Dat er behoefte is aan nieuwe vormen van zorg en wonen blijkt uit de vele reacties die het Zorgbuurthuis heeft losgemaakt. Ook VWS-minister Hugo de Jonge stelt dat veel ouderen tussen wal en schip vallen doordat ze te goed zijn voor het verpleeghuis, maar wel behoefte hebben aan enige vorm van zorg.
Groeiende vraag
Van de huidige 75-plussers woont 92 procent zelfstandig, twee derde van de 90-plussers woont nog zelfstandig. Tussen het langer zelfstandig thuis wonen met een groeiende zorgvraag en ondersteuning en de opname in een verpleeghuis op het moment dat thuis wonen niet meer gaat, zit in de praktijk soms jarenlange opvang in verschillende vormen. Volgens het SCP is van de zelfstandig wonende 75-plussers ruim een derde kwetsbaar en van de 80-plussers de helft. Binnen de groep kwetsbare ouderen zijn vrouwen, alleenstaanden met een beperkt sociaal netwerk, mensen met een lagere opleiding en inkomen, en ouderen die geen of slecht Nederlands spreken oververtegenwoordigd. Volgens onderzoek van Nivel beschikken deze ouderen over minder gezondheidsvaardigheden en kunnen vaak minder goed met de computer overweg.
Stimuleringsmaatregelen
In het SP-voorstel zijn de woningen gelokaliseerd in de vertrouwde omgeving van de mensen. Dat aspect is vrij nieuw. Desalniettemin zijn er al wel voorbeelden van nieuwe kleinschalige woonzorgvormen, maar dat zijn er nog te weinig. Minister de Jonge zei daarom tijdens een bespreking van het SP-voorstel dat er stimuleringsmaatregelen nodig zijn om meer van dit soort woningen te realiseren.
Andere prioriteiten
Actiz onderschrijft de behoefte aan kleinschalige woonzorgvormen en juicht het meedenken daarover toe. Nieuwe regelgeving of andere financiering is niet nodig. Wat volgens Van den Oever van Actiz ontbreekt, is nieuwe energie in de samenwerking tussen zorgaanbieders, wooncorporaties en de gemeente. Vooral bij de laatste partij is die energie nu vaak afwezig. ‘De gemeente heeft ook andere prioriteiten. Ik heb dit zelf meegemaakt vanuit mijn eigen rol als zorgaanbieder in het Groene Hart. De dialoog met de gemeente is moeilijk op gang te brengen. De gemeente voelt de urgentie wel, maar acteert om uiteenlopende redenen vaak niet.’
Niet rendabel
Een ander bezwaar van de zorgaanbieders tegen het SP-Zorgbuurthuis is het idee van kleinschaligheid. ‘Het ligt natuurlijk aan het model en de voorzieningen, maar onder de vijftig woningen is het voor zorgaanbieders over het algemeen niet rendabel.’
De minister schrijft aan de Kamer dat het wel aantrekkelijk is om in nieuwe woonzorgcombinaties te investeren. ‘Met de vergrijzing zal er een grote en continue vraag naar nieuwe vormen zijn. Wel levert de ontwikkeling van nieuwe woonzorgvormen nieuwe vragen op doordat er mogelijk een nieuw exploitatiemodel moet worden ontwikkeld en doordat partijen bij elkaar moeten worden gebracht om de financiering rond te krijgen.’
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wijst in een reactie op de moeilijke situatie van de woningmarkt in het algemeen. Volgens de VNG is er behoefte aan allerlei soorten woningen. De problemen op de woonmarkt zijn volgens de VNG een uitvloeisel van de recessie en het gebrek aan nieuwbouw.
Ouderenzorg op de juiste plek
Zorgvisie organiseert op 12 oktober het congres Ouderenzorg op de juiste plek. Hoogleraar ouderengeneeskunde Sophia de Rooij zal spreken over de uitdagingen bij het organiseren van ziekenhuiszorg aan huis. Hoogleraar acute ouderenzorg Bianca Buurman zal ingaan op de eerste ervaringen in wijkkliniek van het AMC en Cordaan. Nienke Nieuwenhuizen, voorzitter Verenzo, spreekt over initiatieven van specialisten ouderengeneeskunde om zorg huisbezoeken en consulten aan huisartsen te geven. Publicist Pieter Hilhorst van de Raad voor Zorg en Samenleving reflecteert over gelukkig ouder worden en de beleidsomslagen die daarvoor nodig zijn. Directievoorzitter Georgette Fijneman van Zilveren Kruis vertelt hoe de zorgverzekeraar medisch-specialistisch zorg uit ziekenhuizen in de wijk beschikbaar wil stellen.