Op dit moment is de zorg op het Caraïbische eiland versnipperd, stelt De Jong. Een deel wordt geleverd vanuit het Dr. Horatio Oduber Ziekenhuis en de bijbehorende poliklinieken volwassenenzorg en kinder- en jeugdpsychiatrie, en een deel wordt geleverd vanuit de Sociaal-Psychiatrische Dienst van de Arubaanse overheid. Daarnaast zijn er nog enkele vrijgevestigde psychologen. ‘De afgelopen vijfentwintig jaar zijn er op verschillende momenten plannen voorbijgekomen om de ggz op Aruba te updaten. Maar die plannen liepen vast omdat het grote aantal stakeholders het lastig maakte om gelijktijdig een verandering in te zetten’, legt De Jong uit. ‘Het ziekenhuis, de zorgverzekeraar AZV, vrijgevestigde professionals en verschillende departementen van de overheid waren lastig te verenigen. Soms zaten financiële belangen in de weg, soms waren ze bang om autonomie in te leveren.’

Versnippering tegengaan met Respaldo

In de nieuw opgerichte Fundacion Salud Mental Aruba (FSMA) Respaldo, wat ‘sterke steun’ betekent, worden de belangrijkste partijen nu wel samengevoegd. Het wordt daardoor de enige ggz-aanbieder, met een contract met de enige zorgverzekeraar op het eiland. De Jong hoopt de versnippering van de Arubaanse ggz zo tegen te gaan. ‘We willen een gezonde, stabiele organisatie neerzetten die de ggz op het eiland laat groeien’, zegt hij. ‘Het idee is om twee FACT-teams uit te rollen en ervoor zorgen dat er een poh-ggz beschikbaar komt bij de huisarts. Daarnaast willen we meer awareness creëren voor geestelijke gezondheid. De maatschappelijke acceptatie van psychische problemen is in Aruba lager dan in Nederland, waardoor mensen later naar de ggz toegaan en de ernst van hun situatie groter is.’

Verschil met Nederlandse ggz

Jaarlijks doen enkele duizenden Arubanen een beroep op de ggz. Dat de zorg op het eiland kleinschalig is, heeft volgens De Jong een groot voordeel. ‘Er is hier een stuk minder regeldruk dan in de Nederlandse ggz. Natuurlijk moet je als organisatie goed laten zien wat je doet, maar we hoeven ons niet dood te werken om het op papier te bewijzen. Omdat je elkaar kent, kun je bij elkaar binnenlopen en actief toelichting vragen en geven.’ Dat maakt het meten van kwaliteit makkelijker, stelt de bestuurder. ‘Omdat er maar één aanbieder is, valt er voor de zorgverzekeraar weinig te vergelijken. We gaan daarom niet Rommen, maar vragen patiënten wel om vragenlijsten in te vullen over de kwaliteitsbeleving van hun leven. Daarnaast vind ik het een goed teken als er een groei zit in het aantal mensen dat we kunnen helpen en mensen eerder naar ons toekomen. Dat betekent voor mij dat we kwalitatief goed werk doen.’

Nieuwe medewerkers ggz

Om de geestelijke gezondheidszorg op Aruba te kunnen verbeteren, is er wel meer personeel nodig. De Jong schat dat er 25 tot 30 nieuwe professionals moeten worden geworven. ‘De ideale kandidaat is goed ingevoerd in de recente ontwikkelingen in de ggz, spreekt vloeiend Papiamento, is bekend met de cultuur van Aruba en kan snel bij Respaldo aan de slag. Maar ik weet zelf ook wel dat zo’n schaap met vijf poten moeilijk te vinden zal zijn’, zegt hij. Daarom worden er zowel lokaal als internationaal medewerkers geworven. ‘Bij een sollicitant uit Aruba ligt de nadruk vooral op het kennen van de cultuur en de taal. We zetten zelf een intensief opleidingstraject op om mensen in te voeren in de ggz. Maar we gaan ook op zoek naar Nederlandse behandelaren die zin hebben in een Arubaanse uitdaging. Professionals die de sector op het eiland nieuw elan willen geven.’

Doelen Respaldo

Uiteindelijk wil Respaldo alle ggz op het eiland verzorgen. ‘Op dit moment valt verslavingszorg bijvoorbeeld nog onder het ministerie van Justitie, omdat het formeel een strafbaar feit is om verslavende middelen te gebruiken. Maar dat is op de lange termijn gedacht. De komende paar jaar willen we eerst Respaldo goed opzetten.’ Dat op zich vindt De Jong al een mooie uitdaging. ‘Het is een avontuur om dit te mogen doen. Hoe dan ook zal de ggz alleen maar beter worden dan hij was. En iedereen wil het nu écht dus dit kan niet mislukken.’