Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties2

Blog: Liever een behandelportaal dan een patiëntenportaal

De Nederlandse Patiëntenfederatie wil dat patiënten direct de uitslag van ziekenhuisonderzoek via een portaal moeten kunnen inzien. Ik heb daarover mijn twijfels.
Hendrik Van Zwol
Hendrik van Zwol, adviseur smart health.

De Nederlandse Patiëntenfederatie vindt dat patiënten die dat willen alle onderzoeksuitslagen moeten kunnen inzien zodra die beschikbaar zijn. In een interview op Radio 1 zegt de directeur, Dianda Veldman, dat patiënten dan niet onnodig lang in spanning hoeven te zitten. Daarbij kunnen ze de uitslagen bekijken waar, wanneer en met wie zij dat willen. De directeur verwacht dat patiënten met de uitslagen direct ‘aan de slag kunnen en beter voorbereid zijn op het gesprek met de zorgverlener’. De Patiëntenfederatie gaat hiermee voorbij aan de gevaren die directe inzage met zich meebrengt.

Ten eerste ontbreekt bij de uitslag de interpretatie van een arts. In diezelfde uitzending op Radio 1 legde arts en hoogleraar Interne Geneeskunde aan de VU, Yvo Smulders, uit dat sommige situaties complex zijn en er meerdere specialisten bij betrokken zijn. Dat is bijvoorbeeld het geval bij  onderzoek naar longkanker. De artsen hebben tijd nodig om tot consensus te komen over de onderzoeksresultaten. Wanneer je de informatie daarvoor al met de patiënt deelt, kan het zijn dat de patiënt denkt dat hij gezond is, terwijl dit niet het geval is of vice versa. Ook mist het menselijke contact waarbij iemand gerustgesteld of getroost kan worden en verteld kan worden wat het behandelplan is. Een patiënt wil namelijk niet alleen de uitslag weten, hij wil ook het verdere beleid horen. Het online beschikbaar stellen van een diagnose zonder context en behandelplan zal een patiënt niet geruststellen, maar mogelijk zelfs paniek veroorzaken.
De directeur van de Patiëntenfederatie wijst in dit verband op een test dat het UMC Utrecht heeft gedaan met een patiëntenportaal waarbij alle uitslagen direct zichtbaar zijn. Hier krijgen patiënten bij het inloggen een pop-up met informatie en uitleg. Daarin wordt verteld dat wanneer mensen twijfelen of gespannen zijn, zij beter niet de diagnose kunnen gaan bekijken.

Het is echter een feit dat mensen moeilijk weerstand kunnen bieden aan het openen van een bestand waarvan ze weten dat er belangrijke informatie in staat, zelfs als er in zo’n pop-up een waarschuwing staat. Daarnaast is het de vraag of mensen de impact van een testresultaat van tevoren volledig kunnen overzien. Los daarvan hebben in Nederland ongeveer 1,3 miljoen mensen last van laaggeletterdheid. Voor deze mensen zal het moeilijk zijn de betekenis van de boodschap in de pop-up te begrijpen waardoor ze mogelijk alsnog doorklikken naar de resultaten, wat vervolgens door onjuiste interpretatie voor paniek kan zorgen.

De kosten van de zorg

Het doel van nieuwe technologieën in de zorg zou moeten zijn dat er meer tijd overblijft voor de patiënt en dat de zorgkosten kunnen worden verlaagd. Het is maar de vraag of de kosten dalen door het gebruik van het patiëntenportaal. Ongerustheid en vragen bij patiënten zullen waarschijnlijk leiden tot telefoontjes naar huisarts of de polikliniek in het ziekenhuis en verzoeken om een snellere afspraak bij een arts.

Het lijkt mij volstrekt logisch dat patiënten online toegang krijgen tot hun eigen gegevens. Echter, er moet goed worden nagedacht over wat er gedeeld wordt en waarom. Daarom adviseer ik  om in plaats van een patiëntenportaal een behandelportaal te ontwikkelen. In een behandelportaal worden onder andere de verslagen van gesprekken met de zorgverleners getoond. Door gebruik te maken van spraakopnames kunnen ook patiënten die laaggeletterd zijn alles begrijpen. Ook heeft de patiënt inzicht in het behandelplan en worden de verschillende stappen door middel van video’s uitgelegd. Daarnaast kan in het behandelportaal een lijst met meest gestelde vragen worden opgesteld, die per patiënt op maat wordt gemaakt. Wanneer blijkt dat een patiënt of familielid vragen heeft over de behandeling of bepaalde zaken spannend vindt, kan via een chat- of videofunctie contact worden gelegd met de zorgverlener.

Er zijn genoeg technologische mogelijkheden om de patiënt te ondersteunen of meer inzicht te geven. Het inzetten van deze middelen moet echter op de juiste wijze gebeuren zodat ze daadwerkelijk bijdragen aan de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg.

Hendrik van Zwol is adviseur smart health bij Innovadis.

2 REACTIES

  1. Ik vind dit al een lang gepasseerd station. Uitslagen zijn van de patiënt of je dit nu een goed idee vindt of niet. Uit vele evaluaties is al gebleken dat er hierdoor niet meer ongeruste patiënten door ontstaan. Dus dat is geen argument meer. Je stelt ook dat aanbieden van online uitslagen, het gesprek met een zorgverlener over behandeling zou vervangen. Dat heb ik nog nooit een zorgverlener horen zeggen. Het is een aanvulling op de zorg om mensen meer betrokken te kunnen laten zijn in hun ziekte en gezondheid. Waardoor ze niet minder vragen gaan stellen maar juist meer vragen zodat zij beter beslissingen kunnen maken.
    Als de duiding bij uitslagen dan al een argument is om uitslagen niet direct te tonen en het de zorgverlener teveel tijd kost om die snel te geven. Investeer dan in een slim datamodel dat direct uitleg kan geven bij uitslagen. Dat doen we bij Saltro; zo krijgen onze patiënten direct hun uitslagen mèt uitleg. Zo bedienen we patiënt en zorgverlener met nieuwe technologie.

  2. Lees alle reacties

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.