Dat schrijft minister Klink van VWS in zijn ‘governance-brief‘ aan de Tweede Kamer. Klink vindt het niet getuigen van goed bestuur disfunctionerende bestuurders te belonen met fikse afkoopsommen. Met de huidige wetgeving is het echter juridisch erg moeilijk om ontslagen zorgdirecteuren achteraf aansprakelijk te stellen voor hun falen. Daarvoor moet zowel het bestaan van schade als het verwijtbaar handelen van bestuurders of toezichthouders worden aangetoond. Dat is lastig, omdat nergens wettelijk is omschreven wat hun verantwoordelijkheden zijn.

Bestuurdersaansprakelijkheid

Minister Klink gaat dat hiaat in de wetgeving opvullen door de verantwoordelijkheden te omschrijven in de Wet Cliëntenrechten Zorg. Als voorbeeld noemt Klink het verplicht tijdig melden van problemen met financiën, kwaliteit of veiligheid bij de NZa en IGZ. Als bestuurders of interne toezichthouders dit nalaten, zijn ze aansprakelijk.

‘Early warning-systeem’

De minister gaat daarvoor een ‘early warning-systeem’ optuigen. Als zorginstellingen bepaalde drempelwaardes voor liquiditeit en solvabiliteit overschrijden, moeten ze dat melden bij de NZa en de IGZ. In het systeem komen ook “kwalitatieve criteria die een voorspellende werking hebben”, schrijft Klink. Hij doelt op omvangrijke bouwinvesteringen en fusietrajecten die een risico vormen voor de financiële positie van zorginstellingen.

NZa beheert ‘early warning-systeem’

De bestuurdersaansprakelijkheid geldt voor zorginstellingen die cruciale zorg leveren, zoals ziekenhuizen die noodzakelijk zijn voor de bereikbaarheid van spoedeisende hulp. In de AWBZ gaat het om aanbieders van intramurale zorg. Ook zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten worden betrokken bij het early warning systeem. Verder overweegt Klink een kliklijn in te stellen bij de NZa waar cliënten en andere belanghebbenden zich kunnen melden als zorginstellingen zich onttrekken aan deze meldingsplicht. De NZa zal het early warning systeem gaan beheren.

College Sanering Zorginstellingen mag bewindvoerder aanstellen

Op basis van het early warning systeem kan de overheid in uitzonderlijke gevallen besluiten voorafgaand aan een faillissement in te grijpen. Namelijk als een faillissement evident meer nadelige maatschappelijke effecten heeft voor de continuïteit van zorg. Het College Sanering Zorginstellingen krijgt die taak, nadat het van de NZa een signaal heeft gekregen dat de continuïteit van zorg in gevaar is. Het CSZ kan zorginstellingen verplichten een saneringsplan op te stellen. In het uiterste geval kan het CSZ een bewindvoerder aanstellen die onderzoek doet, een aanwijzing kan geven om een bepaald bestluit (niet) te nemen of de bevoegdheden van de raad van toezicht kan overnemen. (Zorgvisie – Bart Kiers)

Lees ook:

Zorgbestuurders niet aansprakelijk voor geleden verlies

Aansprakelijkheid bestuurders aangescherpt

‘Alles in de zorg is complex’

Early warning system: rinkende alarmbel

Signaal bij financieel gevaar