Volgens de laatste cijfers stijgt het aantal zwaar- of overbelaste mantelzorgers. In 2001 namen 300.000 mantelzorgers te veel hooi op hun vork, in 2008 is dit opgelopen tot ruim 450.000. In Utrecht gaan vrijwilligers in de nacht bij mantelzorgers helpen. De vrijwilliger knoopt bijvoorbeeld een praatje aan wanneer de hulpbehoevende uit bed stapt, helpt met toiletbezoek en is alert op spookgedrag. Op deze manier kan de mantelzorger even goed een nachtje bijtanken.

Bezuinigingen

Angelique Heerdink, projectleider van vrijwilligersorganisatie Handjehelpen.nl in Utrecht, vertelt dat het project is gebaseerd op een Twents initiatief. Ook daar hielden vrijwilligers tijdens de nachtelijke uurtjes de wacht, alleen was daar de doelgroep een stuk breder: van baby’s tot 100-jarigen. ‘We beperken ons tot mensen met dementie. Wetend dat hun dag- en nachtritme vaak helemaal verstoord is en dat dit een zware wissel trekt op de nachtrust van hun partners. Niet alleen daarom is het project broodnodig, maar ook omdat door bezuinigingen de logeeropvang in verpleeghuizen in Utrecht waarschijnlijk wordt stopgezet.’

Selectie

Niet iedere vrijwilliger is geschikt als nachtkracht. Rust uitstralen, in nijpende situaties kalm blijven en op eigen gedrag kunnen reflecteren, zijn een paar eigenschappen die een goede nachtkracht moet hebben, vindt Heerdink. ‘Voor de selectie van vrijwilligers hebben we eerst gekeken naar de meest ervaren vrijwilligers binnen onze organisatie. Dat is wel zo makkelijk, want we weten wie ze zijn en wat ze kunnen. We hebben er op dit moment drie bereid gevonden en die worden nu getraind.’

Daarna volgt nog een kennismakingstraject met de persoon met dementie en de partner. Heerdink: ‘Er moet wel een vertrouwensband en een klik ontstaan, anders beginnen we er niet aan.’ Heerdinks doelstelling is om dit jaar tien gezinnen te helpen. Daarvoor zijn tien tot twintig vrijwilligers nodig.

Project

De gemeente Utrecht ondersteunt dit project voor een jaar. Heerdink hoopt op een verlenging, maar dat hangt mede af van het succes van het project. ‘Onbekendheid met deze vorm van opvang speelt het eerste jaar natuurlijk een rol, zowel bij hulpvragers als verwijzers. Daarnaast is het zo dat veel mensen het moeilijk vinden om de hulp van vrijwilligers in te roepen. Dus hoop ik van harte dat de gemeente ons nog wat langer wil bijstaan om het echt een kans te geven.’