‘In de ROAZ’en zijn immers alle zorgaanbieders binnen de acute zorgketen vertegenwoordigd. Zij weten wat in een regio nodig is en zijn in ROAZ-verband doorgaans goed in staat gebleken om afspraken te maken over de inrichting van en samenwerking binnen het regionale acute zorgnetwerk’. De IGJ doelt daarmee op de samenwerking tijdens de coronacrisis.

‘Als toezichthouder stellen we vast dat deze zorgaanbieders over het algemeen goed doordrongen zijn van het belang van kwaliteit van zorg en hier daadwerkelijk op sturen. Daarbij worden ze wel voor uitdagingen geplaatst. De druk op de acute zorgketen neemt toe. Een toenemend aantal patiënten met een meervoudige en/of chronische zorgvraag, vereist dat zorgaanbieders in toenemende mate samenwerken in netwerken en ketens’, ziet de IGJ.

Houtskoolschets

De houtskoolschets van VWS stelt dat het voorkomen van acute zorg beter kan en dat voor zorgverleners en burgers niet altijd duidelijk is waar iemand met een acute zorgvraag heen moet – dat betekent ook dat patiënten vaak te lang op een verkeerde plek blijven. Verder vindt het ministerie dat de acute zorg thuis ‘nog niet groots wordt opgepakt’, VWS stipt het groeiende personeelstekort aan en wijst op de onvolledige data-overdracht tussen partijen in de zorg.

Daarom pleit de IGJ in de reactie nog eens op het wettelijk uniformeren van de uitwisseling van gegevens. Hierover stuurde minister Van Ark onlangs nog een voorstel naar de Tweede Kamer. ‘De inspectie stelt vast dat niet alleen een gebrek aan uniformiteit in de manier van gegevensuitwisseling, maar ook het ontbreken van heldere afspraken over samenwerking tussen partijen – vanuit de gedachte dat er gegevens uit moeten worden gewisseld om goede zorg te kunnen leveren – ertoe leidt dat er geen gegevensuitwisseling tot stand komt. De inspectie vraagt om duidelijke veldnormen’.

Toegankelijkheidsnormen

Die helderheid vraagt de IGJ ook van VWS als het gaat om de toegankelijkheidsnormen voor acute zorg: ‘Zo is er de 45-minutennorm die ziet op spreiding van SEH’s en afdelingen acute verloskunde. Dit is een spreidingsnorm, geen prestatienorm. Ook de ambulancezorg, acute huisartsenzorg en acute psychiatrie kennen dergelijke wettelijke toegankelijkheidsnormen. De medische onderbouwing van deze normen is onduidelijk of ontbreekt. Hierdoor functioneren ze in de praktijk meer als richtlijn dan als voorwaarde voor goede zorg.’

De IGJ legt een accent op duidelijke normen, omdat ze in staat wil worden gesteld te handhaven. ‘We moeten zorgaanbieders kunnen aanspreken op hun verantwoordelijkheid voor samenwerking en handhavend kunnen optreden. Daarvoor zijn harde – dat wil zeggen toetsbare – normen nodig die de noodzakelijke onderlinge samenwerking beschrijven. Dat kunnen zowel wettelijke als veldnormen zijn.’

Zorgnetwerken

De inspectie mist bovendien een instrumentarium om te kunnen optreden jegens zorgnetwerken en -ketens. ‘De inspectie kan momenteel slechts individuele zorgaanbieders aanspreken en ook slechts jegens individuele zorgaanbieders handhaven. Ook de huidige wettelijke normen over het melden van calamiteiten richten zich uitsluitend op individuele aanbieders en verhouden zich slecht tot het groeiende aantal netwerk- en ketenzorgcalamiteiten.’

Andere partijen in de zorg gaven de afgelopen weken ook hun reactie op de Houtskoolschets, zoals; de zorgregio WSD, de zorgregio Drenthe, de NVZ, bestuursvoorzitter Ernst Kuipers van Erasmus MC, ZN en de SEH-artsen.