmaatschap te duur voor ze is. Terwijl wij daar juist potjes voor hebben”, constateerde Wikkerink met enige verbazing. Het is weer een vondst voor hoe de gemeente betere ondersteuning kan geven, zonder dat het hen extra kost: dit is een kwestie van betere communicatie en bekendheid geven aan de diensten die al bestaan.

Nota

De nota sociaal domein van de gemeente Aalten is met deze gesprekken flink verrijkt, maar nog lang niet af. “We gaan er na de vakantie mee verder. We willen sowieso iedereen die meegewerkt heeft bij het beleid blijven betrekken. In oktober, of laten we zeggen november, moet de nota naar de gemeenteraad.”