Zonder lef komt de zorg nooit uit deze eeuwigdurende analyse, vertellen Buitenhuis, Van der Poel en Wielaard aan Zorgvisie-hoofdredacteur Simon Broersma. Zij verklaren in hun boek de oorlog aan het compromis, want dat zorgt ervoor dat mensen in hun veilige cocons kunnen blijven zitten. Het is juist nodig dat partijen uit hun kolommen komen om op een andere manier met elkaar te leren. Data kan daarbij heel functioneel zijn, het goede gebruik loopt nu nog overal spaak. Ook dat is een gevolg van de ‘eilandjescultuur’ in de zorg.
Geen IT maar idee
Het boek is een pleidooi om kennis te delen en eigenlijk ook om op een andere manier naar data te kijken – iets minder instrumenteel, zo betogen de auteurs. ‘Er is geen sector waar data zo’n groot potentieel heeft als in de zorg’, stelt Wielaard. ‘Maar tegelijkertijd zetten zorgorganisaties hun hakken in het zand.’ Dat komt doordat medisch specialisten en bestuurders het nog te vaak zien als een ‘IT-ding’ – slechts een registratietool – en niet als een ‘idee-ding’ om sneller tot nieuwe inzichten te komen. Anders dan in andere sectoren worden dataspecialisten in zorginstellingen niet echt met open armen ontvangen.
Compromisloos radicaal betere zorg ontwerpen
Er gaat best veel goed in de zorg. Maar artsen steken nauwelijks wat van elkaars werk op, bestuurders leren niet van ervaringen in andere sectoren, (financiële) structuren ontmoedigen samenwerken en leren, en het potentieel van nieuwe datagedreven technologie wordt slecht benut. Dat kan en moet anders. Daarom organiseert Skipr op 29 september de masterclass Geheelmeesters volgens de principes van de bestseller Geheelmeesters.
Hard ontwaken
‘Geheelmeesters’ is opgedeeld in drie delen: 1. dromen, 2. ontwaken en 3. ontwerpen. Het is niet zachtzinnig ontwaken, gezien de harde conclusies over bijvoorbeeld het datagebruik in de zorg. Naast de compromis- en de eilandjescultuur, kampt de zorg met leveranciers die systemen niet met elkaar laten praten, met protocolfixatie en privacyvraagstukken. Met duizenden indicatoren waarvan in de praktijk maar enkele tientallen worden ingezet. Er wordt nergens zoveel gemeten als in de zorg, stellen de auteurs, maar er wordt ook nergens zo weinig mee gedaan.
Oude dingen niet meer doen
Buitenhuis, Van der Poel en Wielaard zijn niet alleen maar kritisch, ze geven oplossingen in het laatste deel van het boek. Een paar daarvan geven ze alvast weg in de podcast Voorzorg. Geef ruim baan aan de dataspecialist, bijvoorbeeld. Trek lessen uit hoe de IC’s het aanpakken in coronatijd. De belangrijkste les? ‘Het gezamenlijk doel is duidelijk, dus ga het gewoon doen!’ Tot slot heeft Martin Buitenhuis nog een truc. ‘Echte veranderingen beginnen met oude dingen niet meer doen. Werk dus niet aan een to-do-lijst, maar aan een not-to-do-lijst.’
