‘Alle alarmbellen moeten bij ons afgaan’, aldus PvdA-Kamerlid Sharon Dijksma tijdens het debat. Volgens Corinne Ellemeet (GroenLinks) werken veel zorgmedewerkers in een overlevingsmodus. Om de personeelstekorten aan te pakken, komt VWS volgend voorjaar met een plan van aanpak.
Buikpijn
De Jonge geeft tijdens het debat te kennen dat het personeelstekort een onvermijdelijk effect heeft op de kwaliteit van zorg. ‘De tekorten zijn echt om buikpijn van te krijgen.’ Om het vraagstuk aan te pakken, is op korte termijn actie nodig. Daarnaast moet zorg op de lange termijn anders georganiseerd worden om het betaalbaar te houden, aldus de minister.
Regionale aanpak
Meer mensen, meer opleiding en meer innovatie is de kernboodschap in het debat. Daarvoor moet een verbreding van de landelijke arbeidsmarktagenda komen en een brede regionale aanpak. Zo moeten regioplannen een analyse van de arbeidsmarkt schetsen om gericht in te spelen op de behoeften per regio. Volgens De Jonge moeten regio’s meer met elkaar samenwerken en de krachten bundelen.
Leerklimaat
VWS heeft een budget van 325 miljoen euro beschikbaar om nieuwe zorgmedewerkers te werven en te scholen. Een goed leerklimaat in de zorg is daarnaast essentieel voor de op- en omscholing van huidige zorgprofessionals. Daarbij moet geïnvesteerd worden in ‘voldoende loopbaan-oriëntatie, voldoende opleidingscapaciteit en voldoende stageplekken’, aldus De Jonge. Volgens minister Bruno Bruins zijn de middelen uit het opleidingsbudget nog niet volledig benut.
Numerus fixus
Om meer studenten op te leiden, moet het aantal opleidingen met een numerus fixus van minister De Jonge ook omlaag. Daarbij is het van belang dat er meer docenten worden aangetrokken en er voldoende aanbod komt van stageplekken. Het Stagefonds is een hulpmiddel om meer stageplekken te faciliteren. Maar het budget is niet eindeloos, waarschuwt minister Bruins. ‘Het Stagefonds is bedoeld als tegemoetkoming, niet kostendekkend.’ Volgens de minister is het budget om stageplekken te vergroten toereikend.
Aanpak regeldruk
‘De tevredenheid van werken in de zorg neemt af en de werkdruk neemt toe’, aldus Carla Dik-Faber (ChristenUnie). Om werken in de zorg aantrekkelijker te maken, komt VWS met een imagocampagne. ‘Dit is een mooie tijd voor goed werkgeverschap als het gaat om het behoud van personeel en het enthousiasmeren van zorgambassadeurs’, aldus De Jonge.
Naast een imagocampagne wil de minister kleine arbeidscontracten met enkele uren uitbreiden. Onnodige administratieve lasten moeten ook teruggedrongen worden. Daarvoor worden schrapsessies georganiseerd waarbij er sectorgewijs een plan wordt opgesteld. De Jonge prijst daarmee de recente acties van V&VN en GGZ Nederland.
Om adequaat personeel af te stemmen op de toekomstige hoeveelheid patiënten en de uitstroom van gepensioneerde medewerkers op te vangen, is strategisch HR-beleid nodig. De minister ziet dit in de plannen van steeds meer regio’s terugkomen.
Nationaal programma
Van het voorjaar komen de ministers en staatssecretaris van VWS met een nationaal programma. Daarbij wordt een complete schets van de maatregelen en plannen gegeven om adequaat te reageren op het personele vraagstuk . De kern in het plan is ‘dat het in de regio’s moet gebeuren’, aldus De Jonge.
Als je jongeren wilt aantrekken die willen werken in de zorg, moet er ook gekeken worden naar de stageplekken die aangeboden worden. Jongeren stoppen vaak met hun stage, deels door de slechte begeleiding die ze krijgen en deels doordat ze slecht gefaciliteerd worden. Leerbedrijven moeten van te voren ingesteld zijn op stagiaires, denk daarbij aan toegangmoegelijhedentot het ECD, de kwaliteit van de werkbegeleiding, als het leerbedrijven geschikt is voor de stagiaire. Vaak willen jongeren wel werken, maar het wordt ze mijn inziens onmogelijk gemaakt. Van de stagiaires wordt verwacht dat ze assertief zijn, ze moeten vechten om afspraken te maken, want daar worden ze hard van. Volgens mij bereik je veel meer met een tweerichtingsverkeer, zodat de stagiaire zich veilig en gehoord voelt om zijn opleiding af te maken.
Als loopbaanbegeleider begeleid ik regelmatig personen die willen omscholen naar een zorg/welzijn beroep. De mogelijkheden om vanuit een andere branche richting zorg/welzijn te gaan, zijn matig. Er zijn weinig betaalde BBL plaatsen wat een hoge drempel vormt. Zelf betalen is een lange en dure weg. Naast de scholingskosten komen hierbij ook de kosten voor levensonderhoud. Meer betaalde BBL plaatsen zou een win-win situatie opleveren voor alle partijen. Meer handen op de werkvloer en mogelijkheid om een diploma te halen voor de werknemer zonder verlies van levensonderhoud.
Werken in de zorg is een zware onderbetaalde baan, veel onregelmatigheid, feestdagen, laat met pensioen terwijl de meeste na hun 63ste wel afgebrand zijn. De jeugd kiest niet meer voor de zorg en geef ze eens ongelijk. Ze kunnen veel meer verdienen in een andere baan. is dat t belangrijkste? Ik denk t wel. Ik denk ook niet dat ik de keuze opnieuw zou maken nu ik 40 jaar in de zorg zit en zie hoe het er nu bijstaat. Daarbij hebben ze de afgelopen jaren vele goede mensen eruit geknikkerd en nu zitten we met een tekort? Dat moet toch geen verrassing zijn. maak de zorg weer aantrekkelijk met een fatsoenlijke beloning. In de zorg werken is ook gewoon een zware baan en niet alleen werken met je hart met een overlevingssalaris. Een paar jaar geleden wilden ze de ort er nog afhalen, gelukkig is dat niet gebeurd want dan waren de rapen helemaal gaar.
Maak t werken in de zorg weer aantrekkelijk want dat is het nu van verre. Ook de ervaren inservice opgeleide mensen krijgen nu t nakijken met de hbo-ers en verdienen ineens minder dan de minder ervaren mensen. Wat een zooitje is het geworden de laatste jaren.
Mooie plannen, maar vergeet niet dat veel jongeren door de werkdruk icm het lage salaris niet kiezen voor de zorg, dus de salarissen omhoog zou ook in dit plaatje meegenomen moeten worden. ‘(tov andere mbo/hbo opleidingen lopen wij ver achter!) Dat maakt het beroep dus zeker niet aantrekkelijk.