Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Klinische regels verhogen medicatieveiligheid

Mark van Dorresteijn
Orbis Medisch Centrum in Sittard-Geleen controleert dagelijks de medicatie van tweeduizend patiënten met behulp van klinische regels. De medicatieveiligheid wordt hiermee verhoogd. Ziekenhuisapothekers zijn bovendien veel minder tijd kwijt aan de controle.
Klinische regels verhogen medicatieveiligheid

Bewaking van medicatie is vooral belangrijk bij ouderen. Zo’n 60 procent van de 65-plussers heeft meerdere aandoeningen en meer dan 40 procent slikt meer dan vijf geneesmiddelen. De kans op overbehandeling, ondoelmatig gebruik of onderbehandeling neemt daardoor toe. Om die reden is het belangrijk regelmatig de medicatie van ouderen te controleren. ‘Deze regelmatige controle kost alleen veel tijd’, stelt Hugo van der Kuy, ziekenhuisapotheker bij Orbis MC. ‘Elke medicatiereview kost één tot twee uur doordat we veel dingen handmatig moeten controleren, bijvoorbeeld hoe een medicijn zich verhoudt tot een falende nierfunctie. En de review kan de dag erna alweer achterhaald zijn door gewijzigde omstandigheden. De Inspectie voor de Gezondheidszorg ziet het liefst dat wij tweemaal per jaar controleren en op de oude manier kost dat heel veel tijd.’

Clinical Rules

De software Clinical Rules van Digitalis die in het project SCREEN (Supporting Clinical Rules in the Evaluation of Elderly with Neuropsychiatric disorders) wordt toegepast, brengt daar verandering in, vertelt Van der Kuy. ‘De software geeft een compleet risicoprofiel op basis van medicatiegegevens, laboratoriumuitslagen en gestelde diagnoses op basis van 250 klinische regels. In een kwartier controleert de computer het hele patiëntenbestand en vervolgens bepalen wij zelf welke meldingen verdere actie vereisen. Dat kost in totaal ongeveer een uur.’ Ter illustratie van de controle noemt de ziekenhuisapotheker patiënten die morfine gebruiken. ‘Zij ontwikkelen obstipatie als bijwerking van het medicijn. Een klinische regel controleert of een patiënt ook laxeermiddel slikt om de obstipatie tegen te gaan. Wanneer een patiënt een hartinfarct heeft gehad, controleert het systeem of de patiënt bloedverdunners en cholesterolverlagers krijgt.’

Uitzonderingen

Clinical Rules zorgt er ook voor dat uitzonderingen ontdekt worden. Als deze uitzonderingen toegevoegd zijn aan de controle, worden ze niet meer vergeten. ‘Zo is er een oraal kankermedicijn waarvan het heel belangrijk is dat deze niet langer dan veertien dagen geslikt wordt. Wanneer patiënten dit medicijn langer gebruiken dan noodzakelijk, ontstaan er ernstige bijwerkingen. Een klinische regel controleert bijvoorbeeld of er een einddatum is ingevuld. De kans is groot dat apothekers dit missen omdat zij er niet op letten. Bij de standaard medicatiereview is slechts 5 procent van de signalen zinvol. Bij SCREEN is 60 tot 80 procent van de meldingen zinvol.’

Overdraagbaar

De software is ontwikkeld met subsidie van ZonMW en werkt prima samen met andere softwaresystemen. ‘Het is juist het idee dat meerdere zorginstellingen met dit systeem gaan werken. Wij hebben ervoor gezorgd dat het systeem met verschillende gegevensbronnen kan werken. Begin 2013 zullen we een trial uitvoeren bij vijf verpleeghuizen met onderling verschillende softwaresystemen om de effecten te bekijken. We gaan dan de medicatie van vijfduizend patiënten dagelijks of wekelijks controleren. Door verkeerd medicijngebruik vallen ouderen vaker of krijgen zij een delier. Dergelijke zaken hopen we te kunnen verminderen.’

(Zorgvisie/ICT – Mark van Dorresteijn | Twitter | Foto: ANP – Lex van Lieshout)

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.