In een prettige stadswijk in Amersfoort, aan een rustige straat, ligt medisch centrum Tollius. Het medisch centrum bestaat uit vier praktijken die door zes huisartsen draaiend worden gehouden. In totaal staan er 10.000 patiënten ingeschreven. Op dit moment staan er drie actieve vacatures open voor doktersassistenten. Tollius waarschuwt op de website voor oplopende wachttijden aan de telefoon.
Huisarts Leo Boom: ‘Waar wij heel erg tegenaan lopen, is het continue gebrek aan ondersteunend personeel. Ook al hebben wij een goed lopende praktijk in een gewild deel van het land. Daardoor kunnen wij niet alle zorg bieden die wij nodig vinden.’

ANW-diensten

Boom en zijn collega’s maken standaard werkdagen van half acht ’s ochtends tot zeven uur ’s avonds. De avond-, nacht- en weekenddiensten zijn hier nog niet bij gerekend. Voor deze spoeddiensten moet een structurele oplossing komen, zegt Boom: ‘Op deze manier kunnen we het niet volhouden. Als praktijkhouder kan je bij je zorgverzekeraar alleen een 7 keer 24 uurscontract afsluiten en ben je dus verantwoordelijk voor alle zorg overdag, ’s avonds, ’s nachts en in het weekend. Voor ons komt dat neer op 35 à 36 diensten per jaar. Je kan natuurlijk proberen om diensten te ‘verkopen’ aan je waarnemers maar de laatste jaren worden ook daar de tekorten groter. Daardoor moeten praktijkhouders steeds vaker de diensten zelf invullen. Het gaat ernaartoe dat je als praktijkhouder alle diensten zelf moet draaien naast je hele praktijk. Dus je begint om half acht ’s ochtends, holt om vijf uur naar de huisartsenpost in het ziekenhuis en gaat non-stop tienminutenconsulten draaien tot half twaalf.’

Te druk

Alsof dit nog niet genoeg is, koesteren maatschappij en overheid steeds hogere verwachtingen van de huisarts. Op de huisartsenposten loopt de werkdruk enorm op door de groeiende stroom patiënten die buiten werktijd gezien wil worden. De overheid stimuleert zorgprojecten in het kader van de Juiste Zorg op de Juiste Plek, waarbij een belangrijke rol is weggelegd voor de huisarts. Boom: ‘We zouden graag andere taken oppakken, bijvoorbeeld de jeugd-ggz. Ik denk dat een huisarts daar zeker toegevoegde waarde kan hebben, samen met een praktijkondersteuner jeugd-ggz. Maar we kunnen dat er op dit moment echt niet bij hebben. Hetzelfde geldt voor projecten in de wijk, zoals innovatie- en organisatietrajecten met andere partners in de zorg en welzijn. We hebben het te druk met onze dagelijkse praktijk.’
Een oplossing zou kunnen zijn om de praktijken kleiner te maken, maar ook daar zitten haken en ogen aan. Dan loop je het risico dat patiënten geen huisarts meer kunnen krijgen. En bij een kleinere praktijk kunnen de vaste kosten, zoals die van personeel en vastgoed, niet meer uit. Daarom wenden de huisartsen zich tot de overheid.

Vragen aan VWS-minister Kuipers

Boom: ‘Als je goede huisartsenzorg wilt bieden, moet de praktijkgrootte naar beneden, waardoor de werkdruk daalt en er meer tijd is voor de patiënt. En tegelijkertijd de tarieven in lijn brengen met de werkelijke kosten. We willen geen hoger salaris maar we willen wel ons ondersteunend personeel kunnen betalen. Een van de dingen die ons tegenwerken, is dat doktersassistentes bij de huisarts een slechtere cao hebben dan die in het ziekenhuis. Het gevolg van het feit dat doktersassistentes in het ziekenhuis meer verdienen, is dat er een aanzuigende werking ontstaat de verkeerde kant op.’

Onzinnige zorg

De huisartsen hebben dagelijks te maken met onzinnige zorg. Zo vaak, dat er al een kalender bestaat met allerlei voorbeelden van “briefjes, overbodige verklaringen en rare regels”. Die onzinnige zorg willen de huisartsen graag geschrapt zien. Boom neemt de verbandmaterialen als voorbeeld. ‘De rarigheid dat wij geen verbandmaterialen mogen voorschrijven via de apotheek. Nee, dat moet via machtigingen, via de zorgverzekeraar naar een externe leverancier en daar moeten we dan ook nog vier A4-tjes over volschrijven.’

Grenzen aan zorg

Ten slotte vragen de huisartsen minister Kuipers grenzen te stellen aan de huisartsenzorg. Boom: ‘We worden nu overspoeld en dat zou niet moeten. Onze vraag is eigenlijk: “Minister help ons met het definiëren van ons takenpakket”.’
Huisartsenpraktijk Tollius doet mee aan de landelijke actieweek huisartsenzorg. Op 1 juli gaat het Tolliusteam naar de demonstratie op het Malieveld, waar tussen de vijf- en tienduizend huisartsen en medewerkers worden verwacht. Zorg voor eventuele spoedgevallen is geregeld.