Van Oostveen is niet alleen bestuurder bij de beroepsvereniging voor verpleegkundigen en verzorgenden (V&VN) maar ook onderzoeker. Ze onderzocht werkdruk in de beroepsgroep die ze vertegenwoordigt. “Feit is dat we 50.000 vacatures hebben in de zorg en dat de verschillende prognoses laten zien dat dit in 2034 oploopt naar bijna 270.000.
En dat terwijl de zorgvraag onverminderd groot blijft en steeds complexer wordt.
Patiënten blijven steeds langer thuis, dus leveren we steeds ingewikkeldere zorg thuis. Daardoor loopt de werkdruk in de wijk op.”

Stressverhogend

Ook bij de geestelijke gezondheidszorg is de druk op zorgprofessionals fors, onder meer vanwege de hoge wachtlijsten van de laatste jaren. Het niet op tijd kunnen behandelen verhoogt de stress bij zorgprofessionals, weet Van Oostveen. Nog een probleem is dat de ernstig psychiatrische doelgroep steeds langer moet wachten. Dat komt omdat het, als gevolg van de marktwerking, vooral financieel aantrekkelijk is om niet-complexe gevallen te behandelen. Zorgwoordvoerder Harry Bevers trekt daaruit niet de conclusie dat we moeten stoppen met marktwerking. Dat wil de VVD handhaven. “Maar we zien natuurlijk ook een aantal zaken niet goed gaan. Zo kiezen ongecontracteerde psychiaters vaak voor de gemakkelijke groep en onttrekken zich aan avond-, nacht- en weekenddiensten. Wij vinden daarom dat de niet door verzekeraars gecontracteerde zorg moet verminderen en op de langere termijn naar nul moet.” Van Oostveen: “Je kunt je afvragen of de lichte casussen altijd in de ggz thuishoren. Op het moment dat je die niet meer contracteert, zou wel eens een verschuiving naar de meer complexe zorg kunnen plaatsvinden.” Dan moet je ook iets doen aan de beschikbaarheid van zorg, vindt ze. “Het aantal klinische bedden zijn gewoon verminderd. Dat betekent dat zorgverleners soms met de handen in het haar zitten met patiënten die een hele wijk op zijn kop zetten.”

Meerurenbonus

Bevers vindt dat we moeten erkennen dat er een grens zit aan de hoeveelheid beschikbare mensen. “We hebben nu al een probleem, laat staan over een aantal jaren.” Om met die beperkte capaciteit meer te kunnen doen, pleit hij voor een meerurenbonus. “In de zorg wordt heel veel parttime gewerkt. Je zou een stap kunnen zetten door mensen meer uren te laten werken. En dan vind ik het ook logisch dat dit ze ook wat oplevert.” Van Oostveen is matig enthousiast over de meerurenbonus. “Het lijkt een heel aardig idee en in een aantal cao’s is dit ook al mogelijk. Tegelijkertijd is het ook best een uitdaging, want in de wijk wordt in korte shifts gewerkt. Het is niet zomaar mogelijk om uren achter een dienst aan te plakken. En wat als je al fulltime werkt? Je kunt je afvragen of het niet respectloos is als je meer moet gaan werken om meer te verdienen.” Zorgverleners kunnen nu soms moeilijk rondkomen. “Moeten we niet gewoon naar een eerlijk salaris en de loonkloof dichten?”

Stagefonds stopt

De VVD is niet bereid om te beloven de loonkloof te dichten. Het blijft volgens Bevers bij een bijdrage van de overheid om de lonen in de zorg gelijke tred te laten houden met de marktontwikkelingen. Volgens hem is meer nodig dan een goed salaris om mensen voor de zorg te behouden. Hij noemt meer vertrouwen in vakmensen en meer autonomie en zeggenschap. Ook het terugbrengen van administratiedruk moet een belangrijk streven blijven. Van Oostveen: “Die administratieve lasten verminderen is natuurlijk belangrijk. Daar moet flink in worden geïnvesteerd, maar tot nu toe heeft dat nog te weinig effect.” Van Oostveen vindt dat we moeten blijven investeren in opleiden. “Dat biedt carrièreperspectief.” Het is haar een doorn in het oog dat de overheid haar ondersteuning voor het Stagefonds Zorg per 2028 stopt. “Dat is natuurlijk een verschrikking, want dat betekent dat die stagekosten niet meer gedekt worden. En ook dat er minder begeleidingscapaciteit is in de praktijk. Als je mensen wilt behouden, is dit een volledig verkeerd signaal.”

BNR Beter Verkiezingsspecial

De volledige uitzending van BNR Beter vindt u hier.