Dat zeggen ziekenhuisbestuurders die niet met naam genoemd willen worden. Ze zijn bezorgd dat de kwaliteit van zorg in gevaar komt of dat de wachttijden toenemen. Sommige bestuurders denken dat medisch specialisten maten niet vervangen om hun inkomen op peil te houden. Sinds enkele jaren is het inkomen van medisch specialisten begrensd door de omzetplafonds die met het ministerie van VWS zijn afgesproken. Ook zijn er maatschappen die te maken hebben met vraaguitval, mogelijk veroorzaakt door de eigen bijdrage. Bij sommige specialismen is zelfs sprake van omzetdalingen van 10 tot 20 procent, blijkt uit onderzoek van Kiwa Prismant. Ook de selectieve zorginkoop van zorgverzekeraars is een bedreiging voor maatschappen. Verzekeraars willen bepaalde zorg alleen nog bij gespecialiseerde ziekenhuizen inkopen, waardoor maatschappen veel werk zouden kunnen kwijtraken. Uit allerlei hoeken zien specialisten dus bedreigingen voor hun inkomen op zich afkomen. De taart met minder collega’s delen, is in die omstandigheden een snelle weg naar meer inkomen.

Onzekere toekomst

Onder bestuurders is ook wel begrip. Door de invoering van de integrale tarieven per 1 januari 2015 gaat het verdienmodel van vrijgevestigde medisch specialisten op de schop. Ze raken hun zelfstandige declaratierecht kwijt en daarmee dreigen ze ook hun fiscale ondernemerschap te verliezen. Met het ministerie van Financiën zijn afspraken gemaakt over modellen waarmee ze hun fiscale voordelen mogelijk deels kunnen behouden. Of dat lukt is allerminst zeker. Dat hangt af van de beoordeling van regionale belastinginspecteurs. Die kijken bij elke casus of er wel sprake is van voldoende ondernemersrisico. ‘Met zo veel onzekerheid is het begrijpelijk dat maatschappen pas op de plaats maken’ zegt een bestuurder. ‘Hoe ga je de goodwill afhandelen? Welke jonge medisch specialist gaat veel geld neertellen voor toelating tot een maatschap die wordt opgeheven?’

Sommige maatschappen kiezen voor een pragmatische invulling van vacatures. Ze nemen een jonge medisch specialist aan als ‘chef de kliniek’. Die krijgt een tijdelijk contract in afwachting van meer duidelijkheid over de toekomst. Een bestuurder noemt het overschot aan medisch specialisten kunstmatig. ‘Als alle vrijgevestigden een klein beetje inkomen inleveren, kun je alle specialisten aan het werk houden.’

Meer maten

De Orde van Medisch Specialisten herkent het beeld niet. ‘Het aantal uittreders uit pensioenfondsen is kleiner dan het aantal intreders, dus landelijk gezien neemt het aantal maten toe’, zegt Janko de Jonge, voorzitter Raad van beroepsbelangen. Hij kan zich voorstellen dat maatschappen in stedelijke regio’s pas op de plaats maken als ze te maken krijgen met vraaguitval en selectieve zorginkoop. ‘Je zou maar gynaecoloog zijn en je ziekenhuis stopt met geboortezorg.’

De werkloosheid onder jonge specialisten vindt De Jonge onacceptabel. Hij vindt het een verantwoordelijkheid van overheid, ziekenhuizen en medisch specialisten om gezamenlijk naar een oplossing te zoeken. Hij wijst erop dat de specialisten in 2012 50 miljoen euro minder hebben gedeclareerd dan het maximale omzetplafond. ‘Daarmee kun je jonge medisch specialisten faciliteren.’