De afgelopen twintig jaar zijn de grote woonterreinen van instellingen voor gehandicaptenzorg voor een groot deel opgedoekt. ‘Community care’ is het credo: door kleinschalige woonvoorzieningen in de wijk zouden mensen met een verstandelijke beperking beter integreren en volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving.
Stichting Pergamijn
In de praktijk blijkt dit volgens De Volkskrant soms tot ernstige conflicten te leiden. Onder meer in Terheijden, Hengelo en Eemnes worden buren gek van het schreeuwen, grommen en slaan van cliënten. ‘Ik heb verschillende keren ’s nachts de politie laten komen’, zegt Frans Eussen uit het Zuid-Limburgse Hoensbroek, wiens tuin grenst aan woningen van de stichting Pergamijn. ‘Je hoort hier schreeuwen, slaan, kloppen, we hebben af en toe gewoon geen nachtrust.’
Negatieve beeldvorming
Instellingen zijn bang voor negatieve beeldvorming en proberen buren soms het zwijgen op te leggen. Zo zegt Eussen van een locatiemanager een schadebedrag aangeboden te hebben gekregen als hij voortaan zou zwijgen over alles wat hij ziet en hoort. Hij ging er niet op in. Stichting Pergamijn is sinds vrijdagochtend niet bereikbaar voor commentaar.
Schadeprocedure
Inmiddels heeft Eussen een schadeprocedure gewonnen tegen de gemeente Heerlen, die Pergamijn in strijd met het bestemmingsplan toestemming gaf midden in Hoensbroek zorgwoningen te bouwen. In Boxmeer woonde Jean Claessens negen jaar in een twee-onder-een-kapwoning naast een huis voor verstandelijk gehandicapte kinderen van de instelling Dichterbij. ‘De visite in de tuin konden we domweg niet verstaan als de buurkinderen buiten waren’, zegt Claessens. ‘Die kinderen hebben gewoon een heel ander stemvolume.’
Ik kan me daar wel wat bij voorstellen. Die herrie is een probleem voor de buren, maar ook voor de mensen die de herrie maken en hun collega’s plus het personeel. Maar ik kan me niet voorstellen dat er geen overleg is tussen de instelling en de buren. Al was het alleen al om uit te leggen waarom sommige mensen met een verstandelijke beperking en (vooral) bijkomende problemen zoveel herrie maken en dat het soms het omgekeerde effect heeft als je ze dwingt stil te zijn. Dat vergt dikwijls een andere benadering, waar misschien onvoldoende personeel voor is. De buren zouden ook kennis kunnen maken met de individuele mensen die de herrie maken, zodat ze die ook persoonlijk kennen. Dat kan leiden tot meer begrip, aanvaarding en rust. Maar daar zullen alle betrokkenen natuurlijk al aan gedacht hebben en mee bezig zijn geweest.